રાજસ્થાન(Rajasthan)ના નાગૌર(Nagaur) જિલ્લાના મેરતા રોડ પર સ્થિત ફલોડી બ્રહ્માણી માતાના મંદિર(Phalodi Brahmani Mother Temple)માં અમાસના દિવસે બુધવારે મૂર્તિની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. આ દેશનું એકમાત્ર મંદિર છે જ્યાં શારદીય નવરાત્રિ(Shardiya Navratri) એક દિવસ પહેલા શરૂ થાય છે. તેની સૌથી મોટી વિશેષતા એ પણ છે કે માતા મંદિરમાં ગર્ભગૃહ(Sanctuary)માં રહેતા ભક્તો સાથે ઉપવાસ કરે છે. એટલે કે અમાસથી છઠ સુધી મંદિરમાં ભોગ ચડાવવામાં આવતો નથી.
દુવાની વર્ષો જૂની પરંપરાનું વિસર્જન પંચમીની રાત્રે પણ કરવામાં આવશે. મૂર્તિની સ્થાપના થઈ ત્યારથી હવે એક દિવસમાં 4 આરતીઓ થશે. સવારે 4, 10, સાંજે 7 અને રાત્રે 10 વાગ્યે આરતી થશે.
પુજારી પરિવારના મુકેશ શર્માએ જણાવ્યું હતું કે, અમાસ પર મૂર્તિ સ્થાપિત કરવા માટે કોઈ મુખ્ય કારણ નથી. માત્ર પૂર્વજોની શરૂઆતથી જ પરંપરા ચાલી રહી છે. તેથી જ તે અવિરતપણે ચાલુ રહે છે. તે જ સમયે, સ્થાનિક લોકોના જણાવ્યા અનુસાર, મેરતા રોડમાં રહેતા પૂજારી ખેતી કરતા હતા. જો ખેડૂતો અમાસ પર ખેતરમાં કામ ન કરે તો તેને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં ઘાટની સ્થાપના કરવાની પરંપરા શરૂ થઈ.
દુવા પ્રથા: આગામી સાત દિવસ સુધી ગર્ભગૃહમાં રહીને, ભક્ત ચરણામૃતની મદદથી માતાની સેવા કરશે:
મંદિરના પૂજારી મનીષ શર્માએ જણાવ્યું કે, મંદિરના ગર્ભગૃહમાં બેસવાની પરવાનગી પણ માતાના આગમન સાથે આવે છે. અંદર ગયા પછી તે ભક્તને ઘરે જવાની મંજૂરી નથી. આ દરમિયાન, 7 દિવસ સુધી તેઓએ મંદિરમાં ખોરાક અને પાણીનો ત્યાગ કરવો પડે છે અને ચરણામૃતની મદદથી રહેવું પડે છે.
પંચમીના દિવસે જે ભક્તનું નામ રાત્રે 10 વાગ્યે આરતીમાં લેવામાં આવે છે, સપ્તમીના દિવસે પ્રથમ ભોગ ઘરમાંથી જ ચડાવવામાં આવે છે. મંદિરમાં પૂજા કર્યા પછી બધા ભક્તો સંગીતનાં સાધનો સાથે પ્રસાદ તેમના ઘરે લઈ જાય છે અને પ્રસાદ સ્વીકારે છે. વર્ષોથી આ દ્વિ પ્રથા આજે પણ ચાલુ છે.
મંદિરનો ઇતિહાસ: 1063 વર્ષ પહેલા, કચ્છ થાનના રાજા નાહદ રાવનું જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યું હતું:
મેરતા રોડ પર આવેલા ફલોડી બ્રહ્માણી માતા મંદિરનો ઇતિહાસ ઘણો જૂનો છે. અગાઉ ત્યાં બ્રહ્માણી માતાનું કાચું સ્થળ હતું, જેનું વિસર્જન સંવત 1013 માં રાજા નાહદ રાવ દ્વારા 1063 વર્ષ પહેલા જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યું હતું અને એક ભવ્ય મંદિર બનાવ્યું હતું. રાજા નાહદ રાવે પણ 52 હજાર વીઘા જમીન માતાના ચરણોમાં અર્પણ કરી હતી. મંદિર પરિસરમાં જૈનોનું પાર્શ્વનાથ મંદિર પણ હાજર છે. તેનું નિર્માણ વિક્રમ સંવત 1121 માં થયું હતું.
વિઘ્નહર્તા વિનાયકની મૂર્તિ ગર્ભગૃહમાં બ્રહ્માણી માતાની બે મૂર્તિઓ સાથે હાજર છે:
અહીંના મંદિરમાં બ્રહ્માણી માતાની અતિ પ્રાચીન અલૌકિક અને દિવ્ય મૂર્તિ ઉપરાંત નવી ગર્ભગૃહ પણ મુખ્ય ગર્ભગૃહમાં હાજર છે. માતા સાથે, પ્રથમ ભગવાન વિઘ્નહર્તા વિનાયક ભગવાન પણ અહીં નિવાસ કરે છે. અહીં માતાની શાશ્વત જ્યોત સળગતી રહે છે. બહારથી આવતા ભક્તો માટે મંદિર પરિસરમાં 100 રૂમ પણ છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.