November 06, 2024
જોશીમઠ(Joshimath Temple) પવિત્ર ધાર્મિક સ્થળોમાંનું એક છે અને આ સ્થળ આજકાલ વારંવાર જમીન ધસી જવાને કારણે ચર્ચામાં છે. આ પવિત્ર સ્થળ બરફથી ઢંકાયેલ હિમાલયની પર્વતમાળાઓથી ઘેરાયેલું છે અને હિંદુઓ માટે ઘણા મહત્વપૂર્ણ તીર્થસ્થાનો ધરાવે છે, જેમાંથી એક ભગવાન નરસિંહનું મંદિર(Narsingh Devta Temple Joshimath) છે. આ મંદિરમાં ભગવાન નરસિંહની મૂર્તિ આદિ શંકરાચાર્ય(Adi Shankaracharya) દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. આ મૂર્તિની એક બાજુ સતત પાતળી થતી જાય છે. આ અંગે ઘણી માન્યતાઓ છે. પરંતુ આ રહસ્ય પાછળ પણ કેટલીક રસપ્રદ વાતો છે. આવો જાણીએ જોશીમઠમાં ભગવાન નરસિંહના હાથ કેમ પાતળા થઈ રહ્યા છે.
જોશીમઠના પ્રસિદ્ધ નરસિંહ મંદિરમાં આખા વર્ષ દરમિયાન લોકો આવે છે અને એવું કહેવાય છે કે આ મંદિર લગભગ એક હજાર વર્ષ જૂનું છે. શિયાળાની ઋતુમાં ભગવાન બદ્રીનાથ આ મંદિરમાં આવે છે અને નિવાસ કરે છે, આ ભગવાન બદ્રીનાથનું શિયાળુ આસન છે. અહીં તેમની પૂજા થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જોશીમઠના ભગવાન નરસિંહના દર્શન કર્યા વિના ભગવાન બદ્રીનાથની યાત્રા પૂર્ણ માનવામાં આવતી નથી. એટલા માટે આ મંદિરને નરસિંહ બદ્રી પણ કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન નરસિંહના આ મંદિરને લઈને ઘણા મંતવ્યો છે, પરંતુ રાજતરંગિણી ગ્રંથમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ મંદિર આઠમી સદીમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ મંદિરનું નિર્માણ કાશ્મીરના રાજા લલિતાદિત્ય મુક્તપીડાએ કરાવ્યું હતું. એક માન્યતા એવી પણ છે કે પાંડવોએ આ મંદિરનો પાયો નાખ્યો હતો. ઉપરાંત, અન્ય માન્યતા અનુસાર, ભગવાન નરસિંહની મૂર્તિની સ્થાપના આદિ ગુરુ શંકરાચાર્ય દ્વારા કરવામાં આવી હતી કારણ કે તેઓ ભગવાન નરસિંહને તેમના પ્રમુખ દેવતા માનતા હતા. આ મંદિરમાં આદિગુરુ શંકરાચાર્યની બેઠક પણ છે. જ્યારે કેટલાક લોકો માને છે કે આ મૂર્તિ સ્વયં પ્રગટ હતી.
Trending News
ભગવાન નરસિંહની મૂર્તિ શાલિગ્રામની બનેલી છે:
નૃસિંહ બદ્રી મંદિરમાં દેવતાની મૂર્તિ લગભગ 10 ઇંચની છે અને તે શાલિગ્રામ પથ્થરની બનેલી છે. મંદિરમાં ભગવાન નરસિંહની મૂર્તિ કમળ પર બિરાજમાન છે. મંદિરમાં ભગવાન નરસિંહ ઉપરાંત બદ્રીનારાયણ, કુબેર, ઉદ્ધવની મૂર્તિઓ પણ છે. સાથે જ ભગવાન નરસિંહની જમણી બાજુ રામ, સીતા, હનુમાનજી અને ગરુડની મૂર્તિઓ પણ સ્થાપિત છે અને ડાબી બાજુ કાલિકા માતાની મૂર્તિ સ્થાપિત છે.
ભગવાન નરસિંહના પાતળા હાથનું રહસ્ય કેદારખંડમાં લખાયેલું છે:
મંદિરમાં ભગવાન નરસિંહની મૂર્તિની જમણી બાજુનો હાથ પાતળો છે અને તે દર વર્ષે ધીમે ધીમે પાતળો થતો જાય છે. કેદારખંડના સનત કુમાર સંહિતામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એક દિવસ ભગવાન નરસિંહનો આ હાથ તૂટીને પડી જશે. જે દિવસે આ ઘટના બનશે તે દિવસે નર અને નારાયણ નામના પર્વતો એક થઈ જશે અને ભગવાન બદ્રીનાથ દેખાશે નહીં એટલે કે બદ્રીનાથ-કેદારનાથ ધામ રહેશે નહી.
જોશીમઠમાં લખેલી આ ભવિષ્યવાણી કોઈ વાંચી શક્યું નહીં:
ભવિષ્ય બદ્રી મંદિરની પાસે એક પથ્થર છે, જેના પર આદિગુરુ શંકરાચાર્યએ પણ ભવિષ્યવાણી લખી છે. પરંતુ આજ સુધી કોઈ આ ભવિષ્યવાણી વાંચી શક્યું નથી. જોશીમઠ રામાયણ અને મહાભારત કાળ સાથે પણ સંબંધિત છે. એવું કહેવાય છે કે ભગવાન હનુમાનજી સંજીવની બુટીની શોધમાં અહીં આવ્યા હતા, ત્યારે તેમની કાલનેમી અસુર સાથે લડાઈ થઈ હતી. જ્યાં હનુમાનજીએ અસુરોનો વધ કર્યો હતો તે ભૂમિ આજે પણ લાલ માટી જેવી દેખાય છે.
રાજાની એ ભૂલને કારણે ભગવાન નરસિંહના હાથ પાતળા થઈ રહ્યા છે:
જોશીમઠમાં એક દંતકથા પ્રચલિત છે કે, એક સમયે અહીં વાસુદેવ નામના રાજાનું શાસન હતું. એક દિવસ રાજા શિકાર માટે જંગલમાં ગયો હતો. તે જ સમયે ભગવાન નરસિંહ રાજાના મહેલમાં આવ્યા અને ભગવાન નરસિંહે રાણી પાસે ભોજન માંગ્યું. રાણીએ આદરપૂર્વક ભગવાનને ભોજન અર્પણ કર્યું. ભોજન કર્યા પછી ભગવાને રાજાના પલંગ પર આરામ કરવા કહ્યું. એટલામાં રાજા શિકાર કરીને પાછો ફર્યો અને તેની કોટડીમાં પહોંચ્યો. રાજાએ એક માણસને તેના પલંગ પર સૂતો જોયો. રાજા ક્રોધથી ગુસ્સે થઈ ગયો અને તેણે તલવારથી માણસ પર હુમલો કર્યો. તલવારનો પ્રહાર થતાં જ પેલા માણસના હાથમાંથી લોહીને બદલે દૂધ વહેવા લાગ્યું. અને તે માણસ ભગવાન નૃસિંહ બની ગયો. રાજાને પોતાની ભૂલ સમજાઈ અને માફી માંગવા લાગ્યો. ભગવાન નરસિંહે કહ્યું કે તમે કરેલા અપરાધની સજા એ છે કે તમે તમારા પરિવાર સાથે જોશીમઠ છોડીને કાત્યુરમાં જઈને વસો. તે જ સમયે ભગવાને કહ્યું કે તમારા હુમલાની અસરથી મંદિરમાં મારી મૂર્તિની એક બાજુ પાતળી થઈ જશે અને જે દિવસે તે પાતળી થઈ જશે અને પડી જશે તે દિવસે વંશનો અંત આવશે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરો.