નવરાત્રિના નવે-નવ દિવસમાં માતાના એક ખાસ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી ભક્તોની દરેક મનોકામનાથાય છે પૂર્ણ

Shardiya Navratri 2024: આ વર્ષે શારદીય નવરાત્રી 03 ઓક્ટોબરથી શરૂ થઈ રહી છે. પંચાંગ અનુસાર શારદીય નવરાત્રી 03 ઓક્ટોબરથી શરૂ થશે અને 12 ઓક્ટોબર સુધી ચાલશે. નવરાત્રિના આ નવ દિવસ ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. મા દુર્ગાના ભક્તો 9 દિવસ (Shardiya Navratri 2024) સુધી વ્રત રાખે છે, માતાની પૂજા કરે છે, પૂજા કરે છે અને મંત્ર જાપ કરે છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે નવરાત્રિના નવ દિવસ સુધી શક્તિની વિશેષ ઉપાસના કરવાથી દરેક પ્રકારની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે અને દુઃખ-દર્દ દૂર થાય છે. નવરાત્રિના દરેક દિવસે દેવીની પૂજા, અર્ચના અને મંત્રોચ્ચાર કરવાની પરંપરા છે.

અશ્વિન શુક્લ પક્ષ પ્રતિપદા તિથિ પર, કલશની સ્થાપના સાથે દેવી મા શૈલપુત્રીના પ્રથમ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. મા શૈલપુત્રીની ઉપાસનાથી શક્તિ મળે છે, દેવીના બીજા સ્વરૂપ બ્રહ્મચારિણીની પૂજાથી માન મળે છે, મા ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવાથી એકાગ્રતા આવે છે, કુષ્માંડા દેવી મનમાં દયાની ભાવના લાવે છે, સ્કંદમાતાની ઉપાસનાથી સફળતા મળે છે, મા કાત્યાનીની પૂજાથી સફળતા મળે છે.

પૂજાથી વિઘ્નો દૂર થાય છે, કાલરાત્રિની પૂજાથી શત્રુઓ પર વિજય થાય છે, મહાગૌરીની પૂજાથી સુખ-સમૃદ્ધિ મળે છે અને મા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવાથી જીવનની દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. ચાલો જાણીએ માતાના વિવિધ સ્વરૂપોનું મહત્વ.

પ્રથમ સ્વરૂપ – માતા શૈલપુત્રીનું

મહત્વ: નવરાત્રિની પૂજાના પહેલા દિવસે, કલશ પૂજા સાથે, મા દુર્ગાના પ્રથમ સ્વરૂપ ‘શૈલપુત્રી જી’ની પૂજા કરવામાં આવે છે. પ્રથમ નવદુર્ગા, શૈલપુત્રી દુર્ગાનું મહત્વ અને શક્તિઓ અનંત છે. માતા શૈલપુત્રી એ દેવી પાર્વતીનું સ્વરૂપ છે, જે સરળતાથી તેમની પૂજા કરવાથી ઝડપથી પ્રસન્ન થાય છે અને ભક્તોને ઇચ્છિત પરિણામ પ્રદાન કરે છે.

પૌરાણિક કથા: માતા શૈલપુત્રી શિખર એટલે કે હિમાલય પર્વતની પુત્રી તરીકે ઓળખાય છે. તેઓને પાર્વતી અને હેમવતી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે ભાગવત પુરાણ મુજબ, પ્રજાપતિ દક્ષે એક વિશાળ યજ્ઞનું આયોજન કર્યું અને તમામ દેવી-દેવતાઓને આમંત્રણ મોકલ્યા પરંતુ ભગવાન શિવ અને તેમની પુત્રી સતીને આમંત્રણ ન આપ્યું. પોતાના પતિ ભગવાન શિવના અપમાનથી ક્રોધિત થઈને તેણે યજ્ઞનો નાશ કર્યો. તેણે યજ્ઞમાં આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. દેવી સતીનો જન્મ પર્વત રાજા હિમાલયના ઘરે દેવી પાર્વતી અથવા માતા શૈલપુત્રી તરીકે થયો હતો. કઠોર તપસ્યા કરીને તેણે ફરીથી ભગવાન શિવને તેના પતિ તરીકે પ્રાપ્ત કર્યા.

બીજું સ્વરૂપ – દેવી બ્રહ્મચારિણી

મહત્વ: દેવી દુર્ગાની નવી શક્તિઓનું બીજું સ્વરૂપ બ્રહ્મચારિણી છે. ભગવાન શિવને પતિના રૂપમાં મેળવવા માટે તેણે હજારો વર્ષો સુધી કઠોર તપસ્યા કરી હતી. તેમની આરાધના કરવાથી અનંત ફળ મળે છે અને તપ, ત્યાગ, ત્યાગ, સદાચાર અને સંયમ જેવા ગુણોની વૃદ્ધિ થાય છે. તેમની પૂજા કરવાથી સાધક સર્વત્ર સફળતા અને વિજય પ્રાપ્ત કરે છે.

પૌરાણિક કથા: માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન શિવને તેમના પતિ તરીકે મેળવવા માટે, દેવીએ વર્ષો સુધી સખત તપસ્યા કરી અને અંતે તેમની તપસ્યા સફળ થઈ. માતા બ્રહ્મચારિણીની કૃપાથી સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. તપ, ત્યાગ, ત્યાગ, સદાચાર અને સંયમની વૃદ્ધિ માટે દેવી બ્રહ્મચારિણીની પૂજા કરવામાં આવે છે.

ત્રીજું સ્વરૂપ- મા ચંદ્રઘંટાનું

મહત્વ : વાઘ પર સવારી કરનાર મા દુર્ગાજીની ત્રીજી શક્તિ દેવી ચંદ્રઘંટા છે. તેના કપાળ પર ઘડિયાળના આકારનો અર્ધચંદ્રાકાર ચંદ્ર છે, તેથી તેને ચંદ્રઘંટા કહેવામાં આવે છે. તેમની પૂજા કરવાથી ભક્તોને લાંબા આયુષ્ય, આરોગ્ય, સુખ-સમૃદ્ધિનું વરદાન મળે છે અને અવાજ દિવ્ય અને અલૌકિક મધુરતાથી ભરાઈ જાય છે. તે તેના ભક્તોનું દુષ્ટ આત્માઓથી રક્ષણ કરે છે.

પૌરાણિક કથાઃ મહિષાસુર રાક્ષસથી દેવતાઓ અને ઋષિઓ પરેશાન હતા, આવી સ્થિતિમાં બધા માતા આદિશક્તિ પાસે ગયા, પછી માતાએ ચંદ્રઘંટા મહિનામાં મહિષાસુરનો વધ કર્યો.

ચોથું સ્વરૂપ- મા કુષ્માંડાનું

મહત્વઃ નવરાત્રિના ચોથા દિવસે સિંહ પર સવાર માના કુષ્માંડા સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમની તેજ અને પ્રકાશથી દસ દિશાઓ પ્રકાશિત થઈ રહી છે. દેવી કુષ્માંડા તેના ભક્તોને રોગ, દુ:ખ અને વિનાશમાંથી મુક્ત કરે છે અને તેમને જીવન, ખ્યાતિ, શક્તિ અને શાણપણ આપે છે.

પૌરાણિક કથા: પૌરાણિક માન્યતા એવી છે કે જ્યારે બ્રહ્માંડનું અસ્તિત્વ નહોતું ત્યારે માતાએ બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી અને બ્રહ્માંડનું મૂળ સ્વરૂપ અને મૂળ શક્તિ બની હતી. તે એકમાત્ર માતા છે જે સૌરમંડળની આંતરિક દુનિયામાં રહે છે.

પાંચમું સ્વરૂપ – માતા સ્કંદમાતાનું

મહત્વ: દેવીના આ પાંચમા સ્વરૂપને સ્કંદમાતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે તે ભગવાન સ્કંદની માતા છે, જેને કાર્તિકેય તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે કમળના શિખર પર બિરાજમાન છે, તેથી તેને પદ્માસન દેવી પણ કહેવામાં આવે છે. સ્કંદમાતાની પૂજા કરવાથી ભક્તો સ્વાસ્થ્ય, બુદ્ધિ અને જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ કરે છે.

પૌરાણિક કથાઓ: પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, તારકાસુર નામના રાક્ષસનું મૃત્યુ શિવના પુત્ર દ્વારા જ શક્ય હતું. પછી માતા પાર્વતીએ તેમના પુત્ર ભગવાન સ્કંદને યુદ્ધની તાલીમ આપવા માટે સ્કંદ માતાનું રૂપ ધારણ કર્યું. પછી તેણે ભગવાન સ્કંદને યુદ્ધની તાલીમ આપી. માતા પાસેથી યુદ્ધની તાલીમ લીધા બાદ ભગવાન સ્કંદે તારકાસુરનો વધ કર્યો.

છઠ્ઠું સ્વરૂપ- દેવી કાત્યાયનીનું

મહત્વ અને કથા : માતા કાત્યાયની મહર્ષિ કાત્યાયનીના આશ્રમમાં દેવતાઓ અને ઋષિઓના કાર્યને સાબિત કરવા પ્રગટ થયા હતા, તેથી તેમનું નામ કાત્યાયની પડ્યું. આ દેવી રાક્ષસો અને શત્રુઓનો નાશ કરે છે. દેવી ભાગવત પુરાણ અનુસાર, દેવીના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી શરીર તેજોમય બને છે. તેમની પૂજા કરવાથી પારિવારિક જીવન સુખી રહે છે.

સાતમું સ્વરૂપ – મા કાલરાત્રીનું

મહત્વ અને કથા: સાતમું સ્વરૂપ મા કાલરાત્રીનું છે. તેણીને દેવી તરીકે વર્ણવવામાં આવી છે જે તમામ રાક્ષસી શક્તિઓનો નાશ કરે છે. આ દેવી તેના ઉપાસકોને અકાળ મૃત્યુથી પણ રક્ષણ આપે છે. ભૂત, પ્રેત, રાક્ષસ અને તમામ નકારાત્મક શક્તિઓ તેમના નામના ઉચ્ચારણથી જ ભાગી જાય છે. મા કાલરાત્રીની પૂજા કરવાથી ગ્રહોના અવરોધો પણ દૂર થાય છે.

આઠમું સ્વરૂપ- મહાગૌરી

મહત્વ અને કથા: દેવી મહાગૌરી, દુર્ગાની આઠમી શક્તિ, ભક્તો માટે દેવી અન્નપૂર્ણાનું સ્વરૂપ છે, તેથી અષ્ટમીના દિવસે કન્યાઓની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. તેમની પૂજા કરવાથી ધન, સમૃદ્ધિ અને સુખ-શાંતિની પ્રાપ્તિ થાય છે. ઉપાસક સર્વ પ્રકારે પવિત્ર અને અખૂટ ગુણોનો હકદાર બને છે.

નવમું સ્વરૂપ-માતા સિદ્ધિદાત્રી

મહત્વ અને કથા: મા સિદ્ધિદાત્રી ભક્તો અને સાધકોને તમામ પ્રકારની સિદ્ધિઓ પ્રદાન કરવામાં સક્ષમ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તમામ દેવી-દેવતાઓએ માતા સિદ્ધિદાત્રી પાસેથી જ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી છે. તેમની પૂજા કરવાથી ભક્તોની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.