જ્યારે રક્ષાબંધન પર રાખડી બાંધવામાં આવે છે, ત્યારે ભાઈ-બહેનોનો ઉત્સવ, ક્યારે નામ આપવામાં આવ્યું હતું અને તેને રાખડી પહેલાં પ્રાચીન અથવા પૌરાણિક કાળમાં શું કહેવામાં આવતું હતું. ચાલો આ સંદર્ભમાં 5 વિશેષ બાબતો જાણીએ.
1. એવું કહેવામાં આવે છે કે રક્ષાને પહેલા ‘રક્ષાસૂત્ર’ કહેવાતા. આ રક્ષાસૂત્ર બાંધવાની પરંપરા વૈદિક સમયની છે જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ યજ્ઞ, યુદ્ધ, શિકાર, નવા ઠરાવો અને ધાર્મિક વિધિઓ દરમિયાન કાંડા પર ‘કલાવા’ અથવા ‘મૌલી’ નામના દોરાનો દોર બાંધવામાં આવતો હતો.
2. આ સંરક્ષણ સૂત્ર પછીથી પતિ-પત્ની, માતા-પુત્ર અને પછી ભાઈ-બહેનના પ્રેમનું પ્રતીક બની ગયું. રક્ષાબંધન ઉપરાંત રક્ષાસૂત્રો (નાદા) હજી પણ ઘણા અન્ય ધાર્મિક પ્રસંગો પર બંધાયેલા છે.
3. રક્ષાસૂત્રને બોલચાલથી રાખી કહેવામાં આવે છે, જે વેદના સંસ્કૃત શબ્દ ‘રક્ષાકાળ’ નું વિક્ષેપ છે. મધ્યયુગીન કાળમાં તેને રાખી કહેવાતી.
4. પ્રાચીન સમયમાં ભાઈ-બહેનનો આ પવિત્ર તહેવાર જુદી રીતે ઉજવવામાં આવ્યો. પહેલા ત્યાં યાર્નનો દોરો હતો, ત્યારબાદ ગાંઠ બાંધવામાં આવી હતી, ત્યારબાદ ત્યાં નાળ જેવો પ્રવાહ હતો, અને પછી પાકું બેંગ પર ફીણથી બનેલા સુંદર ફૂલો બનાવે છે અને પેસ્ટ કરવામાં આવે છે, જેને રાખડી કહેવામાં આવે છે. હાલમાં, રાખડીના ઘણા સ્વરૂપો છે. રાખી કાચી યાર્ન જેવી સસ્તી વસ્તુઓથી લઈને રંગીન આર્ટ્સ, રેશમના યાર્ન અને સોના અથવા ચાંદી જેવી મોંઘી ચીજો સુધીની હોઇ શકે છે.
5. એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે રાખી શ્રાવણ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે, તેથી તેને રક્ષા કહેવાતા પહેલા તેને શ્રાવણી અથવા સલુનો કહેવામાં આવતું હતું. એ જ રીતે, તે દરેક પ્રાંતમાં જુદા જુદા નામોથી ઓળખાય છે. દક્ષિણમાંની જેમ નારાયણ પૂર્ણિમા, બાલેવ અને અવની અવિત્તમ, રામરાળી અને રાજસ્થાનમાં ચુદારાખી અથવા લૂમ્બા બાંધવાનો રિવાજ છે. રામરાકી પણ બાંધવામાં આવે છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો ત્રિશુલ ન્યુઝની એન્ડ્રોઇડ એપ મોબાઇલ એપ્લિકેશન. અથવા Google Play Store માં જઈને Trishul News સર્ચ પણ કરી શકો છો. https://play.google.com/store/apps/details?id=com.trishul.news અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો.