ડાયાબીટીસ આજીવન દુર રાખવી છે? તો દુર રહો આ વસ્તુઓથી, જિંદગીભર નીરોગી રેહશો!!

મિત્રો, ડાયાબીટીસ ને કંટ્રોલ કરવાના તથા આજીવન કોઈ પણ રોગ થી સ્વસ્થ રેહવું, એ આજ ના યુગ માં કોનું સપના નથી હોતા? આજકલ ના રોજીંદા જીવન માં જ્યાં ખરાબ ખાનપાન તથા અવ્યવસ્થિત જીવનશૈલી ને કારણે લોકો ની Health સારી બની રહે તે એક ખુબ જ નાજુક પ્રશ્ન બની ચુક્યો છે! એટલા માટે જ આધુનિક સંસાધનો થી યુક્ત આ યુગ માં પણ ડાયાબીટીસ કોઈ સામાન્ય રોગ નથી, ભલે જ તેનો ખર્ચ કે ઉપચાર શક્ય હોય, પણ આજની તારીખે પણ ડાયાબીટીસ એક જીવલેણ રોગો માં ની શ્રેણી માં આવતો રોગ છે! અને આજે આપણે આ લેખ માં ડાયાબીટીસ ના જ ઘરેલું ઉપાય જોવાના છીએ અને સાથે જ તમારા ડાયાબીટીસ ને કંટ્રોલ કરવાના પણ ઘરેલું ઉપાયો વિશે ચર્ચા કરવાના છીએ, તો અંત સુધી બન્યા રહો આ બધા જ ઉપાયો જાણવા માટે!

જીવનશૈલીમાં ફેરફાર ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસની શરૂઆતને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે, જે રોગનું સૌથી સામાન્ય સ્વરૂપ છે. નિવારણ ખાસ કરીને મહત્વનું છે જો તમે હાલમાં વધારે વજન અથવા સ્થૂળતા, ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ અથવા ડાયાબિટીસના પારિવારિક ઇતિહાસને કારણે type 2 ડાયાબિટીસના જોખમમાં છો.

જો તમને પ્રિ-ડાયાબિટીસનું નિદાન થયું હોય – હાઈ બ્લડ સુગર જે ડાયાબિટીસના નિદાનના થ્રેશોલ્ડ સુધી પહોંચતું નથી — જીવનશૈલીમાં ફેરફાર રોગની શરૂઆતને અટકાવી અથવા વિલંબિત કરી શકે છે.

તમારી જીવનશૈલીમાં હમણાં થોડા ફેરફારો કરવાથી તમને ભવિષ્યમાં ડાયાબિટીસની ગંભીર આરોગ્ય ગૂંચવણો, જેમ કે ચેતા, કિડની અને હૃદયના નુકસાનને ટાળવામાં મદદ મળી શકે છે. શરૂ કરવામાં ક્યારેય મોડું થતું નથી.

ડાયાબીટીસ ને કંટ્રોલ કરવાના ઘરેલું ઉપાય (Home Remedies for Diabetes) –

1. વધારાનું વજન ઓછું કરો-વજન ઓછું કરવાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ ઓછું થાય છે. એક મોટા અભ્યાસમાં લોકોએ વ્યાયામ અને આહારમાં ફેરફાર સાથે તેમના શરીરના વજનના આશરે 7% જેટલા વજન ગુમાવ્યા પછી ડાયાબિટીસ થવાનું જોખમ લગભગ 60% જેટલું ઘટાડી દીધું.

અમેરિકન ડાયાબિટીસ એસોસિએશન ભલામણ કરે છે કે પ્રિ-ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો રોગની પ્રગતિને રોકવા માટે તેમના શરીરના વજનના ઓછામાં ઓછા 7% થી 10% ગુમાવે છે. વધુ વજન ઘટાડવાથી પણ વધુ ફાયદા થશે.

તમારા વર્તમાન શરીરના વજનના આધારે વજન ઘટાડવાનો ધ્યેય સેટ કરો. તમારા ડૉક્ટર સાથે વાજબી ટૂંકા ગાળાના ધ્યેયો અને અપેક્ષાઓ વિશે વાત કરો, જેમ કે અઠવાડિયામાં 1 થી 2 પાઉન્ડ ગુમાવવા.

2. શારીરિક રીતે વધુ સક્રિય બનો- નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિના ઘણા ફાયદા છે. વ્યાયામ તમને મદદ કરી શકે છે:
  • વજન ગુમાવી.
  • તમારી રક્ત ખાંડ ઓછી કરો.
  • ઇન્સ્યુલિન પ્રત્યે તમારી સંવેદનશીલતાને વધારો – જે તમારી રક્ત ખાંડને સામાન્ય શ્રેણીમાં રાખવામાં મદદ કરે છે.
  • મોટા ભાગના પુખ્ત વયના લોકો માટે વજન ઘટાડવા અને તંદુરસ્ત વજન જાળવવા માટેના ધ્યેયોનો સમાવેશ થાય છે:
  • એરોબિક કસરત. 30 મિનિટ કે તેથી વધુ મધ્યમથી જોરદાર એરોબિક કસરત – જેમ કે ઝડપી ચાલવું, તરવું, બાઇક ચલાવવું અથવા દોડવું – મોટાભાગના દિવસોમાં અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછી 150 મિનિટ માટે લક્ષ્ય રાખો.

 

  • પ્રતિકાર કસરત. પ્રતિકારક કસરત – અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછા 2 થી 3 વખત – તમારી શક્તિ, સંતુલન અને સક્રિય જીવન જાળવવાની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે. પ્રતિકારક તાલીમમાં વેઈટ લિફ્ટિંગ, યોગ અને કેલિસ્થેનિક્સનો સમાવેશ થાય છે.
  • મર્યાદિત નિષ્ક્રિયતા. નિષ્ક્રિયતાના લાંબા ગાળાને તોડવું, જેમ કે કમ્પ્યુટર પર બેસવું, રક્ત ખાંડના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. દર 30 મિનિટે ઊભા થવા, આસપાસ ચાલવા અથવા થોડી હળવી પ્રવૃત્તિ કરવા માટે થોડી મિનિટો લો.
3. તંદુરસ્ત વનસ્પતિ ખોરાક ખાઓ-છોડ તમારા આહારમાં વિટામિન્સ, મિનરલ્સ અને કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ પ્રદાન કરે છે. કાર્બોહાઇડ્રેટ્સમાં ખાંડ અને સ્ટાર્ચનો સમાવેશ થાય છે – તમારા શરીર માટે ઉર્જા સ્ત્રોતો – અને ફાઇબર. ડાયેટરી ફાઇબર, જેને રફેજ અથવા બલ્ક તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે છોડના ખોરાકનો એક ભાગ છે જે તમારું શરીર પચાવી અથવા શોષી શકતું નથી.

ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે અને ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે છે. વિવિધ પ્રકારના સ્વસ્થ, ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક લો, જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:

  • ફળો, જેમ કે ટામેટાં, મરી અને વૃક્ષોના ફળ
  • સ્ટાર્ચ વગરની શાકભાજી, જેમ કે પાંદડાવાળા ગ્રીન્સ, બ્રોકોલી અને કોબીજ
    કઠોળ, ચણા અને મસૂર જેવા કઠોળ
  • આખા અનાજ, જેમ કે આખા ઘઉંના પાસ્તા અને બ્રેડ, આખા અનાજના ચોખા, આખા ઓટ્સ અને ક્વિનોઆ.
ફાઇબરના ફાયદાઓમાં શામેલ છે:
  • શર્કરાનું શોષણ ધીમું કરે છે અને લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર ઘટાડે છે.
  • આહાર ચરબી અને કોલેસ્ટ્રોલના શોષણમાં દખલ કરે છે.
  • હૃદયના સ્વાસ્થ્યને અસર કરતા અન્ય જોખમી પરિબળોનું સંચાલન કરવું, જેમ કે બ્લડ પ્રેશર અને બળતરા.
  • તમને ઓછું ખાવામાં મદદ કરે છે કારણ કે ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક વધુ ભરપૂર અને ઉર્જાથી ભરપૂર હોય છે.
  • “ખરાબ કાર્બોહાઈડ્રેટ” એવા ખોરાકને ટાળો – જેમાં થોડું ફાઈબર અથવા પોષક તત્ત્વો સાથે વધુ ખાંડ હોય છે: સફેદ બ્રેડ અને પેસ્ટ્રી, સફેદ લોટમાંથી પાસ્તા, ફળોના રસ અને ખાંડ અથવા ઉચ્ચ-ફ્રુક્ટોઝ કોર્ન સીરપ સાથે પ્રોસેસ્ડ ખોરાક.
4. તંદુરસ્ત ચરબી ખાઓ- ચરબીયુક્ત ખોરાક કેલરીમાં વધુ હોય છે અને તે મધ્યસ્થતામાં ખાવું જોઈએ. વજન ઘટાડવા અને તેનું સંચાલન કરવામાં મદદ કરવા માટે, તમારા આહારમાં અસંતૃપ્ત ચરબીવાળા વિવિધ ખોરાકનો સમાવેશ થવો જોઈએ, જેને ક્યારેક “સારી ચરબી” કહેવાય છે.

અસંતૃપ્ત ચરબી – બંને મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ અને બહુઅસંતૃપ્ત ચરબી – તંદુરસ્ત રક્ત કોલેસ્ટ્રોલ સ્તર અને સારા હૃદય અને વાહિની આરોગ્યને પ્રોત્સાહન આપે છે. સારી ચરબીના સ્ત્રોતોમાં શામેલ છે:

  • ઓલિવ, સૂર્યમુખી, કુસુમ, કપાસિયા અને કેનોલા તેલ
  • નટ્સ અને બીજ, જેમ કે બદામ, મગફળી, ફ્લેક્સસીડ અને કોળાના બીજ
  • ચરબીયુક્ત માછલી, જેમ કે સૅલ્મોન, મેકરેલ, સારડીન, ટુના અને કૉડ
    સંતૃપ્ત ચરબી, “ખરાબ ચરબી” ડેરી ઉત્પાદનો અને માંસમાં જોવા મળે છે. આ તમારા આહારનો એક નાનો ભાગ હોવો જોઈએ. તમે ઓછી ચરબીવાળા ડેરી ઉત્પાદનો અને દુર્બળ ચિકન અને ડુક્કરનું માંસ ખાઈને સંતૃપ્ત ચરબીને મર્યાદિત કરી શકો છો.
5. ફીકો આહાર છોડો અને તંદુરસ્ત પસંદગીઓ કરો-ઘણા લુચ્ચા આહાર – જેમ કે ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ, પેલેઓ અથવા કેટો આહાર – તમને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. જો કે, આ આહારના લાંબા ગાળાના ફાયદાઓ અથવા ડાયાબિટીસને રોકવામાં તેના ફાયદા વિશે થોડું સંશોધન થયું છે.

તમારું આહાર ધ્યેય વજન ઘટાડવાનું હોવું જોઈએ અને પછી આગળ વધતા તંદુરસ્ત વજન જાળવી રાખવું જોઈએ. તેથી, તંદુરસ્ત આહારના નિર્ણયોમાં એવી વ્યૂહરચના શામેલ કરવાની જરૂર છે કે જે તમે જીવનભરની આદત તરીકે જાળવી શકો. ખોરાક અને પરંપરાઓ માટે તમારી પોતાની પસંદગીઓને પ્રતિબિંબિત કરતા સ્વસ્થ નિર્ણયો લેવાથી સમય જતાં તમારા માટે ફાયદાકારક બની શકે છે.

એક સરળ વ્યૂહરચના જે તમને ખોરાકની સારી પસંદગી કરવામાં મદદ કરે છે અને યોગ્ય ભાગોનું કદ ખાય છે તે છે તમારી પ્લેટને વિભાજીત કરવી. તમારી પ્લેટ પરના આ ત્રણ વિભાગો સ્વસ્થ આહારને પ્રોત્સાહન આપે છે:

અડધો ભાગ(Half): ફળ અને સ્ટાર્ચ વગરના શાકભાજી
એક ક્વાર્ટર(One Quarter): આખા અનાજ
એક ચતુર્થાંશ(One-fourth): પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક, જેમ કે કઠોળ, માછલી અથવા દુર્બળ માંસ(lean meats)

આમ, ડાયાબિટીસ માટે ઉપરોક્ત અસરકારક ઘરગથ્થુ ઉપચાર તમને જીતવામાં મદદ કરે છે.

ડાયાબિટીસ હોય ત્યારે શું ન ખાવું (What not to eat when you have diabetes) : – કેટલાક ખોરાક એવા છે જે તમારા ડાયાબિટીસ પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. તેથી, તમારે પ્રથમ વસ્તુ તમારા આહારમાંથી આ ખોરાકને દૂર કરવાની જરૂર છે.

1. શુદ્ધ ખાંડ – આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ખાંડ, જ્યાં સુધી તે તેના સૌથી કુદરતી સ્વરૂપમાં ન હોય, ત્યાં સુધી તે ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકો માટે ખરાબ છે. જ્યારે પીવામાં આવે છે, ત્યારે શુદ્ધ ખાંડ રક્ત ખાંડને ઝડપથી વધે છે. ક્યારેક મધ જેવા કુદરતી સ્વરૂપ પણ બ્લડ સુગરના સ્તરમાં અચાનક વધારો કરી શકે છે. તેથી, જો તમે ડાયાબિટીસના દર્દી હોવ તો દરેક રીતે શુદ્ધ ખાંડ ટાળવી વધુ સારું છે.

2. આખા અનાજ – જે અનાજમાં ગ્લુટેન હોય તેને ટાળવું જોઈએ. ધાન્યના લોટમાં રહેલું નત્રિલ દ્રવ્ય ડાયાબિટીસ સાથે સંકળાયેલું છે કારણ કે તેના સેવનથી આંતરડા લીક થઈ શકે છે જે બળતરા તરફ દોરી જાય છે જે બદલામાં સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગો તરફ દોરી શકે છે.

3. આલ્કોહોલ – દારૂના સેવનનો સીધો સંબંધ ડાયાબિટીસ સાથે છે. આલ્કોહોલ ફક્ત તમારા લીવરને જ નુકસાન પહોંચાડતું નથી પરંતુ ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા સ્વાદુપિંડ પર પણ હુમલો કરે છે. ડાયાબિટીસ ભારે આલ્કોહોલના સેવન સાથે જોડાયેલો છે જે દિવસમાં બે થી ત્રણ ગ્લાસ હોય છે. બીયર ખાસ કરીને ટાળવું જોઈએ કારણ કે તેમાં પુષ્કળ કાર્બોહાઈડ્રેટ્સ હોય છે.

4. ગાયનું દૂધ – આખા અનાજની જેમ, ગાયનું દૂધ રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટ્રિગર કરી શકે છે જે બળતરા તરફ દોરી શકે છે. ઘેટાં અને બકરીનું દૂધ હાનિકારક નથી હકીકતમાં તે બ્લડ સુગર લેવલને જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે. પરંતુ જો તમે ડાયાબિટીસથી પીડિત હોવ તો પરંપરાગત ગાયનું દૂધ તમારા માટે ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે.

5. જીએમઓ ખોરાક – જીએમઓ ખોરાકમાં ડાયાબિટીસને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે લીવર અને કીડનીના રોગો થવાની ક્ષમતા હોય છે. GMO-ફ્રી તરીકે લેબલ થયેલ ઉત્પાદનો માટે જાઓ.

શું ડાયાબિટીસ મટાડી શકાય છે કે ઉલટાવી શકાય છે? (Can Diabetes Be Cured or Reversed?):-

જો કે આ સરળ પ્રશ્નો જેવા લાગે છે, જવાબો એટલા સરળ નથી. તમારા ડાયાબિટીસના પ્રકાર અને તેના ચોક્કસ કારણને આધારે, તમારા ડાયાબિટીસને રિવર્સ કરવું શક્ય છે અથવા ન પણ હોઈ શકે. ડાયાબિટીસને સફળતાપૂર્વક ઉલટાવીને વધુ સામાન્ય રીતે “માફી” પ્રાપ્ત કરવી કહેવાય છે.

પ્રકાર 1 ડાયાબિટીસ એ કેટલાક આનુવંશિક ઘટક સાથે રોગપ્રતિકારક તંત્રનો રોગ છે. આ પ્રકારનો ડાયાબિટીસ પરંપરાગત સારવાર વડે ઉલટાવી શકાતો નથી. ટકી રહેવા માટે તમારે આજીવન ઇન્સ્યુલિનની જરૂર છે. કૃત્રિમ સ્વાદુપિંડ દ્વારા ઇન્સ્યુલિન પૂરું પાડવું (ઇન્સ્યુલિન પંપ વત્તા સતત ગ્લુકોઝ મોનિટર અને કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ) એ ગ્લુકોઝને દરેક સમયે ચુસ્ત રેન્જમાં રાખવાની સૌથી અદ્યતન રીત છે – સૌથી નજીકથી શરીરની નકલ કરવી. પ્રકાર 1 માટે ઉપચારની સૌથી નજીકની વસ્તુ સ્વાદુપિંડ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ અથવા સ્વાદુપિંડનું આઇલેટ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ છે. ટ્રાન્સપ્લાન્ટ ઉમેદવારોએ પાત્ર બનવા માટે કડક માપદંડોને પૂર્ણ કરવા આવશ્યક છે. તે દરેક માટે વિકલ્પ નથી અને તેને જીવનભર ઇમ્યુનોસપ્રેસન્ટ દવાઓ લેવાની અને આ દવાઓની આડઅસરોનો સામનો કરવાની જરૂર છે.

ઘણા પ્રયત્નો અને પ્રેરણાથી પ્રીડાયાબિટીસ અને ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસને ઉલટાવી શકાય છે. તમારે રોગ માટેના તમારા તમામ જોખમી પરિબળોને ઉલટાવી દેવા પડશે. આનો અર્થ એ છે કે વજન ઘટાડવું, નિયમિત કસરત કરવી અને સ્વસ્થ આહાર (ઉદાહરણ તરીકે, છોડ આધારિત, ઓછી કાર્બ, ઓછી ખાંડ, તંદુરસ્ત ચરબીયુક્ત આહાર) આ પ્રયત્નોથી તમારા કોલેસ્ટ્રોલની સંખ્યા અને બ્લડ પ્રેશરને તેમની સામાન્ય શ્રેણીમાં પણ ઘટાડવું જોઈએ. બેરિયાટ્રિક સર્જરી (શસ્ત્રક્રિયા જે તમારા પેટને નાનું બનાવે છે) એ પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ ધરાવતા કેટલાક લોકોમાં માફી પ્રાપ્ત કરવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. આ એક નોંધપાત્ર શસ્ત્રક્રિયા છે જેમાં તેના પોતાના જોખમો અને ગૂંચવણો છે.

જો તમને સગર્ભાવસ્થા ડાયાબિટીસ હોય, તો આ પ્રકારનો ડાયાબિટીસ તમારા બાળકના જન્મ સાથે સમાપ્ત થાય છે. જો કે, સગર્ભાવસ્થા ડાયાબિટીસ હોવું એ પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ વિકસાવવા માટેનું જોખમ પરિબળ છે.

તમારા પ્રાથમિક પીણા તરીકે પાણી પસંદ કરો –

  • પીણાની તમારી પ્રથમ પસંદગી તરીકે પાણીને વળગી રહેવાથી તમને ખાંડ અને પ્રિઝર્વેટિવ્સથી ભરેલા અન્ય પીણાઓ ટાળવામાં મદદ મળે છે.
  • સુગરયુક્ત પીણાં પુખ્ત વયના લોકોમાં પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ અને સુપ્ત સ્વયંપ્રતિરક્ષા ડાયાબિટીસ બંનેના જોખમ સાથે સંકળાયેલા છે.
જો તમારું વજન વધારે હોય તો વજન ઓછું કરો –
  • જો કે ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ વિકસે છે તે દરેક વ્યક્તિ વજનવાળા અથવા મેદસ્વી નથી, પરંતુ મોટાભાગના લોકો છે. વધારાની આંતરડાની ચરબી બળતરા અને ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકારને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે ડાયાબિટીસનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધારે છે.
  • તમારા શરીરના વજનના 10 ટકા પણ ઘટવાથી ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસ થવાનું જોખમ ઘટે છે. નિયમ એ છે કે તમે જેટલું ગુમાવશો, તેટલા વધુ લાભો તમે અનુભવશો.
ધૂમ્રપાન છોડો –
  • ધૂમ્રપાનને ઘણી ગંભીર આરોગ્ય પરિસ્થિતિઓ સાથે જોડવામાં આવ્યું છે. અધ્યયનોએ એ પણ દર્શાવ્યું છે કે ધૂમ્રપાન અને સેકન્ડ હેન્ડ સ્મોકિંગ એકને ટાઈપ 2 ડાયાબિટીસમાં લાવે છે.
  • ધૂમ્રપાનથી ડાયાબિટીસનું જોખમ 44 ટકા વધી જાય છે અને જે લોકો દિવસમાં 20થી વધુ સિગારેટ પીવે છે, તેમનું જોખમ 61 ટકા વધી જાય છે.

સારા સમાચાર એ છે કે ડાયાબિટીસને અસરકારક રીતે સંચાલિત, સારવાર અને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. તમારા પ્રકાર 1 અથવા પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસને કેટલી હદ સુધી નિયંત્રિત કરી શકાય છે તે તમારા આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતા સાથે ચર્ચા કરવાની છે.

તમારા ડૉક્ટર સાથે ડાયાબિટીસ નિવારણ વિશે તમારી ચિંતાઓ શેર કરો. તે અથવા તેણી ડાયાબિટીસને રોકવા માટેના તમારા પ્રયત્નોની પ્રશંસા કરશે અને તમારા તબીબી ઇતિહાસ અથવા અન્ય પરિબળોના આધારે વધારાના સૂચનો આપી શકે છે.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *