શું સ્નાન કર્યા વગર પૂજા કરવી યોગ્ય છે? જાણો શું કહે છે શાસ્ત્રો

Puja without Bathing: મિત્રો આપણા હિન્દુ ધર્મમાં પૂજા અને ધાર્મિક વિધિઓનું વિશેષ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કોઈપણ પૂજા કરતી વખતે શરીર અને મનની શુદ્ધતા જાળવવી જરૂરી છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અને પુરાણોમાં પૂજાના ઘણા નિયમો જણાવવામાં આવ્યા છે, તેમાંથી એક એ છે કે તમારે હંમેશા સ્નાન (Puja without Bathing) કર્યા પછી જ પૂજા કરવી જોઈએ.ત્યારે આજના મોર્ડન યુગમાં ઘણા લોકો આ વાત નકારી કાઢે છે ત્યારે આવો જાણીએ શું છે સત્ય…

એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન સાથે સંબંધિત કોઈપણ ધાર્મિક વિધિ ત્યારે જ સફળ થાય છે જ્યારે તમે તેને શુદ્ધ મન અને શરીરથી કરો છો. આ કારણોસર, આપણે સવારે ઉઠીએ છીએ અને સ્નાન વગેરે કર્યા પછી જ પૂજા અથવા મંદિરમાં પ્રવેશ કરીએ છીએ. પૂજા પહેલા સ્નાનને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવે છે, કારણ કે સ્નાનને પવિત્રતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જો કે, કેટલીકવાર એવી પરિસ્થિતિઓ ઊભી થાય છે જ્યારે લોકોએ સ્નાન કર્યા વિના પૂજા સંબંધિત કોઈપણ ધાર્મિક વિધિ કરવી પડે છે. આવી સ્થિતિમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ ઊભો થાય છે કે શું પૂજા પહેલા સ્નાન કરવું ફરજિયાત છે? ચાલો આપણે જાણીએ કે આપણા શાસ્ત્રો આ વિશે શું કહે છે.

જાણો શાસ્ત્રો અનુસાર પૂજા માટે સ્નાનનું મહત્વ
શાસ્ત્રો અનુસાર, સ્નાનને શારીરિક અને માનસિક શુદ્ધતાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. સ્નાન દ્વારા વ્યક્તિ તેના શરીરને બાહ્ય અને આંતરિક બંને અશુદ્ધિઓથી મુક્ત કરે છે.

પૂજા પહેલા સ્નાન કરવું અત્યંત મહત્વપૂર્ણ
શાસ્ત્રોમાં, પૂજા પહેલા સ્નાન કરવું અત્યંત મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે શારીરિક અને માનસિક શુદ્ધતાનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. પૂજા પહેલા સ્નાન કરવાથી વ્યક્તિ પોતાના શરીર અને મનને બાહ્ય અને આંતરિક અશુદ્ધિઓથી મુક્ત કરે છે, જેનાથી પૂજા સમયે સંપૂર્ણ પવિત્રતા પ્રાપ્ત થાય છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, સ્નાન કર્યા વિના પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને તેનું સંપૂર્ણ પરિણામ મળતું નથી અને અશુદ્ધ શરીર સાથે કરવામાં આવતી પૂજા સંપૂર્ણ રીતે સ્વીકારવામાં આવતી નથી. તેથી, પૂજા પહેલા સ્નાન કરવું માત્ર ફરજિયાત નથી, પરંતુ તેને શુદ્ધ અને સફળ પૂજાનો આધાર માનવામાં આવે છે. સ્નાનની પ્રક્રિયા સરળતાથી વ્યક્તિને ધ્યાન અને ભક્તિ તરફ દોરી જાય છે, જે મનમાં શાંતિ અને શુદ્ધતાનો અનુભવ કરે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, આ પવિત્રતા પૂજામાં આદર અને સમર્પણને વધારે છે, જે ભગવાનના આશીર્વાદ તરફ દોરી જાય છે.

શું સ્નાન કર્યા વિના પૂજા કરી શકાય?
જો આપણે શાસ્ત્રોનું માનીએ તો, ભગવાનની પૂજા કરતા પહેલા અથવા મંદિરમાં પ્રવેશતા પહેલા સ્નાનને આવશ્યક પ્રક્રિયા માનવામાં આવે છે, પરંતુ કેટલાક ખાસ સંજોગોમાં, જો તમે સ્નાન કરી શકતા નથી, તો પણ પૂજા કરી શકાય છે. જો વ્યક્તિ બીમાર હોય અથવા કોઈ અન્ય સંજોગો જેમ કે પ્રવાસ દરમિયાન સ્નાન ન કરી શકે તો શાસ્ત્રો અનુસાર તેને મનની શુદ્ધતા સાથે પૂજા કરવાની છૂટ છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે સ્નાન ન કરી શકતા હોવા છતાં માનસિક શુદ્ધતા સાથે પૂજા કરી શકો છો.

સ્નાન કર્યા પછી જ મૂર્તિઓને સ્પર્શ કરવો જોઈએ
શાસ્ત્રોમાં કહેવાયું છે કે પૂજાનું મહત્વ વ્યક્તિના સંકલ્પ અને ભાવનાઓમાં રહેલું છે. જો કોઈ કારણસર વ્યક્તિ સ્નાન ન કરી શકે તો પણ તેના મનમાં પૂજા પ્રત્યે ભક્તિ અને પવિત્રતા હોવી જોઈએ. જો તમે માનસિક પૂજા કરો છો અથવા મંત્રોનો જાપ કરો છો, તો આ માટે સ્નાન કરવાની કોઈ જબરદસ્તી નથી.
તમે સ્નાન કર્યા વિના કોઈપણ જગ્યાએ માનસિક પૂજા કરી શકો છો અને ભગવાનનું ધ્યાન પણ કરી શકો છો. જો કે મંદિરમાં કે ઘરમાં મૂર્તિઓને સ્પર્શ કરવા માટે તમારું શરીર શુદ્ધ હોવું જોઈએ, આનો અર્થ એ છે કે તમારે સ્નાન કર્યા પછી જ મૂર્તિઓને સ્પર્શ કરવો જોઈએ.

પૂજા માટે માનસિક સ્નાનનું મહત્વ
શાસ્ત્રોમાં પણ માનસિક શુદ્ધતા અને ધ્યાનને ખૂબ મહત્વ આપવામાં આવ્યું છે. જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈ કારણસર પાણીથી સ્નાન ન કરી શકે તો તેને માનસિક સ્નાન કરવાનું સૂચન કરવામાં આવે છે. માનસિક પ્રસરણ એ વ્યક્તિએ તેની પૂજા કરતા પહેલા ધ્યાન અને પ્રાર્થના દ્વારા તેના અથવા તેણીના મનને શુદ્ધ કરવાનો ઉલ્લેખ કરે છે. આ પછી તે પૂજા કરી શકે છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાના વિચારોને શુદ્ધ રાખે છે અને ધ્યાનમાં સંપૂર્ણ શુદ્ધતા ધરાવે છે, તો તે ભગવાનનો સાચો ભક્ત છે અને તેની પૂજા સ્વીકાર્ય માનવામાં આવે છે. મંત્રોના જાપ દ્વારા તમે સ્નાન કર્યા વિના પણ તમારા શરીરને શુદ્ધ કરી શકો છો.

શાસ્ત્રોના કેટલાક નિયમો અનુસાર, જો તમે સ્નાન કરી શકતા નથી તો મંત્રનો જાપ પણ ફળદાયી માનવામાં આવે છે. આ મંત્રો દ્વારા તમે તમારા મન અને આત્માને શુદ્ધ કરી શકો છો. આ મંત્રોમાં ‘अपवित्रः पवित्रो वा सर्वावस्थांगतोऽपि वा। यः स्मरेत् पुण्डरीकाक्षं स बाह्याभ्यंतरः शुचिः।।’મુખ્ય છે. આ મંત્રનો જાપ કરવાથી વ્યક્તિની આંતરિક અને બાહ્ય શુદ્ધિ થાય છે અને જો તમે કોઈ કારણસર સ્નાન ન કરી શકતા હોવ તો પણ શરીરને શુદ્ધ કરવા માટે આ મંત્રનો અવશ્ય પાઠ કરો.

આ સંજોગોમાં સ્નાન કર્યા વિના પૂજા કરી શકાય છે
સ્નાન કર્યા પછી પૂજા કરવા માટે એ જાણવું પણ જરૂરી છે કે તમે કયા સમયે પૂજા કરી રહ્યા છો. જો સવારના બદલે રાત્રે પૂજા થતી હોય તો એવી સ્થિતિમાં વ્યક્તિ હાથ-પગ ધોઈને અને માનસિક પવિત્રતા સાથે પૂજા કરી શકે છે. જો કોઈ કારણસર અચાનક પૂજા કરવાની તક મળે અને સ્નાન કરવાનો સમય ન હોય તો પણ વ્યક્તિ શુદ્ધ ભાવનાથી પૂજા કરી શકે છે. આવી સ્થિતિને શાસ્ત્રોમાં અપવાદ તરીકે સ્વીકારવામાં આવી છે. જો આપણે પૂજા માટે શાસ્ત્રોનું પાલન કરીએ તો આ વિધિમાં પૂજામાં શુદ્ધ તન અને મનની સાથે સંકલ્પ અને ભક્તિનું પણ ખૂબ મહત્વ છે. એવું કહેવાય છે કે ભગવાન આદર અને ભક્તિથી પ્રસન્ન થાય છે, માત્ર બાહ્ય શુદ્ધતાથી નહીં. જો વ્યક્તિનું મન સાચી ભાવનાઓથી શુદ્ધ હોય અને તે ભગવાનની પૂજામાં સંપૂર્ણ સમર્પણ સાથે હોય તો ભગવાન તેના પર પ્રસન્ન થાય છે અને વ્યક્તિ પૂજાનું સંપૂર્ણ પરિણામ મેળવી શકે છે.