November 06, 2024
વિશ્વમાં પ્રસિદ્ધ જગન્નાથ રથયાત્રા(Jagannath Rath Yatra)નું આયોજન કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે અષાઢ માસમાં શુક્લ પક્ષની બીજી તારીખે જગન્નાથ રથયાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ રથમાં જોડાવા માટે દેશ-વિદેશથી લોકો અહીં પહોંચે છે. જગન્નાથ પુરી મંદિર(Jagannath Puri Temple) એ ભારતના પ્રાચીન અને પ્રસિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક છે. જગન્નાથ એટલે વિશ્વનો નાથ. જગન્નાથ રથયાત્રાને ભારતમાં ઉત્સવ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આવો જાણીએ આ રથયાત્રા સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો.
ભારતના પવિત્ર ચાર ધામોમાંનું એક:
ઓરિસ્સાના પુરીમાં આવેલું જગન્નાથ મંદિર ભારતના પવિત્ર ચાર ધામમાંથી એક છે. આ મંદિર 800 વર્ષથી વધુ જૂનું છે. અહીં ભગવાન કૃષ્ણ જગન્નાથના રૂપમાં બિરાજમાન છે. તેમની સાથે તેમના મોટા ભાઈ બલરામ અને બહેન સુભદ્રાની પણ અહીં પૂજા થાય છે.
Trending News
દરેક માટે અલગ-અલગ રથ બનાવવામાં આવે છે:
રથયાત્રા માટે ભગવાન કૃષ્ણ, બલરામ અને દેવી સુભદ્રા માટે ત્રણ અલગ-અલગ રથ બનાવવામાં આવ્યા છે. જ્યારે રથયાત્રા શરૂ થાય છે ત્યારે આગળ બલરામનો રથ, મધ્યમાં દેવી સુભદ્રા અને પાછળ ભગવાન જગન્નાથનો રથ હોય છે.
રથ પછી અનુષ્ઠાન:
જ્યારે ત્રણેય રથ તૈયાર થઈ જાય છે, ત્યારે છર પહનરા નામની વિધિ કરવામાં આવે છે. પુરીના ગજપતિ રાજા અહીં પાલખીમાં આવે છે અને આ ત્રણ રથની પૂજા કરે છે અને પછી સોનાની સાવરણીથી રથના મંડપ અને માર્ગને સાફ કરે છે.
ત્રણેય રથ અલગ-અલગ રંગના હોય છે:
બલરામજીના રથને તાલધ્વજ કહેવામાં આવે છે. તેમના રથનો રંગ લાલ અને લીલો છે. દેવી સુભદ્રાના રથને દર્પદલન અથવા પદ્મ રથ કહેવામાં આવે છે. જેનો રંગ કાળો કે વાદળી હોય છે. ભગવાન જગન્નાથના રથને નંદીઘોષ અથવા ગરુડધ્વજ કહેવામાં આવે છે જેનો રંગ લાલ કે પીળો હોય છે.
ઢોલ-નગારા સાથે નીકળે છે યાત્રા:
અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષના બીજા દિવસે રથયાત્રાનો પ્રારંભ થાય છે. ભક્તો ઢોલ-નગારાની સાથે આ રથ ખેંચે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જેને રથ ખેંચવાની તક મળે છે તે ખૂબ જ ભાગ્યશાળી હોય છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર જે રથ ખેંચે છે તેને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ગુંડીચા મંદિર સુધી જાય છે યાત્રા:
રથયાત્રા જગન્નાથ મંદિરથી શરૂ થાય છે અને ગુંડીચા મંદિર સુધી જાય છે. અહીં પહોંચ્યા પછી ભગવાન જગન્નાથ, બલરામ અને દેવી સુભદ્રા સાત દિવસ આરામ કરે છે. જ્યારે ગુંડિચા મંદિરમાં ભગવાન જગન્નાથના દર્શન થાય છે ત્યારે તેને આદપ દર્શન કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન તેની માસીના ઘરે જાય છે:
ગુંડીચા મંદિર ભગવાન જગન્નાથની માસીનું ઘર છે. તેને ગુંડીચા બારી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ રથયાત્રા અષાઢ મહિનાના બીજા દિવસે શરૂ થાય છે અને શુક્લ પક્ષની 11મી તારીખે ભગવાન પરત ફરે છે. આ સાથે યાત્રા સમાપ્ત થાય છે.
યાત્રા બાદ મૂર્તિઓ રથમાં જ રહે છે:
જગન્નાથ પાછા પહોંચ્યા પછી, બધી મૂર્તિઓ રથમાં જ રહે છે. એકાદશીના બીજા દિવસે દેવતાઓ માટે મંદિરના દ્વાર ખોલવામાં આવે છે. આ પછી, વિધિવત સ્નાન કર્યા પછી, મંત્રોચ્ચારની વચ્ચે દેવતાની પુનઃ સ્થાપના કરવામાં આવે છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.