રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે વર્ષોથી ચાલતું શીત યુદ્ધ આખરે યુદ્ધમાં ફેરવાઈ ગયું અને યુએસ-યુરોપિયન યુનિયન અને નાટો યુદ્ધને રોકવામાં નિષ્ફળ ગયા છે. મહિનાઓ પહેલા, રશિયાએ યુક્રેનની સરહદ પર લગભગ 90 હજાર સૈનિકો તૈનાત કર્યા હતા, જેને પહેલાથી જ યુદ્ધની સંભાવના અને સંભાવના તરીકે જોવામાં આવી રહી હતી. જોકે એવી અપેક્ષા હતી કે રાજદ્વારી પ્રયાસો દ્વારા આ સંભવિત યુદ્ધનો ઉકેલ લાવવામાં આવશે, પરંતુ તેમ થયું નહીં. ચાલો સમજીએ કે શા માટે આ યુદ્ધ બે દેશો વચ્ચે થઈ રહ્યું છે?
ઇતિહાસના અરીસામાં વિવાદનું મૂળ
સોવિયેત યુનિયનના તૂટ્યા પહેલા 1991 સુધી યુક્રેન સોવિયત સંઘનો એક ભાગ હતું. જ્યારે યુક્રેન સોવિયેત યુનિયનના 15 પ્રજાસત્તાકમાંનું એક હતું અને સોવિયેત શાસન હેઠળ હતું, ત્યારે તે મોસ્કોના નિયંત્રણ સામેના પ્રારંભિક બળવોમાં સામેલ હતું. આ પહેલા પણ યુક્રેને 1930માં સ્ટાલિનના રસીફિકેશન પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કર્યો હતો. તે સમયે પણ યુક્રેને સ્ટાલિન પર યુક્રેનિયન લોકોના નરસંહારનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
બંને દેશો વચ્ચે દુશ્મનાવટના બીજ અહીં વાવ્યા
લુહાન્સ્ક અને ડોનેત્સ્ક દક્ષિણ-પૂર્વ યુક્રેનના પ્રદેશો છે, જે મુખ્ય ઔદ્યોગિક કેન્દ્રો છે અને સામૂહિક રીતે ડોનબાસ તરીકે ઓળખાય છે. રશિયા અને યુક્રેન પણ અહીં સરહદ ધરાવે છે. આ બે પ્રદેશોમાં લગભગ 40 ટકા લોકો રશિયનો છે, જે ડોનબાસ પ્રદેશમાં સૌથી મોટી લઘુમતી છે. અહીંના લોકો રશિયન બોલે છે. તેમની સંસ્કૃતિ પણ રશિયા જેવી જ છે. આ વિસ્તારના લોકોનો પણ રશિયા સાથે રોટી-બેટીનો સંબંધ છે. તેથી જ તેનો ઝુકાવ શરૂઆતથી જ રશિયા તરફ રહ્યો છે.
ડોનબાસની સ્વાયત્તતાની માંગ
રશિયાથી યુક્રેનની સ્વતંત્રતા પછી, ડોનબાસ યુક્રેનિયન કેન્દ્રીકરણ સામે બળવોનું કેન્દ્ર બન્યું. કિવ સરકારે સત્તાના સ્થાનાંતરણ અને રશિયન ભાષાને માન્યતા આપવાની માંગને અવગણી હતી. જો કે, પ્રાકૃતિક સંસાધનોની વિપુલતા અને વેપાર કેન્દ્ર હોવાને કારણે, એક ભદ્ર વર્ગનો ઉદય થયો, જે રશિયન તરફી હતો. 2010-2014 સુધી યુક્રેનના પ્રમુખ રહેલા વિક્ટર યાનુકોવિચે દક્ષિણ અને પૂર્વીય યુક્રેનમાં સ્વાયત્તતાની માંગ ઉઠાવી હતી. યાનુકોવિચ રશિયા સાથે ગાઢ આર્થિક અને લશ્કરી સંબંધોના હિમાયતી બન્યા. જો કે, સ્વાયત્તતાની માંગને સ્થગિત કરવામાં આવી હતી.
‘પીપલ્સ રિપબ્લિક’ની રશિયન માન્યતા આગમાં બળતણ ઉમેરી રહી છે
2014 માં, રશિયાએ યુક્રેન હેઠળના પ્રદેશ ક્રિમીઆ પર આક્રમણ કર્યું અને તેને લોકમતના નામે જોડી દીધું. તે જ સમયે, ડોનબાસ પ્રદેશ, ક્રિમીઆથી પ્રેરિત, આંતરિક બળવોને પગલે 2014 માં પોતાને યુક્રેનથી સ્વતંત્ર જાહેર કર્યો, જો કે યુક્રેન, મોસ્કો અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય દ્વારા તેને ક્યારેય માન્યતા આપવામાં આવી ન હતી. એક અઠવાડિયા પહેલા, રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતીને ઔપચારિક રીતે લુહાન્સ્ક પીપલ્સ રિપબ્લિક અને ડોનેટ્સક પીપલ્સ રિપબ્લિકને યુક્રેનના ડોનબાસ પ્રદેશના બે અલગ પ્રદેશો તરીકે માન્યતા આપી હતી. આ પછી જ રશિયાએ અહીં પોતાની 90 હજાર સેના ઊભી કરી હતી. પુતિને આ વિસ્તારોમાં ‘શાંતિ વ્યવસ્થા’ની સ્થાપનાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો.
અમેરિકા અને યુરોપનું હિત શું છે?
રશિયાના મામલામાં યુક્રેન બ્રિટન અને અમેરિકા માટે બફર ઝોન તરીકે કામ કરે છે. બ્રિટન સાથેના સંરક્ષણ કરાર હેઠળ યુક્રેન તેના બે વિસ્તારોમાં નેવી બેઝ સ્થાપિત કરવા માંગે છે અને રશિયાને આ પસંદ નથી. આ સિવાય બ્રિટન અને અમેરિકાએ પણ યુક્રેનને નાટોનું સભ્યપદ આપવાની ઓફર કરી છે. રશિયાને ડર છે કે નાટોનું સભ્યપદ મળ્યા બાદ યુક્રેન તેના પ્રભાવના ક્ષેત્રમાંથી સંપૂર્ણપણે બહાર થઈ જશે અને તે અમેરિકા અને બ્રિટનની સૂચનાઓનું પાલન કરવાનું શરૂ કરશે. આ સ્થિતિ રશિયાની તરફેણમાં યોગ્ય રહેશે નહીં. આ યુદ્ધનું તાત્કાલિક કારણ પણ છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.