ગજરાજ પર કોની નજર પડી? 8 વર્ષમાં 845 હાથીઓના મોત, સ્થિતિ આવી રહી તો લોકો કલરવ સાંભળવા તડપશે

Project Elephant: જળવાયુ પરિવર્તનની અસર હવે સર્વત્ર દેખાઈ રહી છે. તેની અસર મનુષ્યોની સાથે પ્રાણીઓ પર પણ પડી રહી છે. અત્યારે પૃથ્વી પરના સૌથી મોટા પ્રાણી પર એક નવું સંકટ આવ્યું છે. આ ભારતના પ્રોજેક્ટ એલિફન્ટ માટે મોટો ફટકો સાબિત થઈ શકે છે. અહીં આપણે હાથી(Project Elephant) વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ. કેરળમાં છેલ્લા 8 વર્ષમાં 845 હાથીઓના મોત થયા છે. રાજ્યના વન વિભાગના આ રેકોર્ડે હલચલ મચાવી દીધી છે.

અભ્યાસમાં એ પણ સામે આવ્યું છે કે સમયની સાથે હાથીઓના મૃત્યુ દરમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. આ વલણ વધુ ખતરનાક છે. કેરળના વન વિભાગે વર્ષ 2015 થી 2023નો રેકોર્ડ તૈયાર કર્યો છે. હાથીઓની વસ્તી ગણતરીમાં 8 વર્ષના ગાળામાં 845 હાથીઓના મોત થયા હોવાનું બહાર આવ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે હાથીઓની સરેરાશ ઉંમર 50 થી 70 વર્ષની વચ્ચે હોય છે.

કેરળના વન વિભાગે રાજ્યના 4 હાથી અનામતમાં હાથીઓની સંખ્યા જાણવા માટે એક સર્વે કર્યો હતો. આ સાથે વિવિધ પાસાઓ પર અભ્યાસ પણ કરવામાં આવ્યો હતો. આમાં ચોંકાવનારા ખુલાસા થયા છે. અભ્યાસમાં વધુ એક આશ્ચર્યજનક વલણ જોવા મળ્યું છે. આ મુજબ 10 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના હાથીઓનો મૃત્યુદર ઊંચો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. હાથીઓની આ શ્રેણીમાં મૃત્યુદર 40 ટકા સુધી જોવા મળ્યો છે.

હાથીઓ કેમ મરી રહ્યા છે?
કેરળ ફોરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટના રિપોર્ટમાં હાથીઓ (ખાસ કરીને બચ્ચા હાથીઓ)ના મૃત્યુનું કારણ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે. એવું નોંધવામાં આવ્યું છે કે હાથીઓ એન્ડોથેલિયોટ્રોપિક હર્પીસ વાયરસ હેમરેજ ડિસીઝ (EEHVHD) ને કારણે મરી રહ્યા છે. સામાન્ય રીતે આ રોગ હાથીઓમાં જોવા મળે છે, પરંતુ હવે તે જીવલેણ બની ગયો છે. કેરળ ફોરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટના રિપોર્ટમાં શ્રીલંકામાં હાથ ધરવામાં આવેલા તાજેતરના અભ્યાસને પણ ટાંકવામાં આવ્યો છે, જેમાં હાથીઓના મૃત્યુની ઘટનાઓની વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તુલનાત્મક રીતે મોટા ટોળામાં રહેતા હાથીના બાળકોનો જીવિત રહેવાનો દર વધારે છે. રિપોર્ટમાં ટોળાની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ છતી થાય છે.

કુદરતી રહેઠાણોને બચાવવાની જરૂરઃ
રિપોર્ટમાં વધુ એક કટોકટી તરફ ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે હાથીઓના કુદરતી રહેઠાણનો વિસ્તાર સતત સંકોચાઈ રહ્યો છે. જમીનની ઉપલબ્ધતા ઓછી હોવાને કારણે આ સમસ્યા સર્જાઈ રહી છે. વાસ્તવમાં, કુદરતી રહેઠાણના ઘટતા વિસ્તારને કારણે, હાથીઓના ટોળા પણ નાના થઈ રહ્યા છે. આ સિવાય ક્લાઈમેટ ચેન્જની પણ હાથીઓ પર ભારે અસર થઈ છે. તમને જણાવી દઈએ કે આખી દુનિયામાં હાથીઓની સંખ્યા પણ ઘટી રહી છે.