મધ રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. આ જ કારણ છે કે, લોકો ઘરેલું ઉપચાર માટે મધનો ઉપયોગ તમામ પ્રકારના વાયરસ અને ફ્લૂથી બચવા માટે કરે છે. મધના ફાયદા જોઈને લોકોમાં તેની માંગ વધી ગઈ છે, પરંતુ જે મધ તેઓ સ્વસ્થ માને છે અને દરરોજ ખાય છે તે ભેળસેળ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ ચોંકાવનારો ખુલાસો સેન્ટર ફોર સાયન્સ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ (સીએસઈ) દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે.
સીએસઈએ તેની તપાસમાં શોધી કાઢ્યું છે કે, દેશની ઘણી મોટી બ્રાન્ડમાં મોટી માત્રામાં મધનું ભેળસેળ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ કંપનીઓ ચીની ખાંડની ચાસણીને તેના મધમાં ઉમેરીને વેચાણ કરે છે. ડાબર, પતંજલિ, વૈદ્યનાથ અને ઝંડુ જેવી ઘણી મોટી બ્રાન્ડ સીએસઈ તપાસમાં નિષ્ફળ ગઈ છે, જ્યારે તપાસમાં ફક્ત 3 બ્રાન્ડ્સ સફોલા, માર્કફેડ સોહના અને પ્રકૃતિના અમૃત મધ જ સાચા હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. તે જ સમયે, ડાબર અને પતંજલિએ સીએસઈની આ તપાસ પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. તેઓનું કહેવું છે કે, આવી તપાસનો ઉદ્દેશ તેમની બ્રાન્ડની છબીને દૂષિત કરવાનો છે તેમજ આ એક વિચારશીલ ષડયંત્ર છે. આ કંપનીઓએ દાવો કર્યો હતો કે, તેઓ ભારતમાં કુદરતી રીતે મધ એકઠા કરે છે અને વેચે છે, જેમાં કોઈ ભેળસેળ નથી.
નોંધવામાં આવ્યું છે કે, સીએસઈ દ્વારા તેની તપાસ ગુજરાતમાં એનડીડીબી પ્રયોગશાળાથી શરૂ કરવામાં આવી હતી. આમાં, નાના બ્રાન્ડ સિવાયના તમામ લોકોએ મોટી બ્રાન્ડની સેમ્પલ પરીક્ષા પાસ કરી. ઉપરાંત તે તમામ માંથી સી4 સુગર મળી આવી હતી. તે જ સમયે, જ્યારે ન્યુક્લિયર રેઝોનન્સ સ્પેક્ટ્રોસ્કોપી (એનએમઆર) પરીક્ષણ સાથે જર્મનીની વિશેષ પ્રયોગશાળામાં મધનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું, ત્યારે ફક્ત ત્રણ કંપનીઓ મળી હતી જેમાં ખાંડની ચાસણીમાં ભેળસેળ કરવામાં આવી ન હતી.
2019 માં સીએસઈએ એફએસએસએઆઈને તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે, ઘણા રાજ્યો દ્વારા ખાંડની ચાસણી ઉમેરાય છે અને ખાંડની ચાસણી વેચે છે. મે મહિનામાં, ‘ગોલ્ડન સીરપ’, ‘રાઇસ સીરપ’ અને ‘ઇન્વટેડ સીરપ’ ના આયાતકારોને નોંધણી કરવા અને તેના ઉપયોગ વિશે માહિતી આપવા જણાવ્યું હતું. તપાસ દરમિયાન સી.એસ.ઈ.એ શોધી કાઢ્યું કે, આ ત્રણ સીરપ કેન્દ્રીય વાણિજ્ય મંત્રાલયની આયાત કરેલી ચીજોની સૂચિમાં જોવા મળ્યું નથી.
ખાંડની ચાસણી શું છે – ખાંડની ચાસણી ખાંડ અને પાણીને ઓગાળીને બનાવવામાં આવે છે જે સામાન્ય રીતે કોકટેલ અથવા પીણામાં સ્વીટનર તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે. તે ગરમ પાણીમાં ખાંડ ઉમેરીને બનાવવામાં આવે છે અને ઠંડક પછી વપરાય છે. સામાન્ય ખાંડની ચાસણી માટે, ખાંડ અને પાણીનો ગુણોત્તર 1: 1 રાખવામાં આવે છે ઉપરાંત પાણીમાં ખાંડની માત્રા તેને વધુ જાડુ કરવા માટે વધારવામાં આવે છે.
સીએસઈ કહે છે કે, કેટલીક ચીની વેબસાઇટ્સ ફ્રુટઝોઝ સીરપના નામે આ ચાસણી વેચે છે, તેઓ દાવો કરે છે કે તે સરળતાથી મધમાં મળી જશે અને ભેળસેળના પરીક્ષણ માટે સી3 અને સી4 જેવા સામાન્ય પરીક્ષણોને સરળતાથી વટાવી જશે. સરકારી ડેટાની તપાસ કરવા પર સીએસઈએ જાણ્યું કે, ખાંડ કંપનીઓ પાસેથી આ ખાંડની ચાસણી બલ્કમાં આયાત કરવામાં આવી રહી છે.
ડાઉન ટૂ અર્થની વેબસાઇટના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, ગામોમાં મધમાખી ઉછેરનો વ્યવસાય કરનારા કેટલાક લોકોએ જણાવ્યું હતું કે, ચીની કંપનીઓએ ઉત્તરાખંડના જસપુર, ઉત્તર પ્રદેશના બિજનોર અને પંજાબના બતાલામાં આવી શગપ સીરપ ફેક્ટરીઓ ઉભી કરી છે. તે એવી ખાંડની ચાસણી તૈયાર કરી રહી છે જે કોઈપણ પરીક્ષણમાં સરળતાથી પાસ થાય છે. આને કારણે, તેઓ મધના ધંધામાં ખૂબ પીડાય છે.
મધની ગુણવત્તાના પરીક્ષણના ધોરણો અલગ અલગ હોય છે, ઉપરાંત વ્યભિચારીઓમાં થોડોક કાપ જોવા મળે છે. ફુડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ્સ ઓથોરિટી ઈન્ડિયા (એફએસએસએઆઈ) એ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં બે વખત મધના ગુણવત્તાના ધોરણોમાં સુધારો કર્યો છે.
મધ પરીક્ષણ- મધ પરીક્ષણની શરૂઆત પ્રથમ સી4 ખાંડની ચાસણીની શોધ સાથે થઈ. આ ચાસણી મકાઈ, શેરડી જેવા છોડમાંથી કાપવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, વ્યભિચારીઓ સી3 ફોટોસેન્થેટીક માર્ગનો ઉપયોગ કરે છે જેમાં ડાંગર અને સલાદના છોડનો ઉપયોગ થાય છે. આ ભેળસેળ કરનારાઓને પકડવા આઇસોટોપ પરીક્ષણો રજૂ કરાયા હતા. ચોખા સીરપ (એસએમઆર) માટે વિશેષ માર્કર અને રાઈસ સીરપ (ટીએમઆર) માટે ટ્રેસ માર્કર જેવા અન્ય પરિમાણો પણ છે. રાઈસ સીરપ જેવી સ્ટાર્ચ આધારિત ખાંડમાં ભેળસેળ કરવા માટે ઓલિગોસાકેરાઇડ પરીક્ષણ પણ કરવામાં આવે છે.
ઉપરાંત ડાઉન ટુ અર્થ ના અહેવાલ મુજબ, એફએસએસએઆઈએ 2017 માં પ્રથમ વખત શેરડી, ચોખા અથવા મધમાં બીટનો કંદ જેવા પાકમાંથી બનેલી ખાંડ શોધવા માટે તપાસનો સમાવેશ કર્યો હતો. આ પરીક્ષણો દ્વારા, વિદેશી ખાંડમાં ભેળસેળ સરળતાથી શોધી શકાય છે. ભારતે મધ પરીક્ષણમાં એસએમઆર અને ટીએમઆર અને ઓલિગોસાકેરાઇડ પ્રોબ્સનો સમાવેશ કર્યો હતો, પરંતુ પછીથી તેમાં ઘણા સુધારા કરવામાં આવ્યા હતા.
28 ફેબ્રુઆરી 2020 ના રોજ, નિકાસ નિરીક્ષણ પરિષદે (EIC) એ બધા મધ નિકાસકારો માટે એનએમઆર પરીક્ષણ ફરજિયાત બનાવ્યું હતું. આ પગલું મધની ભેળસેળને પકડવા અને તેની પ્રામાણિકતાને શોધવા માટે લેવાયુ હતું. એનએમઆર પરીક્ષણ મધ માટે સૌથી સચોટ પરીક્ષણ માનવામાં આવે છે. કોઈપણ ખાંડની ચાસણીમાં ભેળસેળ સ્પષ્ટ રીતે એનએમઆર પરીક્ષણમાં મળી આવે છે. એટલું જ નહીં, તે એ જાણવામાં પણ મદદ કરે છે કે, મધ કયા સ્ત્રોતમાંથી આવ્યો છે.
સી3 અને સી4 ટેસ્ટમાં જેઓ ભેળસેળ મધ નથી મેળવી રહ્યાં તેમની એનએમઆર પરીક્ષણ કરાવવું જરૂરી છે. આ જ કારણ છે કે, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ તપાસને વધુ અસરકારક રીતે અપનાવવા માંગ કરવામાં આવી રહી છે, જેથી મધમાં થતી આ ખતરનાક ભેળસેળ અટકાવી શકાય.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો ત્રિશુલ ન્યુઝની એન્ડ્રોઇડ એપ મોબાઇલ એપ્લિકેશન. અથવા Google Play Store માં જઈને Trishul News સર્ચ પણ કરી શકો છો. https://play.google.com/store/apps/details?id=com.trishul.news અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. અમારા ટેલીગ્રામ ગ્રુપ માં જોડાઈને મેળવો તમામ અપડેટ: https://t.me/trishulnews ગુગલ ન્યુઝમાં ફોલો કરો: http://bit.ly/TrishulNewsOnGoogle