જૂના મંદિરો (Old temples) વિશે ઘણી રહસ્યમય વાતો છે. હાલમાં જ અમે તમને આવા જ એક મંદિર વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. આજે અમે તમને ઓરિસ્સા (Orissa)માં સ્થિત જૂના કોણાર્ક સૂર્ય મંદિર (Konark Sun Temple)ના રહસ્યમય દરવાજા વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. મળતી માહિતી અનુસાર, વર્ષ 1903માં કોણાર્ક સૂર્ય મંદિરના મુખ્ય દરવાજાને રેતીથી સંપૂર્ણપણે ઢાંકીને અચાનક બંધ કરી દેવામાં આવ્યો હતો. આ ઘટનાને લગભગ 118 વર્ષ વીતી ગયા છે. પરંતુ આજ સુધી ભારત સરકારે આ દરવાજો પણ ખોલ્યો નથી.
જ્યારે તમે કોણાર્ક મંદિરમાં જશો, ત્યારે તમને મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો બંધ દેખાશે. તમે આ મંદિરના વિસ્તારની આસપાસ ઘૂમી શકો છો, પરંતુ આ મંદિરની ભવ્યતા અને રહસ્ય આ મંદિરની મધ્યમાં મુખ્ય દરવાજાની અંદર હાજર છે. આ મંદિર સાથે જોડાયેલા ઘણા રહસ્યો છે, જેમ કે આ મંદિર અધૂરું છે, આ મંદિર શાપિત છે, આ મંદિર સેંકડો વર્ષોથી રેતીમાં દટાયેલું હતું, આ મંદિર પર 52 ટનનું ચુંબક સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું, આ મંદિર બનાવનાર કારીગરોમાંના એકે આત્મહત્યા કરી લીધી હતી, આ મંદિરમાં રાત્રિના સમયે નૃત્ય કરતા નર્તકોનો અવાજ સંભળાય છે. આ ઉપરાંત આ મંદિર વિશે એવા ઘણા રહસ્યો છે, જેને સાંભળશો તો તમારા હોશ ઉડી જશે. પરંતુ હજુ પણ મનમાં એક પ્રશ્ન વારંવાર ઉઠે છે કે આટલા પ્રયત્નો પછી પણ ભારત સરકાર કોણાર્ક મંદિરના મુખ્ય દરવાજાને ખોલવાનો નિર્ણય વારંવાર કેમ બદલે છે.
કોણાર્ક સૂર્ય મંદિર: આ મંદિર ભગવાન સૂરીને સમર્પિત છે. આ મંદિરની ભવ્યતાના કારણે તેની ગણના દેશના 10 સૌથી મોટા મંદિરોમાં થાય છે. કોણાર્ક સૂર્ય મંદિર ઓરિસ્સા રાજ્યના પુડી શહેરથી લગભગ 23 માઈલ દૂર ચંદ્રભાગાના નદીના કિનારે આવેલું છે. આ મંદિરને રચના એ રીતની છે કે, એક રથમાં 12 વિશાળ પહિયા મૂકવામાં આવ્યા છે. અને 7 બળવાન બલિ ઘોડા આ રથને ખેંચી રહ્યા છે અને સૂરીદેવને આ રથ પર બેઠેલા બતાવવામાં આવ્યા છે. અહીં તમે મંદિરમાંથી સીધા જ સુરી ભગવાનના દર્શન કરી શકો છો.
મંદિરની ટોચ પરથી ઉગતો સૂર્ય અને અસ્ત થતો સૂર્ય સંપૂર્ણપણે જોઈ શકાય છે. જ્યારે સૂર્યોદય થાય છે ત્યારે મંદિરનો આ નજારો ખૂબ જ સુંદર લાગે છે. જયારે મંદિરના પાયાને સુંદરતા આપતા 12 ચક્ર વર્ષના 12 મહિનાને વ્યાખ્યાયિત કરે છે. અને દરેક ચક્ર દિવસના 8 પહેરોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ મંદિર બે ભાગમાં બનેલું છે. આ મંદિરની કલાકૃતિમાં માણસ હાથી અને સિંહથી દબાયેલો છે. જે પૈસા અને અભિમાનની નિશાની છે.
આ મંદિર વિશે કહેવાય છે કે ભગવાન કૃષ્ણના પુત્ર સાંભ શ્રાપના કારણે રક્તપિત્ત રોગ થયો હતો. તેથી તેમને કટક ઋષિએ આ રોગથી બચવા માટે ભગવાન સૂરજની પૂજા કરવાની સલાહ આપી હતી. મિત્ર વનમાં ચંદ્રભાગા નદીના સાગર સંગમ પર સાંભે 12 વર્ષ સુધી તપસ્યા કરી હતી. અને સુરીદેવને પ્રસન્ન કર્યા. સર્વ રોગોનો નાશ કરનાર સૂરીદેવે તેમના પણ રોગનો અંત લાવી દીધો. જે પછી સાંભએ સુરી ભગવાનનું મંદિર બનાવવાનું નક્કી કર્યું. તેમના રોગના વિનાશ પછી, તેમને ચંદ્રભાગા નદીમાં સ્નાન કરતી વખતે સૂરિદેવની મૂર્તિ મળી. આ મૂર્તિ દેવ શિલ્પી શ્રી વિશ્વ વર્મા દ્વારા સુરીદેવના શરીરના ભાગમાંથી બનાવવામાં આવી હતી. સાંભએ તેને મિત્ર વનમાં મંદિરમાં સ્થાપિત કર્યું અને ત્યારથી આ સ્થાન પવિત્ર માનવામાં આવતું હતું. કોણાર્ક વિશે એવું પણ કહેવાય છે કે આજે પણ અહીં નર્તકોની આત્માઓ આવે છે. જો કોણાર્કના જૂના લોકોની વાત માનીએ તો અહીં આજે પણ નર્તકોની પાયલોની ઝણકર સાંજે સંભળાય છે.
આ ઉપરાંત એવું કહેવાય છે કે મંદિર પર 52 ટનનું ચુંબક પણ મૂકવામાં આવ્યું હતું. જે આ થાંભલાઓ દ્વારા સંતુલિત હતું. જેના કારણે ભગવાન સૂરીની પ્રતિમા હવામાં તરતી રહેતી હતી. જેને જોઈને બધા આશ્ચર્યચકિત થઈ જતા. એવું કહેવાય છે કે આ ચુંબક વિદેશી આક્રમણકારો દ્વારા તોડવામાં આવ્યું હતું. એવું પણ કહેવાય છે કે મંદિરની ઉપર મુકવામાં આવેલા ચુંબકને કારણે દરિયામાંથી પસાર થતી બોટો જે લોખંડની બનેલી હતી, તેમાં ચુંબકીય ક્ષેત્રને કારણે નુકસાન થયું હતું. જેના કારણે ખલાસીઓએ પોતાની બોટ બચાવવા માટે જ આ પથ્થરને બહાર કાઢ્યો હતો. આ પથ્થર કેન્દ્રીય પથ્થર તરીકે કામ કરતો હતો. જેના કારણે મંદિરના તમામ દિવલોના પથ્થરો બેલેન્સમાં હતા. તેને હટાવવાને કારણે મંદિરના પથ્થરે તેનું સંતુલન ગુમાવ્યું અને પરિણામે તે પડી ગયું હતું.
ઘણા લોકો માને છે કે અહીંની પૂજાની મૂર્તિઓ હજુ શોધવાની બાકી છે. પરંતુ ઘણા લોકો એવું પણ માને છે કે નવી દિલ્હીના નેશનલ મ્યુઝિયમમાં જે સુરીદેવની મૂર્તિ રાખવામાં આવી છે તે કોણાર્કની પૂજનીય મૂર્તિ છે. કોણાર્ક મંદિરના સૂર્ય વંદના મંદિરમાંથી મૂર્તિને દૂર કર્યા પછી, તે બંધ થઈ હું. આ કારણે અહીંયા યાત્રિકોની અવાર જવર બંધ થઈ ગઈ હતી. કોણાર્ક સૂર્ય વંદનાની જેમ જ વાણિજ્ય પ્રવૃત્તિઓનું પ્રખ્યાત શહેર હતું. પરંતુ તે સાવ વેરાન બની ગયું. અને ઘણા વર્ષો સુધી રેતી અને જંગલથી ઢંકાઈ ગયું. બાદમાં આ મંદિરની શોધ થઈ હતી પરંતુ તે ખૂબ જ ખરાબ હાલતમાં મળી આવ્યું હતું.
પછીથી એવું કહેવાય છે કે જ્યારે ઘણા હુમલાઓને કારણે મંદિર બગડવાનું શરૂ થયું ત્યારે 1901માં તત્કાલિન ગવર્નર જોન વોર્ડ બર્ડે દ્વારા જગમોહન મંડપ જે આ મંદિરનો મુખ્ય મંડપ છે, તેની ચારે બાજુ દીવાલો કરી દીધી હતી. તેમજ રેતીથી ઢાંકી દ્દીધું હતું. જેથી તે સુરક્ષિત રહે. આ કાર્યમાં લગભગ 3 વર્ષ લાગ્યાં. આ પછી 118 વર્ષ વીતી ગયા પરંતુ તે હજુ પણ બંધ છે. આ મંદિરનો મુખ્ય દરવાજો ખોલવાનો ઉલ્લેખ કેટલીય વાર થયો હતો, પરંતુ અંતે વારંવાર આ નિર્ણય બદલવામાં આવ્યો હતો.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.