માણસના શરીરમાં પથરી કેવી રીતે બને? કઈ સૌથી વધુ પીડાદાયક, જાણો વિગત

Kidney Stone: શું તમને વારંવાર તમારા પેટ, કિડની અથવા પિત્તાશયમાં તીવ્ર દુખાવો થાય છે? શક્ય છે કે તમારા શરીરમાં પથરી હોય શકે છે. સમગ્ર વિશ્વમાં પથરીની (Kidney Stone) સમસ્યા સામાન્ય બની ગઈ છે. ભારત પણ આનાથી અછૂત નથી. ખાવાની ખોટી આદતો, પાણીની ઉણપ અને શરીરમાં મિનરલ્સના અસંતુલનને કારણે પથરી થવાનું જોખમ રહેલું છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે શરીરમાં પથરી કેવી રીતે બને છે અને સૌથી ખતરનાક પથરી કઈ છે?

પથરી શું છે
શરીરમાં હાજર ખનિજો અને અન્ય પદાર્થોના સંચયથી સ્ટોન બને છે. જ્યારે આ તત્વો એકસાથે એકઠા થાય છે અને સખત બને છે, ત્યારે તે પથરીનું સ્વરૂપ લે છે. તે સામાન્ય રીતે કિડની, પિત્તાશય, મૂત્ર માર્ગ અને પેટમાં બની શકે છે.

કયા અવયવોમાં પથરી સૌથી વધુ બને છે?
કિડની સ્ટોન – આ સૌથી સામાન્ય છે અને પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી ઊભી કરે છે.
પિત્તાશયની પથરી – તે પેટની જમણી બાજુએ ભારે દુખાવો કરે છે.
યુરિનરી બ્લેડર સ્ટોન – આનાથી પેશાબ કરવામાં તકલીફ થાય છે.
સ્વાદુપિંડમાં પથરી – તે પાચન તંત્રને અસર કરે છે.

શરીરમાં પથરી કેવી રીતે બને છે?

1. જો તમે પૂરતું પાણી ન પીતા હોવ તો શરીરમાં ખનિજો અને ક્ષાર એકાગ્ર થઈ જાય છે અને પથરી બનવા લાગે છે. ખાસ કરીને આ કિડનીની પથરીનું સૌથી મોટું કારણ છે.

2. વધુ પડતું જંક ફૂડ, તળેલું ખોરાક, વધુ પડતું મીઠું અને માંસ ખાવાથી શરીરમાં ઓક્સાલેટ અને કોલેસ્ટ્રોલ વધે છે, જેના કારણે પથરી બનવા લાગે છે.

3. જો પરિવારમાં કોઈને પહેલા પથરી થઈ હોય તો તમારું જોખમ પણ વધી જાય છે.

4. મૂત્રાશયની પથરીનું જોખમ પેશાબની નળીઓનો વિસ્તાર ચેપ (યુટીઆઈ) અને કિડની રોગને કારણે વધે છે.

5. જો શરીરમાં કેલ્શિયમ, ઓક્સાલેટ અથવા યુરિક એસિડ વધારે હોય તો તે પથરી બની શકે છે.

સૌથી ખતરનાક પથરી કઈ છે?

1. સ્ટેગહોર્ન કિડની સ્ટોન
તે આખી કિડનીને જામ કરી શકે છે અને શસ્ત્રક્રિયા વિના તેને દૂર કરવામાં આવતી નથી. જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તે કિડની ફેલ થઈ શકે છે.

2. પિત્તાશયની પથરી
પિત્તાશયની પથરી જીવલેણ બની શકે છે. જો પિત્તાશયની પથરી મોટી થાય છે અને પિત્ત નળીને અવરોધે છે, તો તે ચેપનું કારણ બની શકે છે અને સ્વાદુપિંડને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તીવ્ર દુખાવો, ઉલ્ટી અને તાવના કિસ્સામાં તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.

3. યુરિક એસિડ સ્ટોન
આ કિડનીમાં ખૂબ દુખાવો થાય છે. તે પેશાબ કરતી વખતે બળતરા, પેશાબમાં લોહી અને તીવ્ર પીડાનું કારણ બને છે. જો સમયસર સારવાર ન મળે તો કિડનીને નુકસાન થઈ શકે છે.

4. સ્વાદુપિંડમાં પથરી
પાચનતંત્રને બગાડી શકે છે. તે ખોરાકને યોગ્ય રીતે પચાવવામાં મુશ્કેલી બનાવે છે અને પેટમાં તીવ્ર દુખાવો, ઉલટી અને વજનમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.