મોંઘવારીને જોતાં તહેવારોની સિઝનમાં RBIની મોટી ભેટ- રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખવાનો નિર્ણય 

RBI Repo Rate Unchanged: રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ ત્રણ દિવસીય મોનેટરી પોલિસી રિવ્યુ મીટિંગ (MPC મીટીંગ)માં લીધેલા નિર્ણયોની જાહેરાત કરી છે અને આ વખતે પણ કેન્દ્રીય બેંકે લોન લેનારા ગ્રાહકોને મોટી રાહત આપી છે.જો કે તહેવારોની આ સિઝનમાં, લોકો રેપો રેટમાં ઘટાડો કરવા અંગે સરકારે જે આશા આપી હતી તે ચોક્કસપણે તૂટી ગઈ છે. દેશમાં ફુગાવાનો દર RBI દ્વારા નિર્ધારિત મર્યાદાથી ઉપર હોવા છતાં, પોલિસી રેટ એટલે કે રેપો રેટ યથાવત રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. એટલે કે લોનની EMIમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં. આ સતત ચોથી વખત છે જ્યારે રેપો રેટને સ્થિર રાખવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

રેપો રેટને 6.5 ટકા પર યથાવત રાખવાનો નિર્ણય 
હાલમાં, રેપો રેટ 6.50 ટકા છે અને નિષ્ણાતો પહેલેથી જ તે સ્થિર રહેવાની અપેક્ષા રાખતા હતા. ગત વર્ષે સેન્ટ્રલ બેંકે ચરમસીમાએ પહોંચી ગયેલા ફુગાવાના દરને અંકુશમાં લેવા માટે આ દરમાં એક પછી એક અનેક વખત વધારો કર્યો હતો. મે 2022માં રેપો રેટ 4 ટકા હતો, જે ફેબ્રુઆરી 2023 સુધીમાં 6.50 ટકા પર પહોંચ્યો હતો. જો કે ત્યારપછી તેને યથાવત રાખવામાં આવ્યું છે. શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે વિશ્વમાં પડકારો હોવા છતાં, ભારત વિકાસનું એન્જિન છે.

જો દેશમાં ફુગાવાના દરની વાત કરીએ તો તે RBI દ્વારા નિર્ધારિત રેન્જની બહાર રહે છે. ગયા જુલાઈ 2023ની સરખામણીમાં ઓગસ્ટ મહિનામાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. નોંધનીય છે કે જુલાઈ મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર (CPI) 7.44 ટકાના સ્તરે હતો, જે ઓગસ્ટ મહિનામાં ઘટીને 6.83 ટકા પર આવી ગયો હતો. તમને જણાવી દઈએ કે સેન્ટ્રલ બેંકે દેશમાં મોંઘવારી દરને 2 થી 6 ટકાની રેન્જમાં રાખવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.

6 માંથી 5 સભ્યો નિર્ણયની તરફેણમાં 
MPC મીટિંગના પરિણામોની જાહેરાત કરતા શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે RBIએ રેપો રેટમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. તે 6.50 ટકા પર અકબંધ છે. MPCના છમાંથી પાંચ સભ્યો તેને સ્થિર રાખવાના નિર્ણયની તરફેણમાં હતા. રેપો રેટ સિવાય MSF રેટ 6.75 ટકા અને SDF રેટ 6.25 ટકા પર યથાવત છે. રિઝર્વ બેંકનું ‘વિથડ્રોવલ ઓફ એકોમોડેશન’નું વલણ અકબંધ છે. RBI ફુગાવાને લક્ષ્યની અંદર રાખવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

GDP વૃદ્ધિના અંદાજમાં કોઈ ફેરફાર નથી
RBI ગવર્નરે કહ્યું કે FY24 માટે GDP વૃદ્ધિના અંદાજમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. બીજા ક્વાર્ટર માટે જીડીપી વૃદ્ધિનો અંદાજ 6.5 ટકા રાખવામાં આવ્યો છે. જ્યારે નાણાકીય વર્ષ 24 ના ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં તે 6 ટકા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 5.7 ટકા પર જાળવવામાં આવ્યો હતો. નાણાકીય વર્ષ 25 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં જીડીપી વૃદ્ધિ 6.6 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.

મોંઘવારી અંગે RBI નો અંદાજ
શક્તિકાંત દાસે પણ મોંઘવારી નિર્ધારિત મર્યાદાથી ઉપર હોવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે વૈશ્વિક આઉટલૂકની અસર ફુગાવાના દર પર પડશે. આ સિવાય જુલાઈ 2023માં ટામેટાં અને અન્ય શાકભાજીના વધતા ભાવની અસર પણ મોંઘવારી દર પર જોવા મળી છે. તેમણે FY24માં ફુગાવાનો દર 5.4 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. FY24 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં છૂટક ફુગાવો (CPI) 6.2 ટકાથી વધીને 6.4 ટકા થવાની ધારણા છે, જ્યારે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં તે 5.6 ટકા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 5.2 ટકા રહી શકે છે.

રેપો રેટને આ રીતે સમજો
રેપો રેટ એ દર છે જેના પર રિઝર્વ બેંક અન્ય બેંકોને લોન આપે છે. તેથી, જ્યારે રેપો રેટ વધે છે, ત્યારે બેંકોને રિઝર્વ બેંક પાસેથી મોંઘા દરે લોન મળે છે. આના કારણે સામાન્ય લોકોને મળતી લોન પણ મોંઘી થાય છે અને તેમની લોનની EMI પણ વધી જાય છે. ફુગાવાને કાબૂમાં રાખવા માટે રિઝર્વ બેંક રેપો રેટમાં વધારો કરે છે અને લોન મોંઘી થાય છે. લોન મોંઘી થવાને કારણે અર્થતંત્રમાં રોકડ પ્રવાહમાં ઘટાડો થયો છે. આનાથી માંગ ઘટે છે અને ફુગાવાનો દર ઘટે છે. રેપો રેટ સિવાય રિવર્સ રેપો રેટ છે. રિવર્સ રેપો રેટ એ દર છે જેના અનુસાર રિઝર્વ બેંક અન્ય બેંકોને થાપણો પર વ્યાજ આપે છે.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *