દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન અરવિંદ કેજરીવાલ અને નાયબ મુખ્યમંત્રી મનીષ સિસોદિયાના ચહેરા ખુલ્લા હોવાના ફોટા ફેસબુક અને ટ્વિટર પર ફરતા થયા છે. ત્રિશુલ ન્યુઝ દ્વારા કરતા ફેક્ટચેકમાં જાણવા મળ્યું કે વાયરલ થયેલી આ તસવીર કોરોના મહામારીના સમયની નથી, પણ આ તસ્વીર કયાની છે તે તમામ હકીકતો તમે અહી જાણો.
ભારતમાં વધતા કોરોના કેસોએ હાલ સોશિયલ મીડિયા પર નેતાઓ દ્વારા માસ્ક ન પહેરીને નીકળવાની નીતિને નાગરિકો દ્વારા વખોડવામાં આવી રહી છે ત્યારે વિરોધી આઈ ટી સેલ દ્વારા કેજરીવાલની એક તસ્વીર એવા દાવા સાથે શેર કરી છે જેમાં લખાયું છે કે, . ઘણા રાજ્યોએ કોરોનાવાયરસના કેસના પુનરુત્થાનનો સામનો કરવા માટે કડક પગલા ભર્યા હોવા સાથે, સામાજિક અંતર જાળવવા અને ચહેરાના માસ્કનો ઉપયોગ કરવા જેવા સાવચેતી પગલાઓ વારંવાર અને ફરીથી પ્રકાશિત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
આ પોસ્ટના આર્કાઈવ્સ આપ અહિયાં જોઈ શકો છો. અહિયાં અને અહિયાં.
ત્રિશૂલ ન્યુઝના ફેક્ટચેકમાં જાણવા મળ્યું છે કે વાયરલ થયેલી તસવીર કોરોના મહામારીના સમયની નથી. નવેમ્બર 2019 માં આ તસ્વીર લેવામાં આવી હતી, જ્યારે કેજરીવાલ અને સિસોદિયા દિલ્હીની એક શાળામાં વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે પ્રદૂષણથી બચવા માટેના માસ્ક વહેંચતા હતા.
વિપરીત ટેકનીકથી આ ફોટો સર્ચ કર્યા બાદ, અમને જાણવા મળ્યું કે નવેમ્બર 2019 માં ઘણી સમાચાર વેબસાઇટ્સે આ ફોટો પકાશિત કર્યો હતો, જ્યારે રોગચાળો શરૂ થયો ન હતો.
1 નવેમ્બરના રોજ “ઇન્ડિયા ટુડે” અહેવાલમાં આવેલા સમાચાર મુજબ, “અરવિંદ કેજરીવાલ અને મનીષ સિસોદિયાએ દિલ્હીની એક શાળામાં સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓમાં પ્રદૂષણથી બચવા માટેના માસ્કનું વિતરણ કર્યું.” આ તસવીર પી.ટી.આઇ. દ્વારા પણ અપલોડ કરવામાં આવી હતી.
આ કાર્યક્રમનો વીડિયો ન્યૂઝ એજન્સી એએનઆઈ દ્વારા 1 નવેમ્બર, 2019 ના રોજ, યુટ્યુબ પર અપલોડ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં શીર્ષક આપવામાં આવ્યું હતું, “દિલ્હીના સીએમ કેજરીવાલે સ્કૂલનાં બાળકોને માસ્ક વહેંચ્યા.”
આ બધા સમાચાર અહેવાલો મુજબ કેજરીવાલે 1 નવેમ્બરના રોજ દિલ્હીમાં સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓને દિલ્હીમાં વધતા પ્રદૂષણના સ્તરને પગલે માસ્કનું વિતરણ કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમને સંબોધતા, તેમણે હરિયાણા સરકાર પર પરાળી સળગાવવાને કાબૂમાં રાખવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ પ્રહાર કર્યા હતા, જે તેમના મતે દિલ્હીમાં પ્રદૂષણનું મૂળ કારણ હતું.
ભારતમાં રોગચાળો 2020 ની શરૂઆતમાં શરૂ થયો હતો. તેથી, વાયરલ ફોટોને કોવિડ -19 સાથે જોડવું એ ભ્રામક છે. આમ ફેક ન્યુઝ ફેલાવનારા દ્વારા દાવો કરાયો હતો કે, “અરવિંદ કેજરીવાલ અને મનીષ સિસોદિયા રોગચાળા દરમિયાન માસ્કની તરફેણમાં અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે, પરંતુ તે પોતે પહેરવાનો ઇનકાર કરે છે.” અને હકીકત સામે અઆવી હતી કે, “ફોટો રોગચાળા દરમ્યાનનો નથી. નવેમ્બર 2019 માં તે લેવામાં આવ્યો હતો જ્યારે કેજરીવાલ અને સિસોદિયા દિલ્હીની એક શાળામાં વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે પ્રદૂષણથી બચવા માટેના માસ્ક વહેંચતા હતા.