June 07, 2025
unique Bollywood film: “મંથન”, જે “ધ ચર્નિંગ” નામથી પણ અનુવાદિત શીર્ષક હેઠળ રજૂ થયું હતું, તે ૧૯૭૬માં શ્યામ બેનેગલ દ્વારા દિગ્દર્શિત હિન્દી ફિલ્મ છે, જે વર્ગીસ કુરિયનના અગ્રણી દૂધ સહકારી ચળવળથી પ્રેરિત છે અને તેમના અને વિજય તેંડુલકર દ્વારા સંયુક્ત રીતે (unique Bollywood film) લખાયેલ છે. તે ભારતની શ્વેત ક્રાંતિની પૃષ્ઠભૂમિ વચ્ચે સેટ છે. આ પ્રોજેક્ટને મળેલી મહાન સફળતા ઉપરાંત, તેણે “સામૂહિક શક્તિ” ની શક્તિ પણ દર્શાવી હતી કારણ કે તે સંપૂર્ણપણે ૫૦૦,૦૦૦ ખેડૂતો દ્વારા ક્રાઉડફંડેડ હતું જેમણે દરેકને ૨ રૂપિયાનું દાન આપ્યું હતું.મંથન એ પહેલી ક્રાઉડફંડેડ ભારતીય ફિલ્મ છે.
આ ફિલ્મે ૧૯૭૭માં હિન્દીમાં શ્રેષ્ઠ ફીચર ફિલ્મ માટે રાષ્ટ્રીય ફિલ્મ પુરસ્કાર અને વિજય તેંડુલકર માટે શ્રેષ્ઠ પટકથા માટે રાષ્ટ્રીય ફિલ્મ પુરસ્કાર જીત્યો હતો, અને ૧૯૭૬માં શ્રેષ્ઠ વિદેશી ભાષાની ફિલ્મ માટે એકેડેમી પુરસ્કાર માટે ભારત તરફથી સબમિશન પણ હતું. ૨૦૨૪ના કાન્સ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલના કાન્સ ક્લાસિક્સ વિભાગમાં તેનું પુનઃસ્થાપિત સંસ્કરણ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
બીજી ફિલ્મો કરતા આ ફિલ્મ કઈ રીતે અલગ હતી?
મંથન શબ્દનો અર્થ ઊંડા ચિંતન, તથ્યોનું મંથન, ઉકેલ માટે લક્ષ્ય રાખેલું વિશ્લેષણ અથવા નિષ્કર્ષ હોઈ શકે છે. આ ફિલ્મ ગુજરાતના ખેડા જિલ્લાના ગરીબ ખેડૂતોના એક નાના સમૂહને દર્શાવે છે, જેમની પાસે એવી દ્રષ્ટિ અને દૂરંદેશી હતી કે તેઓ ફક્ત પોતાના માટે નહીં પણ સમાજ માટે સારું કાર્ય કરે. સ્થાનિક સામાજિક કાર્યકર ત્રિભોવનદાસ પટેલ જેવા નેતાઓના નેતૃત્વમાં, જેમણે ખેડૂતોનું હિત સંભાળ્યું, તેમણે ખેડા જિલ્લા સહકારી દૂધ ઉત્પાદક સંઘની રચના કરી. ટૂંક સમયમાં જ ગુજરાતના દરેક જિલ્લામાં આ પેટર્નનું પુનરાવર્તન થયું, જેના પરિણામે ૧૯૪૬માં ગુજરાતના આણંદમાં ડેરી સહકારી અમૂલની રચના થઈ, જે આજે ભારતના ગુજરાતના લગભગ ૨૬ લાખ દૂધ ઉત્પાદકોની સંયુક્ત માલિકીની છે.
Trending News
આખરે, આના કારણે ૧૯૭૦માં ભારતમાં શ્વેત ક્રાંતિની શરૂઆત થઈ, જેમાં “નેશનવાઇડ મિલ્ક ગ્રીડ” બનાવવામાં આવ્યું અને ૧૯૭૩માં ગુજરાત કો-ઓપરેટિવ મિલ્ક માર્કેટિંગ ફેડરેશન લિમિટેડ (GCMMF) ની સ્થાપના કરવામાં આવી, જેના ૫,૦૦,૦૦૦ સભ્યોએ સંયુક્ત રીતે ફિલ્મને ૨ રૂપિયાનું દાન આપ્યું. ફિલ્મ રિલીઝ થયા પછી, ખેડૂતોના ટ્રકો “તેમની” ફિલ્મ જોવા માટે આવ્યા, જેના કારણે તે બોક્સ ઓફિસ પર સફળ થઈ.
જેમા પાંચ લાખ ગુજરાતના ખેડૂતોએ ફિલ્મનાં નિર્માણ માટે બબ્બે રૂપિયા આપ્યા અને હિંદીમા આર્ટ ફિલ્મો બનાવવા માટે પ્રસિધ્ધ એવા ઉમદા ફિલ્મકાર ‘શ્યામ બેનેગલે’ આ ફિલ્મનું નિર્માણ કર્યુ હતુ.જોકે ફિલ્મ હિંદીમા હતી પણ પૃષ્ઠભુમિ ગુજરાતની હતી.અને શુટીંગ પણ ગુજરાતમા જ થયુ હતું.
દુધ ક્રાંતિના જનક ‘શ્રી વર્ગીસ કુરિયન’ ની પ્રેરણાથી બનેલી આ ફિલ્મમાં સ્મિતા પટિલ,નસિરુદિન શાહ,ગીરીશ કર્નાડ,કુલભષણ ખરબંદા,અને અમરિશ પુરીએ તાદ્દશ અભિનય આપ્યો છે.દુધનુ વેચાણ કરતા માલધારી તેમજ કિસાનબંધુઓના શોષણ ને રોકવા સ્થપાયેલી ‘સહકારી મંડળી’ નાં મુખ્ય સબ્જેક્ટ ને હાઈલાઈટમા રાખીને એની આસપાસ ઘુમતી વાર્તા,જાણીતા મરાઠી નાટ્યકાર વિજય તેંડુલકરે લખી હતી. અને હિંદી મીક્સ ગુજરાતી સંવાદો,શબાના આઝમીના પિતા કૈફી આઝમીએ લખ્યા હતા.
યુનાઈટેડ નેશન ડેવલોપમેંટ પોગ્રામમા,આફ્રિકા,દક્ષીણ અમેરિકા,સહિત અન્ય દેશોમા,દુધની સહકારી મંડળી શરુ કરવા માટે આ ફિલ્મને આગળ ધરવામા આવતી હતી. યુનાઈટેડ નેશન ના ન્યુયોર્ક સ્થિત મુખ્યાલયમા પણ આ ફિલ્મનું સ્ક્રિનીંગ થયુ હતું. તેમજ ચિન અને રશિયામા પણ આ ફિલ્મ પ્રદર્શિત થઈ હતી. આંતર રાષ્ટ્રિય ખ્યાતિ પામનારી અને અનેક એવોર્ડસ જીતનારી આ ફિલ્મ જોવી હોય તો,યુ ટ્યુબ ઉપર ઉપલ્બધ છે.
- ગુગલ ન્યુઝમાં Trishul News Gujarati ની અપડેટ મેળવવા ક્લિક કરો: Trishul News Gujarati
- નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે.
- વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.
- યુટ્યુબ ચેનલ સબસ્ક્રાઈબ કરીને જોતા રહો વિડીયો ન્યુઝ: Trishul News YouTube
- એન્ડ્રોઇડ એપ ડાઉનલોડ કરો: Trishul News Gujarati Android App આઈફોન માટે એપ ડાઉનલોડ કરો: Trishul News Gujarati iPhone App