November 15, 2024
રૂપાણી સીઆરપીસીની કલમ 144 રદ કરીને સરમુખત્યારશાહી બની ગયા. છેલ્લા 21 વર્ષથી, ગુજરાતની જનતા સીઆરપીસીની કલમ 144 રદ કરવાની માંગ કરી રહ્યા છે. કારણ કે તેનાથી લોકોનો અવાજ રૂંધવામાં આવી રહ્યો છે. જો લોકો જાહેરમાં બોલે છે, તો તેને પકડી લેવામાં આવે છે અને પોલીસ સ્ટેશન લઈ જવામાં આવે છે. અને તેની ઉપર કેસ કરવામાં આવે છે. હાલના ફોજદારી કાર્યવાહી અધિનિયમ, 1973 ની કલમ 195 માં ગુજરાત રાજ્યમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે, જે હવે કલમ 144 પોલીસ – સરકારને વધુ શક્તિ આપે છે.
ગુજરાતમાં જનતાને પોતાની વાત પોતાની વચ્ચે રાખવાનો અધિકાર ક્યારનો છીનવી લીધો છે. હવે ગુજરાત વિધાનસભામાં કાયદાને મજબુત બનાવીને 31 માર્ચ 2021 ના રોજ કોર્ટે કોર્ટને વધુ કડક બનાવ્યો છે અને પોલીસને વધુ સત્તા આપી છે. દેશના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતમાં ગાંધી આશ્રમથી દાંડીયાત્રા કાઢી હતી અને અઝાદીનો ઉત્સવ ઉજવ્યો હતો. પરંતુ ભાજપ સરકારે આઝાદ લોકોને અવાજ આપવા કાયદો ઘડ્યો.
ભાજપ સરકારના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી કેશુભાઇ પટેલે જાહેરાત કરી હતી કે, 2001 પછી ગુજરાતમાં મિનિ-ઇમર્જન્સી આવી છે, રાજ્યમાં સરમુખત્યારશાહી શરૂ થઈ ગઈ છે. કેશુભાઈની વાતને હવે ભાજપની રૂપાણી સરકારે વધું સાચી પાડવા માટે કાયદામાં સુધારો કરીને પ્રજાને જાહેરમાં બોલવાનો અધિકાર પણ છીનવી લીધો છે.
Trending News
ગુજરાતમાં પોલીસ કમિશ્નર તથા જિલ્લા મેજીસ્ટ્રેટ દ્વારા જાહેર સલામતી, જાહેર શાંતિ, જાહેર સુરક્ષા અને જાહેર વ્યવસ્થાના સંચાલન માટે વિવિધ કાયદા અંતર્ગત સી.આર.પી.સી.ની કલમ-144 હેઠળ વિવિધ પ્રતિબંધક મૂકતા કે નિયમનકારી જાહેરનામાઓ પ્રસિધ્ધ કરવામાં આવતા હોય છે. જે લોકોને 4 કે તેથી વધું સંખ્યામાં ભેગા થવા પર પ્રતિબંધ મૂકતો હોય છે.
તે એક સુધારો છે જે સીઆરપીસીની કલમ 144 હેઠળ પ્રતિબંધિત અથવા નિયમનકારી ઘોષણાને લાગુ કરવા અને ઘોષણાના ભંગ બદલ કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરવાના સંદર્ભમાં લોકોનું દમન વધારે છે. તેને લોકશાહીના અંતમાં નવી રાહ મળશે. લોકો પર જુલમનો પડદો નીચે આવશે.
21 વર્ષથી ગુજરાતમાં લોકોને તેમના હક, આંદોલન, રેલીઓ, સભાઓ, સરઘસો માટે જાહેરમાં વિરોધ કરવાની મંજૂરી નથી. હવે જો કોઈ રૂપાણી પુટલા સળગાવશે તો તેને સખત સજા થઈ શકે છે. આ ભાજપ સરકારનું દમન છે. સરમુખત્યારશાહી છે. લોકોએ એક થવું જોઈએ અને વિરોધ કરવો જોઈએ. જો નહીં, તો ખેડૂતોનું શું થઈ રહ્યું છે તે અધિકારની માંગણી કરનારાઓ માટે હશે.
ગુજરાતમાં જાહેર જીવનમાં 10,000 લોકો વિરુદ્ધ ઉલ્લંઘનના 144 કેસ છે. જેમાં સજા ભાગ્યે જ મળે છે. હવે સજા થશે. લોકો જાહેરમાં કે ખાનગીમાં બોલવામાં ડરશે. લોકશાહી આપવાનું વચન આપનાર ગુજરાત, તાનાશાહી કાયદા દ્વારા ગાંધીજીના ગુજરાતમાંથી આવ્યું છે. જો તેને રોકવામાં નહીં આવે તો લોકોને મોટુ નુકસાન વેઠવું પડશે. કોર્ટ દ્વારા મોટી સજા થશે. જે અગાઉ કરવામાં આવ્યું ન હતું.
ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળની સરકારે આવી ઘોષણાઓની ધાર તીક્ષ્ણ બનાવીને લોકોને ગુલામ બનાવવાનું શરૂ કર્યું છે. તેથી જ આ સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. કાયદામાં સુધારો કરવાની જોગવાઈ મુજબ, ઘોષણાના ભંગના કેસમાં પોલીસ દ્વારા એફઆઈઆર દાખલ કરવામાં આવે છે. નોંધ કરો કે જે આધારે તપાસના અંતે કોર્ટમાં ચાર્જશીટ રજૂ કરવામાં આવશે અને કયા આધારે ગુનાના આધારે કેસનો નિકાલ કરવામાં આવશે. જાહેરાત વધુ અસરકારક બનાવવામાં આવી છે.
ફોજદારી કાર્યવાહી અધિનિયમ, 1973 ની કલમ 195 ની જોગવાઈમાં સુધારો કરીને, કોર્ટ ધ્યાન લેશે. તેનો ફાયદો રાજ્યમાં પોલીસની વધતી શક્તિથી થયો છે. ગૃહમાં વિરોધ વિના સુધારણા બિલ બહુમતી દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું છે. જે ગુજરાતની લોકશાહીની હત્યા સમાન છે. સરકારે 6 મહિના પહેલા ગુજરાતના લોકોને નવા કાયદા વિશે માહિતગાર કર્યા ન હતા.
એટલું જ નહીં, આ સુધારા બિલ દ્વારા કોઈ પણ વ્યક્તિના બંધારણીય અધિકારનો સીધો ભંગ કરવામાં આવ્યો છે. એક તે છે કે આર્ટિકલ 144 કોઈપણ નાગરિકને પોલીસ દ્વારા જાહેરમાં વિરોધ કરવા પર પ્રતિબંધિત કરે છે. કલમ 144 દ્વારા 4 અથવા તેથી વધુ લોકો ભેગા થઈને સરકાર વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવી શકશે નહીં. જો તેઓ ભેગા થાય તો પોલીસ તેમને પકડે છે અને કેસ દાખલ કરે છે અથવા સમયસર છૂટા કરે છે. જેમાં સજા ભાગ્યે જ મળી હતી. હવે ભારે સજા ગુનાને શિક્ષાકારક બનાવશે. લોકો પોતાનો અવાજ રજૂ કરવામાં અચકાશે. સરકાર ભાજપને વધુ મજબૂત બનાવવા માંગે છે. ખુદ સરકાર ત્રીજી શક્તિના ઇશારે આ બધું કરી રહી છે.
ફોજદારી કાર્યવાહી અધિનિયમ, 1973 ની કલમ 195, પેટા કલમ (1), કલમ (એ) અને પેટા કલમ (1) માં સુધારો કરે છે. આ પોલીસને વિવિધ કાયદા હેઠળ જાહેર કરાયેલા જાહેરનામાનો ભંગ કરવામાં તેમજ સીઆરપીસીની કલમ 82 હેઠળ જાહેર કરવામાં આવેલા ઘોષણાકારનું ઉલ્લંઘન કરવામાં સક્ષમ બનશે. તમે પોલીસ સ્ટેશનમાં નોંધાયેલ એફઆઈઆર નોંધીને તપાસ કરી શકો છો. માનનીય અદાલત જ્યારે તેની ચાર્જશીટ રજૂ કરશે ત્યારે ગુનાની નોંધ લેવા માટે સક્ષમ હશે. આમ, આ કાયદો વક્તા અથવા તેમના અધિકાર માટે લડતા નાગરિકો માટે આપત્તિ સમાન રહેશે.
લોકો સામાન્ય રીતે કાયદાને અગાઉથી સમજે છે અને તે મુજબ કાર્ય કરે છે. આવા કાયદામાં રૂપાણી સરકારને 6 મહિના પહેલા જાહેર મત માટે જાહેરમાં લાવવી જરૂરી હતી. આ નવો કાયદો ભૂતકાળના સિદ્ધાંતો તોડવા માટે સેવા આપશે. એક કાયદો છે જે પોલીસને વધુ શક્તિ આપે છે. બંધારણના મૂળ સિદ્ધાંતમાં બોલતા, કરવા અથવા જાહેરમાં બોલવાનું અધિકાર છે. પરંતુ તે આ તમામ બાબતોને રોકવા માટે આર્ટિકલ 144 હેઠળ સરકારને સશક્ત બનાવે છે. જે સરમુખત્યારશાહી સરકારને જન્મ આપશે.
જાહેર શાંતિ, જાહેર સલામતી, જાહેર હુકમ જાળવવાના બહાને સરકાર કોઈને વિરોધ કરવાની મંજૂરી આપતી નથી. પોલીસને સ્પષ્ટ સૂચના આપવામાં આવી છે કે પ્રદર્શનને મંજૂરી ન આપો જેથી કોઈ પણ પોતાનો અવાજ ઉઠાવી ન શકે. છેલ્લા 21 વર્ષથી ગુજરાતમાં લોકો પોતાનો અવાજ લોકો સમક્ષ રજૂ કરી શક્યા નથી. જો પોલીસ દમનની પરવાનગી લીધા વિના ઉભા થાય છે, તો પોલીસ તેમને પોલીસ સ્ટેશનમાં તાળા મારી દે છે. બ્રિટીશ સરકારે આ પણ કર્યું ન હતું. હવે કાયદામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે, તેથી સજાને કડક બનાવવામાં આવશે. ગુજરાત સરકાર દ્વારા લોકોના મૂળભૂત અધિકાર પણ છીનવાઈ ગયા છે.
સરકાર કહે છે કે, વ્યક્તિગત અધિકાર સામૂહિક હિત માટે ગૌણ બની જાય છે. સામૂહિક હિતને બચાવવા માટે સિસ્ટમને મજબૂત બનાવવી જરૂરી બને છે. જાહેર શાંતિ જાળવવા અને સીઆરપીસીની કલમ -144 હેઠળ જાહેરનામામાં પ્રકાશિત કરીને કોઈપણ અવરોધ, ત્રાસ કે નુકસાનને અટકાવવાના હેતુસર નિષેધ આદેશો જારી કરવામાં આવે છે.
આવી શક્તિઓનો ઉપયોગ કોઈને અવરોધવા, ત્રાસ આપવા અથવા નુકસાન પહોંચાડવા અને માનવ જીવન, આરોગ્ય અથવા સલામતી માટેના જોખમોને રોકવા અને જાહેર શાંતિ જાળવવા તેમજ સંભવિત રમખાણોને રોકવા માટે થાય છે. આને કારણે લોકો પોતાનો અવાજ ઉઠાવી શકતા નથી. જો ઉપાડવામાં આવે તો પોલીસ દબાઇ જાય છે. કલમ 188 હેઠળ ગુના નોંધાયેલા છે.
કાયદાને દબાવવા માટે સરકારનું કહેવું છે કે, રાજ્યમાં જાહેર વ્યવસ્થા જાળવવી એ પોલીસની ફરજ છે. વિવિધ પ્રકારની સૂચનાઓ અને તેમની પ્રક્રિયા આવી જાળવણી તરફ દોરી જાય છે. પરંતુ પાછલી સરકારો લોકોના હક માટે વિચારતી નથી.
સરકાર દ્વારા લોકોને ત્રાસ આપવા બદલ લોકોની સુરક્ષા કાયદાકીય જોગવાઈને કારણે કોર્ટમાં તેનું ધ્યાન લેતી નથી. જેથી પોલીસ દ્વારા લોકોને કોઈ અન્યાય ન થાય. હવે તે નવા અપડેટ્સથી બંધ કરવામાં આવશે. જે કોર્ટ લોકોની સુરક્ષા માટે ઉપયોગ કરતી હતી, તે પણ હવે બંધ થઈ ગઈ છે.
હાલમાં પોલીસ અધિકાર હેઠળ આઈપીસીની કલમ 174 (એ) અને કલમ 188 હેઠળના ગુનાઓ છે. પરંતુ સીઆરપીસીની કલમ -1954 ની પૂર્વનિર્ધારિત જોગવાઈ મુજબ, આઇપીસીની કલમ -188 નું ઉલ્લંઘન કરવા અંગે જાહેરનામું અથવા તેની શ્રેષ્ઠતા પ્રકાશિત કરતા અધિકારી દ્વારા કોર્ટમાં ફરિયાદ દાખલ થવી જોઈએ. જ્યારે કોર્ટમાં આરોપી કોર્ટે જાહેરનામાના આધારે લીધેલા પગલાઓને સફળ થવા દીધા ન હતા. નવા સુધારાથી હવે પોલીસને વધુ શક્તિ મળે છે. બ્રિટિશરો પછી, ગુજરાત એક સમયે કેસર (બ્રિટીશ) કેસરનો ગુલામ બન્યું છે. કોણ છૂટકારો મેળવશે?
-વરિષ્ઠ પત્રકાર દિલીપ પટેલ
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો ત્રિશુલ ન્યુઝની એન્ડ્રોઇડ એપ મોબાઇલ એપ્લિકેશન. અથવા Google Play Store માં જઈને Trishul News સર્ચ પણ કરી શકો છો. https://play.google.com/store/apps/details?id=com.trishul.news