November 02, 2024
Rinmukteswar Mahadev Temple: ઋણમુક્તેશ્વર મહાદેવ મંદિર ઉજ્જૈનથી લગભગ એક કિમી દૂર મોક્ષદાયિની શિપ્રા નદીના સુંદર કિનારે આવેલું છે. જો વર્ષોથી તમારું દેવું ક્લિયર નથી થયું અથવા તમે બેંક લોનથી પરેશાન છો તો એકવાર આ મહાદેવના મંદિરમાં(Rinmukteswar Mahadev Temple) અવશ્ય પધારો. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન વ્યક્તિનું દરેક ઋણ અહીંયા દર્શન કરવાથી માફ કરી દે છે.
શનિવારનું વિશેષ મહત્વ
અહીં દરરોજ ભક્તોની ભારે ભીડ હોય છે, પરંતુ શનિવારે પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. દેશની પ્રાચીન નગરી ઉજ્જૈનમાં રણમુક્તેશ્વર મહાદેવ વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે જો તમારા પર દેવું હોય અને તમામ પ્રકારના ઉપાયો કર્યા પછી પણ તે દૂર ન થઈ રહ્યું હોય તો શનિવારે ભગવાન ઋણમુક્તેશ્વરના શરણમાં જવું ફાયદાકારક છે. ટૂંક સમયમાં તમને દરેક પ્રકારના દેવાના બોજમાંથી રાહત મળશે જે તમારા પર બોજ છે.
શનિવારે પીળી પૂજાનું ઘણું મહત્વ
અહીં શનિવારે પીળી પૂજાનું ઘણું મહત્વ છે. પીળી પૂજાનો અર્થ એ છે કે પીળા કપડામાં ચણાની દાળ, પીળા ફૂલ, હળદરનો એક ગઠ્ઠો અને થોડો ગોળ બાંધીને તેઓ ઈચ્છા સાથે જળ પ્રવાહમાં અર્પણ કરે છે અને ભગવાન શિવને ઋણ દૂર કરવા પ્રાર્થના કરે છે. અહીં દૂર દૂરથી ભક્તો આવે છે. જે લોકો મહાકાલ બાબાના દર્શન કરવા આવે છે તેઓ પણ અહીં ઋણમુક્તેશ્વર મહાદેવના દર્શન કરવા આવે છે.
Trending News
દેવામાંથી મુક્તિ મળે છે
લોકોમાં એવી માન્યતા છે કે કહેવાય છે કે સત્યયુગમાં રાજા હરિશ્ચંદ્રએ લોનમુક્તેશ્વર મહાદેવની પૂજા કરી હતી, ત્યારે જ તેમને પણ દેવામાંથી મુક્તિ મળી હતી. તમને જણાવી દઈએ કે, તેમણે ઋષિ વિશ્વામિત્રને ગેંડાના વજન જેટલું સોનું દાન કરવું પડ્યું હતું, ત્યારબાદ તેમણે શિપ્રાના કિનારે રણમુક્તેશ્વર મહાદેવની પૂજા કરી હતી. અહીં લોકો ‘ઓમ રણમુક્તેશ્વર મહાદેવાય નમઃ’ મંત્રનો જાપ કરતી વખતે પીળી વસ્તુઓ અર્પણ કરે છે.
અહીં એક સમયે 6 મંદિરોનો સમૂહ હતો, પરંતુ હવે તે ખંડેર હાલતમાં છે
ઋણ મુક્તેશ્વર મંદિરનું નિર્માણ લગભગ 1000 એડીનું માનવામાં આવે છે. કેટલાક લોકો તેને 8મી સદીનું માને છે. માન્યતા અનુસાર આ મંદિર કલચુરી કાળનું છે. અહીં એક સમયે 6 મંદિરોનો સમૂહ હતો, પરંતુ હવે માત્ર આ મંદિર જ બચ્યું છે. બાકીનું બધું ખંડેર હાલતમાં હતું. મંદિર એક વિશાળ પ્લેટફોર્મ પર બનેલ છે. મંદિરની મધ્યમાં એક વિશાળ શિવલિંગ છે. મંદિરના મુખ્ય પ્રવેશદ્વારની સામે નંદીની પ્રતિમા છે. મંદિરમાં વધુ ત્રણ ખંડ છે, જેમાં એક સમયે મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી હશે. હાલમાં મોટાભાગની પ્રતિમાઓ ક્ષીણ થઈ ગઈ છે. કેટલાક આજે પણ સુરક્ષિત છે. જિલ્લાની સૌથી જૂની ઝૂંપડી પણ અહીં આવેલી છે.
શ્રી વિષ્ણુ અને હનુમાનજી સહિત 12 મૂર્તિઓ મંદિરની સુંદરતામાં વધારો કરતી હતી
પુરાતત્વ વિભાગના તત્કાલીન રખેવાળ પાંડેજીના જણાવ્યા અનુસાર, અગાઉ મંદિર પરિસરમાં ભગવાન વિષ્ણુ, રામભક્ત હનુમાન, મહાવીર સ્વામી, ગૌતમ બુદ્ધ, સિંહ વગેરેની મૂર્તિઓ હતી. આમાંની કેટલીક પ્રતિમાઓ હાલમાં અમરકંટક મ્યુઝિયમમાં છે. કુકરરામથ મંદિર પાસે કેટલીક પ્રતિમાઓને સુરક્ષિત રાખવામાં આવી છે. આ પ્રતિમાઓને પુનઃસ્થાપિત કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આના પરથી એવું જણાય છે કે આ સ્થાન પર હિંદુ, જૈન અને બૌદ્ધ ધર્મના મંદિરોનો સમૂહ હોવો જોઈએ.
હાલમાં મધ્યપ્રદેશ પુરાતત્વ વિભાગ મંદિરની જાળવણી કરે છે
હાલમાં મંદિરની જાળવણી મધ્યપ્રદેશ પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવે છે. પુરાતત્વ વિભાગે પ્રાચીન સ્મારકો પુરાતત્વીય સ્થળો સંરક્ષણ અધિનિયમ 1958 હેઠળ મંદિરને સંરક્ષિત સ્મારક તરીકે જાહેર કર્યું છે. મંદિરની નજીક પુરાતત્વ વિભાગનો એક શિલાલેખ છે, જેમાં મંદિરના ઈતિહાસની માહિતી છે.
પુરાતત્વ વિભાગ અને મંદિરની સુરક્ષા માટે મંદિરની ફરતે દિવાલ બનાવવામાં આવી છે. બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન 1904માં અંગ્રેજો દ્વારા મંદિરના સંરક્ષણ માટે પહેલો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, 1971 માં, ભારત સરકારે ફરી એકવાર સમારકામ કરાવ્યું. 2010 માં, ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણે મંદિરની આસપાસ સુરક્ષા દિવાલ ઉભી કરી હતી. તેમજ મંદિરની સામેની જગ્યા પર ચીપ ફ્લોરીંગ કરવામાં આવ્યું હતું.
- ગુગલ ન્યુઝમાં Trishul News Gujarati ની અપડેટ મેળવવા ક્લિક કરો: Trishul News Gujarati
- નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે.
- વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.
- યુટ્યુબ ચેનલ સબસ્ક્રાઈબ કરીને જોતા રહો વિડીયો ન્યુઝ: Trishul News YouTube
- એન્ડ્રોઇડ એપ ડાઉનલોડ કરો: Trishul News Gujarati Android App આઈફોન માટે એપ ડાઉનલોડ કરો: Trishul News Gujarati iPhone App