માતા સીતા ધારે તો રાવણનો નાશ કરી શકતા હતા તો શા માટે શ્રી રામના આવવાની રાહ જોઈ?

Mata Sita: માતા સીતા, જેમને દેવી લક્ષ્મીનો અવતાર માનવામાં આવે છે, તે અપાર શક્તિની સાક્ષાત દેવી હતી. જો તે ઇચ્છતી હોત, તો તે રાવણનું અપહરણ (Mata Sita) કરતી વખતે ફક્ત એક જ નજરમાં તેનો નાશ કરી શકત. અશોક વાટિકામાં કેદ હોવા છતાં, તેમની પાસે રાવણને સજા કરવાની શક્તિ હતી. છતાં, તેણે એમ ન કર્યું. આ પાછળ ઘણા છુપાયેલા કારણો છે, જેમાંથી કેટલાક મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ વર્ણવેલ છે.

શિષ્ટાચાર અને ધર્મનું પાલન
માતા સીતા ગૌરવનું સ્વરૂપ હતા. તે જાણતી હતી કે ભગવાન રામના હાથે રાવણનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. તેથી, ધર્મ અને ગૌરવનું પાલન કરીને, તેમણે પોતે કોઈ પગલું ભર્યું નહીં. તેણી પોતાના પતિ પ્રત્યેની ભક્તિમાં અડગ રહી અને સંજોગો પર કાબુ મેળવવાને બદલે ભગવાન રામની રાહ જોવાનું પસંદ કર્યું.

શ્રાપની અસર
એક દંતકથા અનુસાર, રાવણને નલકુબેરે શ્રાપ આપ્યો હતો કે જો તે કોઈ સ્ત્રીને તેની ઇચ્છા વિરુદ્ધ સ્પર્શ કરશે તો તેના માથાના સો ટુકડા થઈ જશે. આ શ્રાપને કારણે, રાવણ સીતાને સ્પર્શ કરવાથી પણ ડરતો હતો. માતા સીતા આ શ્રાપથી વાકેફ હતી અને જાણતી હતી કે રાવણ તેમને કોઈ શારીરિક નુકસાન પહોંચાડી શકે નહીં.

ત્રિજટાની ખાતરી
રાવણે સીતાની રક્ષા માટે ત્રિજટા નામની એક રાક્ષસીની નિમણૂક કરી હતી. ત્રિજટાએ સીતાને સમજાવ્યું કે ભગવાન રામ ટૂંક સમયમાં તેમને રાવણના પંજામાંથી મુક્ત કરાવવા આવશે. ત્રિજટાના શબ્દોએ સીતાને ધીરજ અને હિંમત આપી.

ખીર કથા અને રાજા દશરથનું વચન
લગ્ન પછી, જ્યારે જાનકીએ પહેલી વાર અયોધ્યાની ભૂમિ પર પગ મૂક્યો, ત્યારે રઘુકુળની પરંપરા અનુસાર, કન્યા દ્વારા મીઠાઈઓ બનાવવાની રીતનું પાલન કરવામાં આવ્યું. સીતાજીના કોમળ હાથોએ પ્રેમ અને ભક્તિથી ભરેલી ખીર તૈયાર કરી, જેની સુગંધથી આખો મહેલ ભરાઈ ગયો. તેમણે પોતે પરિવારના બધા સભ્યોની પ્રેમથી સેવા કરી. તે જ ક્ષણે, કુદરતનું એક રમતિયાળ સ્વરૂપ દેખાયું – પવનનો એક જોરદાર ઝાપટો ફૂંકાયો, અને કમનસીબે, એક નાનો તણખકલા ઉડી ગયો અને સીધો મહારાજ દશરથની ખીરમાં પડ્યો.

સીતાની નજર તે તરડા પર પડી અને તે જાણતી હતી કે તેને પોતાના હાથથી દૂર કરવું યોગ્ય નહીં હોય. એક ક્ષણ માટે, તેની આંખોમાંથી ચિંતાની લહેર વહી ગઈ, પણ બીજી જ ક્ષણે, તેણે પોતાનું દિવ્ય દ્રષ્ટિકોણ દર્શાવ્યું. તેણે દૂરથી તે તણખકલા તરફ પ્રેમ અને શક્તિથી જોયું – એક એવી નજર જે કરુણા અને તેજસ્વીતા અને આશ્ચર્ય બંનેનું અદ્ભુત મિશ્રણ હતું! ખીરમાં પડેલો તણખકલૂ થોડી જ વારમાં બળીને રાખ થઈ ગયો.

આ અદ્ભુત ઘટના ફક્ત મહારાજા દશરથે જ જોઈ હતી. જ્યારે બધા ભોજન પછી ગયા, ત્યારે તેમણે સીતાજીને પોતાના રૂમમાં બોલાવ્યા. તેની આંખોમાં આશ્ચર્ય અને આદરની ભાવના હતી. તેણે સીતાને કહ્યું, “હે દેવી, આજે મેં તમારી અદ્ભુત શક્તિ જોઈ છે. તમારી નજરમાં જે શક્તિ છે તે અલૌકિક છે.”

પછી, તેમણે ખૂબ જ પ્રેમ અને ગંભીરતાથી કહ્યું, “હે દીકરી, ક્યારેય, ભૂલથી પણ, તારા દુશ્મનને એ જ નજરે ન જોજે જે નજરે તેં તે તણખાને જોઈ હતી. તમારી આંખોમાં હંમેશા કરુણા અને પ્રેમનો સમુદ્ર જાળવી રાખો. તમારી શક્તિ ફક્ત રક્ષણ અને કલ્યાણ માટે જ હોવી જોઈએ, વિનાશ માટે નહીં.

આ રીતે, મહારાજા દશરથે સીતાજીને તેમની અપાર શક્તિથી વાકેફ કરાવ્યા અને તે શક્તિનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવાનો માર્ગ પણ બતાવ્યો. આ ઘટના સીતાજીની દૈવી શક્તિનો પુરાવો જ નહીં, પરંતુ તેમના ચારિત્ર્યની મહાનતા અને કરુણાનું પ્રતીક પણ હતી.

આ બધા કારણોના સંયુક્ત પ્રભાવને કારણે, માતા સીતાએ પોતાની શક્તિઓથી રાવણને બાળીને રાખ કરી ન હતી. તેમણે ધીરજ, ગૌરવ અને ધર્મનું પાલન કરીને ભગવાન રામની રાહ જોઈ અને અંતે ધર્મ સ્થાપિત થયો.