આ મંદિરમાં પોપટના રૂપમાં બિરાજમાન છે હનુમાનજી; જાણો તેની રહસ્યમય પૌરાણિક કથા

Totamukhi Hanuman Mandir: આજે અમે તમને ધાર્મિક નગરી ચિત્રકૂટમાં આવેલા એક મંદિર વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જ્યાં હનુમાનજી પોપટના રૂપમાં બિરાજમાન છે. હનુમાનજીની આવી પ્રતિમા તમે બીજે ક્યાંય નહીં જોઈ હોય. પરંતુ આ મૂર્તિ ખરેખર ચિત્રકૂટના (Totamukhi Hanuman Mandir) આ મંદિરમાં હાજર છે. પોપટના રૂપમાં બેઠેલા હનુમાનજીના દર્શન કરવા અને તેમની પૂજા કરવા અને તેમના આશીર્વાદ મેળવવા માટે ભક્તો દૂર-દૂરથી આ મંદિરમાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે હનુમાનજી એકમાત્ર એવા દેવતા છે જે આજે પણ દેશમાં ભ્રમણ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે કોઈ પણ સંપૂર્ણ ભક્તિથી હનુમાનજીની સ્તુતિ કરે છે, બજરંગબલી તેના પર આશીર્વાદ વરસાવે છે.

રામ ઘાટમાં પોપટ મુખી હનુમાન મંદિર આવેલું છે
અમે ચિત્રકૂટના રામ ઘાટ પર સ્થિત પોપટ મુખી હનુમાન મંદિર વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ, જ્યાં આ મંદિરમાં બજરંગબલી પોપટના રૂપમાં બેઠેલા છે. જો આપણે આ પાછળની વાર્તા વિશે વાત કરીએ, તો જ્યારે ભગવાન શ્રી રામ તેમના વનવાસ દરમિયાન ચિત્રકૂટ આવ્યા હતા, ત્યારે તુલસીદાસ જી પણ તેમને મળવા ચિત્રકૂટ આવ્યા હતા. પરંતુ તુલસીદાસજી શ્રી રામના દર્શન કરી શક્યા નહીં.

પછી તુલસીદાસજીની મુશ્કેલીઓ જોઈને, બજરંગબલી પોપટના રૂપમાં પ્રગટ થયા અને ગોસ્વામી તુલસીદાસજી પાસે પહોંચ્યા અને તેમને ભગવાન શ્રી રામ ચિત્રકૂટના રામઘાટ પર પહોંચ્યાની જાણ કરી. આ પછી ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ ભગવાન શ્રી રામના દર્શન કર્યા. જો તમે પણ પોપટમુખી હનુમાનજીના દર્શન કરવા માંગો છો, તો તમારે આ માટે ચિત્રકૂટ આવવું પડશે.

મંદિરની ગાથા
તોતા મુખી હનુમાન મંદિરના પૂજારી મોહિત મહારાજે જણાવ્યું કે અહીં ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ ભગવાન શ્રી રામના દર્શન કર્યા હતા. આ સ્થળે ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ છ મહિના સુધી રામના નામનું ગુણગાન ગાયું હતું. પછી એક દિવસ ગોસ્વામી તુલસીદાસજી ભગવાન શ્રી રામની ભક્તિમાં ડૂબેલા ચંદન ઘસી રહ્યા હતા. પછી ભગવાન શ્રી રામ પોતે તેમની સમક્ષ આવ્યા અને તુલસીદાસજીને ચંદન લગાવવાનું કહેવા લાગ્યા. પરંતુ ગોસ્વામી તુલસીદાસજી ચંદન ઘસવામાં એટલા મગ્ન હતા કે તેઓ ભગવાનને પણ જોઈ શક્યા નહીં.

આ કારણથી હનુમાનજીએ પોપટનું રૂપ ધારણ કર્યું
પછી હનુમાનજીએ જોયું કે હંમેશની જેમ, તે દિવસે પણ ગોસ્વામી તુલસીદાસજી ચંદન ઘસવામાં વ્યસ્ત હતા અને તેથી તેઓ ભગવાનના દર્શન કરી શકશે નહીં. પછી હનુમાનજીએ પોપટનું રૂપ ધારણ કર્યું અને પોપટના રૂપમાં તુલસીદાસજીને એક ચોપડી સંભળાવી જે સમગ્ર વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. ‘ચિત્રકૂટના કિનારે સંતોની ભીડ એકઠી થઈ, તુલસીદાસે ચંદન ઘસ્યું અને રઘુવીરે તિલક લગાવ્યું’. જ્યારે તુલસીદાસજીએ મધુર અવાજમાં આ દોહા સાંભળ્યો, ત્યારે તેમણે આંખો ખોલી અને ભગવાન શ્રી રામને જોયા, ત્યારથી હનુમાનજી અહીં છે. તેમનું નામ પોપટમુખી હનુમાન બની ગયા છે.