November 15, 2024
કેરળ હાઈકોર્ટે એક યુવકને તેના પિતાની મિલકતમાં ભાગીદાર ગણ્યો ન હતો, કારણ કે તેના માતા-પિતાના લગ્ન નહોતા થયા. આ યુવકનો જન્મ લિવ-ઈન રિલેશનશિપ દરમિયાન થયો હતો. હવે સુપ્રિમ કોર્ટે કેરળ હાઈકોર્ટના નિર્ણયને ફગાવી દીધો છે અને કહ્યું છે કે… ‘બંનેએ ભલે લગ્ન કર્યા ન હોય, પરંતુ બંને લાંબા સમયથી પતિ-પત્ની તરીકે સાથે રહેતા હતા.’ આવી સ્થિતિમાં, જો ડીએનએ ટેસ્ટમાં સાબિત થાય છે કે બાળક બંનેનું છે, તો પિતાની સંપત્તિ પર બાળકનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે.
વાત તો લિવ-ઈન રિલેશનશિપ દરમિયાન જન્મેલા બાળકની હતી, પરંતુ જે બાળકો લગ્ન વિના, છૂટાછેડા પછી કે બીજા લગ્નથી જન્મ્યા છે તેમના મિલકતના અધિકારોનું શું? બાળકોના સંદર્ભમાં મિલકત અધિકારો પર કાયદો શું કહે છે? આ વિશે ફેમિલી અને ક્રિમિનલ લો એક્સપર્ટ એડવોકેટ સચિન નાયક એક પછી એક સવાલોના જવાબ જણાવતા કહે છે :
1. પતિ-પત્ની સાથે રહે છે. જો પતિનું બીજી સ્ત્રી સાથે અફેર હોય અને તેમાંથી બાળક જન્મે તો મિલકતની વહેંચણી કેવી રીતે થશે?
આ કિસ્સામાં 2 પ્રકારની મિલકતો ગણવામાં આવશે.
૧. પ્રથમ જે પિતા (પતિ) એ પોતે બનાવેલ (સંપત્તિ) છે.
૨. બીજી જે પિતાને તેના માતા-પિતા પાસેથી મળી હતો.
Trending News
લગ્ન પછી જન્મેલા બાળકો…
પિતાની મિલકત પર સંપૂર્ણ અધિકાર રહેશે.
દાદા-દાદીનો પણ મિલકત પર સંપૂર્ણ અધિકાર હશે.
અફેર દરમિયાન જન્મેલા બાળકો…
હિંદુ લગ્ન અધિનિયમની કલમ 16 હેઠળ, ફક્ત પિતાની સંપત્તિ પર જ અધિકાર હશે.
આ મિલકત પર દાદા-દાદીની સંપત્તિ પર અધિકાર હશે કે નહીં તે હજુ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે.
2. પહેલી પત્નીથી 2 બાળકો છે અને છૂટાછેડા નથી. અન્ય મહિલા સાથે અફેર હતું અને તેનાથી 1-2 કે તેથી વધુ બાળકો હોય પછી શું?
આવી સ્થિતિમાં ઉપર લખેલા નિયમો અનુસાર મિલકતનું વિભાજન થશે અને પિતાની મિલકતમાં તમામ સંતાનોને સમાન હિસ્સો મળશે, પરંતુ જો પિતાએ વસિયત લખી હશે તો તે બંને સ્ત્રીઓ માંથી જેના બાળકનું નામ વસિયતમાં લખ્યું હશે તે જ મિલકત પર અધિકારી હશે.
3. પહેલી પત્નીથી 1 બાળક છે. છૂટાછેડા પછી, જો બીજી પત્નીને 2 બાળકો હોય, તો પિતાની મિલકત કેવી રીતે વહેંચાશે?
કાનૂની લગ્નથી જન્મેલા બાળકોને માતાપિતા અને દાદા-દાદીની મિલકત પર સમાન અધિકાર હશે. કોઈને ઓછું નહીં મળે કે કોઈને વધુ સંપત્તિ નહિ મળે.
4. લિવ-ઈન રિલેશનશિપમાં બાળક જન્મે અને પછી પુરુષ બીજી સ્ત્રી સાથે લગ્ન કરે તો પિતાની મિલકત પર બાળકનો હક રહેશે?
લગ્નથી જન્મેલા બાળકનો પિતાની મિલકત પર લિવ-ઈન રિલેશનશિપમાં જન્મેલા બાળક જેટલો જ હક હશે. જો કે, દાદા-દાદીની મિલકત પર તેનો કોઈ અધિકાર રહેશે નહીં.
5. પિતાની મિલકત પર દુષ્કર્મને કારણે જન્મેલા બાળકનો શું અધિકાર છે?
2015માં એક કેસ થયો હતો. અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની લખનૌ બેંચે પોતાના એક આદેશમાં કહ્યું હતું કે દુષ્કર્મના કારણે જન્મેલા બાળકનો તેના જૈવિક પિતાની સંપત્તિમાં હક છે. જો કે, આ અધિકાર વ્યક્તિગત કાયદાની બાબત છે. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે બાળક માત્ર તે જૈવિક પિતાના ગેરકાયદેસર બાળક તરીકે જ જોવામાં આવશે. જો બાળક અથવા બાળકને કોઈએ દત્તક લીધું હોય, તો જૈવિક પિતાની મિલકતમાં તેનો/તેણીનો અધિકાર સમાપ્ત થઈ જશે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.