જો ચાણક્યની આ વાતો ખબર હશે તો, ક્યારેય કોઈ જગ્યાએ પાછા નહિ પડો!

આ માત્ર સફળતા જ મેળવવાની વાત નથી, પરંતુ તે મળેલ સફળતા જાળવી રાખવી પણ જરૂરી છે. આ માટે, તમારા દુશ્મનોની ચાલને નિષ્ફળ રાખવી જરૂરી છે કારણ કે સફળતા મળતા જ તમારા ઘણા દુશ્મનો પણ બની જાય છે. આચાર્ય ચાણક્યે દુશ્મનો સાથે વ્યવહાર કરવા વિશે કેટલીક મહત્વની બાબત કહી રહ્યા છે. ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ કેટલીક આદતો અપનાવે છે, તો દુશ્મનો તેમનું કઈ બગાડી શકશે નહીં.

આ આદતો દુશ્મનની ચાલને નિષ્ફળ બનાવે છે.
આચાર્ય ચાણક્યની આ નીતિઓને અનુસરીને, ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય માત્ર એક કુશળ સમ્રાટ જ નહિ પરંતુ તે તેમના દુશ્મનોને પણ હરાવતા રહ્યા હતા. તેમજ ચાણક્ય નીતિ અનુસાર જો કોઈ યોગ્ય નીતિથી કામ કરવામાં આવે તો એવું માનવામાં આવે છે. શક્તિશાળી દુશ્મનને પણ હરાવી શકાય છે. એટલું જ નહીં, આ કરવાથી તમારા દુશ્મનોની સંખ્યા પણ ઓછી થઇ શકે છે.

હંમેશા મધુર બોલો: જે લોકો મીઠું બોલે છે તે લોકોના દુશ્મન હંમેશા ઓછા હોય છે. કડવાશ સાથે બોલાયેલું સત્ય પણ લોકોને ડંખે છે અને તે લોકો તમને વિચારવા માટે અને તમને નુકસાન પહોંચાડવા માટે તૈયાર થઈ જાય છે. તેથી હંમેશા મધુર બોલો, તેનાથી તમારા દુશ્મનો ઓછા થશે અને જેઓ તમારા દુશ્મન બનશે તેમને તમને નુકસાન પહોંચાડવાની તક મળશે નહીં.

સમજદાર અને જાણકાર બનો: બુદ્ધિશાળી અને જાણકાર લોકો પાસે દરેક પરિસ્થિતિનો સામનો કરવાની ક્ષમતા અને સમજ હોય ​​છે. આ સાથે, તેઓ લોકોને તેમના દુશ્મન બનવા દેતા નથી અને જો તેઓ દુશ્મન બની જાય છે, તો પણ તેઓ તેમનાથી બચવાના રસ્તાઓ સાથે જ આવે છે.