ભારતના ઈતિહાસમાં પહેલીવાર થઇ આવી સર્જરી: કેન્સરગ્રસ્ત બાળકીના પગના હાડકામાંથી જડબું બનાવી સફળ સર્જરી કરી

અમદાવાદ(ગુજરાત): કેન્સરથી પીડિતા 4 વર્ષના બાળકીના મોમાં માઇક્રોવેસ્ક્યુલર સર્જરી કરવામાં આવ્યું હોય તેવો  પ્રથમ કેસ દેશમાં હોવાનો દાવો ગુજરાત કેન્સર રીસર્ચ ઇન્સ્ટીટ્યુટના ડોક્ટરોએ કર્યો છે. ડોક્ટરોએ વિશ્વમાં અને દેશમાં દુર્લભ ગણી શકાય તેવા 4 વર્ષના કેન્સરગ્રસ્ત બાળકીનું મોઢાને પગના હાડકામાંથી બનાવીને સફળતાપૂર્વક તેની પ્લાસ્ટીક સર્જરી કરાઈ છે.

જૂનાગઢમાં રહેતા ઝેનાબને મોમાં ગાંઠ હતી. સાર્કોમાં એક પ્રકારની દુર્લભ ગાંઠ છે. વળી 4 વર્ષની બાળકીમાં જોવા મળી હોય તેવો આ પ્રથમ બનાવ હતો. નાની ઉંમરમાં આવી ગંભીર ગાંઠની જાણ થતા પરિવારજનો ચિંતાતુર બન્યા હતા. વિવિધ હોસ્પિટલમાં સારવાર માટે લઇ જતા ત્યાના તબીબો પણ આ પ્રકારની ગાંઠ જોઇ ડોક્ટરો પણ ચોકી ગયા હતા. અમદાવાદની સિવિલ મેડિસિટીની જી.સી.આર.આઇ. ઇન્સ્ટીટ્યુટમાં જ ફક્ત આવી સર્જરી શક્ય હોવાનું જણાવ્યું હતું.

માઇક્રોવેસ્ક્યુલર સર્જરીને કોઠાસુઝ અને પોતાના અનુભવથી સફળતાપૂર્વક પાર પાડનારા પ્લાસ્ટિક સર્જન ડૉ. હેમંત સરૈયાએ જણાવ્યું હતું કે, ઝેનાબના કેસમાં કેન્સરગ્રસ્ત જડબાનો ભાગ કાઢવામાં ન આવે તો મોઢાના અન્ય ભાગમાં કેન્સર થઇ શકે છે. જે બાળકીના જીવને જોખમમાં મૂકી શકે છે. આવી પરિસ્થિતિઓ વચ્ચે વધુ પડકારજનક હતુ કે કાઢેલા મોઢાને પુન:સ્થાપિત કરવું. કેન્સરગ્રસ્ત જડબું કાઢીને ફરી વખત બનાવવામાં ન આવે તો બાળકીનો ચહેરો આકાર વગરનો બનાવાની સંભાવના પણ રહેલી હતી. તેના દાંત સામ-સામે ન બેસે તો આખુ જીવન પ્રવાહી ખોરાક લેવું પડે છે. આ તમામ પરિણામો બાળકીના શારીરીક અને માનસિક વિકાસ પર અસર કરે છે.

ઘણી મુશ્કેલી બાળકીનું જડબું બનાવવામાં આવી હતી. કારણ કે બાળકના પગનું હાડકુ ઘણું નાનું અને પાતળું હોય છે. તેથી તેને આરીથી કાપીને જડબા જેવું કરવું પડે છે. આ દરમિયાન 1 મી.મી. જેટલી પણ ખામી સર્જાય તો બાળકીના બંને જડબા બરાબર બેસી શકે નહીં. વળી આરીથી હાડકુ કાપતી વખતે જડબાની નીચેના ભાગમાં રહેલી લોહીની નળી ભૂલથી કપાઇ જાય તો આખું હાડકુ નકામું થઇ જાય છે. જેથી નવો આકાર લઇ રહેલા હાડકામાં અતિમોંધી ટાઇટેનીયમની 3 કે 4 પ્લેટો અને 12 થી 16 જેટલા સ્ક્રુ નાંખી તેને જોડાયું હતું.