હીરા ઉધોગને મોટો ફટકો: વૈશ્વિક હીરા બજારમાં મંદીનું કારણ બન્યું લેબ ગ્રોન ડાયમંડ

Diamond Industry News: તાપી નદીના કિનારે આવેલું, ભારતના ડાયમંડ સીટી તરીકે ઓળખાતું સીટી એટલે કે સુરત ( Surat Diamond Industry News) છે. કારણ કે તે વિશ્વના 80- 90% હીરાની ઘસાઈ એટલે કે પોલીશીન્ગનું કામ કરે છે. છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયામાં, સુરતમાં આપઘાતના નવ કેસ નોંધાયા છે. હીરા ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા તમામ કામદારો હાલ એક કપરા સમયમાંથી પસાર થઇ રહ્યા હોવાનું સામે આવ્યું છે.

આ કમનસીબ વાત આજથી એક મહિના પહેલા શરુ થઈ હતી. જયારે 55 વર્ષના હીરાના કામદાર, અને તેની પત્ની અને પોતના 2 બાળકો સાથે તેઓ આખા પરિવાર સાથે મળીને દવા પીને આપઘાત કર્યો હતો. મળતી માહિતી અનુસાર, તેમના આપઘાતનું કોઈ કારણ હજુ બહાર નથી આવ્યું. આ ઘટનાએ સમગ્ર શહેરમાં 5,000 હીરા કટીંગ અને પોલિશિંગ ફેક્ટરીઓમાં દસ લાખથી વધુ લોકોને રોજગારીને ઓછા વત્તે નુકસાન પોહ્ચ્યું હતું. જેમાંથી લગભગ 90% લોકો ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર પ્રદેશના રહેવાસીઓ છે.

ડાયમંડ વર્કર યુનિયનને ઉઠાવ્યો છટણી નો સવાલ

સુરત ડાયમંડ વર્કર્સ યુનિયનનો દાવો છે કે હીરા ઉદ્યોગના 20,000 થી વધુ કામદારોએ તેમની નોકરી ગુમાવી છે. પરંતુ જેઓ હજુ પણ નોકરી કરે છે તેઓ ભારે મુશ્કેલીમાં છે. એક સમય એવો હતો જ્યારે ઇન્ડસ્ટ્રી આખું વર્ષ લાંબી રજાઓ વિના કામ કરતી હતી, દિવાળીની સિઝન સિવાય કામદારોને તેમના વતન જવા માટે એક મહિનાની રજાનો લાભ લેવાની છૂટ નહોતી. પરંતુ હવે, કામદારોને અઠવાડિયામાં માત્ર પાંચ દિવસ કામ કરવાની ફરજ પાડવામાં આવી રહી છે, તે પણ કામના કલાકોમાં ઘટાડો સાથે. તેઓને 20 થી 25 દિવસની પગાર વગર ઉનાળાની રજાનો લાભ લેવા પણ ફરજ પાડવામાં આવી રહી હતી.

સાપ્તાહિક કામના કલાકોમાં ઘટાડો થવાથી કામદારોના વેતન પર ઘણી અસર પડી છે, કારીગરો જે અગાઉ મળતા હતા તેના કરતા 30-35% કરતા ઓછો પગાર મેળવી રહ્યા છે.

હીરા ઉદ્યોગનું મંદીનું કારણ સ્પષ્ટ છે કે રશિયા-યુક્રેન વચ્ચે  ચાલી રહેલ યુદ્ધ. યુરોપિયન અને અન્ય પશ્ચિમી દેશોમાં આર્થિક અસ્થિરતા. ભારતની જેમ્સ અને જ્વેલરીની નિકાસ FY22 માં રૂ. 1.82 ટ્રિલિયનથી ઘટીને FY23 માં રૂ. 1.76 ટ્રિલિયન થઈ હતી. અને સંભાવનાઓ પણ ઉજ્જવળ નથી. છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં બિઝનેસ લગભગ 30-35% જેટલો સંકોચાઈ ગયો છે.

GJEPC શું દાવો કરી રહ્યું છે?

જેમ એન્ડ જ્વેલરી એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલ (GJEPC) ના અધ્યક્ષ વિજય માંગુકિયા, મોટા પાયે બેરોજગારીને ટાળવાના માર્ગ તરીકે કામના કલાકોમાં ઘટાડો અને ઉનાળાના લાંબા સમયના વેકેશનને યોગ્ય ઠેરવે છે. માંગુકિયાનું કહેવું છે કે હીરા બજારમાં કોઈ ખાસ ભાવ ઘટાડો થયો નથી. સ્થાનિક બજારની માંગને જે પણ રોકી રહી છે તે છે લેબ ગ્રોન હીરા અથવા કેમિકલ વેપર ડિપોઝિશન (CVD) હીરાની વધતી જતી લોકપ્રિયતા જેણે બજારને ખૂબ જ જરૂરી સ્થિરતા પ્રદાન કરી છે.

હીરા ઉદ્યોગના જાણકારોનું કહેવું છે કે, ઉદ્યોગની કુલ કાચા માલની માંગમાં રશિયન રફ હીરાનો લગભગ એક તૃતીયાંશ હિસ્સો છે અને યુદ્ધે હીરાની આયાતની સરળ અને સીમલેસ પ્રક્રિયાને અસર પહોંચાડી છે. રશિયામાંથી કુલ રફ હીરાનો પુરવઠો યુદ્ધ પહેલા 35 ટકાથી વધુની સામે ઘટીને 10 ટકાથી નીચે આવી ગયો છે.

સુરત ડાયમંડ એસોશીયેશનનો બચાવ

સુરત ડાયમંડ એસોસિએશનના પ્રમુખ નાનુભાઈ વેકરીયાએ કામદારોની નોકરી ગુમાવવાના તમામ દાવાઓને ફગાવી દીધા હતા. ઉત્પાદકો, હકીકતમાં, કામદારોની અછતનો સામનો કરી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે સ્થાનિક બજાર ખૂબ જ સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યું છે અને આગામી તહેવારોની સિઝનમાં આવનારી ખરીદી હીરા ઉદ્યોગને પુનર્જીવિત કરશે.

Diamond Industry News

ડાયમંડ વર્કર યુનિયન કહે છે કે, શા માટે મોટા હીરા કંપનીના માલિકો નોકરીઓમાંથી કારીગરોને કાઢી રહ્યા છે અને પગારમાં ઘટાડો કરી રહયા છે. ડાયમંડ વર્કર્સ યુનિયનના સુરત ઝોનના પ્રમુખ ભાવેશ ટાંક કહે છે કે, સુરત ડાયમંડ એસોસિએશન “કામદારોના કલ્યાણની ચિંતા કરતું નથી, તેઓ માત્ર તેમની નફાકારકતાની ચિંતા કરે છે. વ્યવસાયમાં કોરોના પછીની તેજીએ તેમને નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં નફો આપ્યો છે અને હવે તેઓ તે નફામાં નુકસાન કરવા માંગતા નથી. પગારમાં કાપ અને નોકરીની ખોટને કારણે ઘણા હીરા કામદારો કૃષિ અને અન્ય મેન્યુઅલ નોકરીઓ જેવા વૈકલ્પિક આજીવિકાના વિકલ્પો શોધી રહ્યા છે.”

ભાવેશ ટાંક કહે છે કે નોકરીદાતાઓ “તેમના પોતાના અલગ નિયમો બનાવે છે જે કામદારો માટે અઘરા છે”. ઉદાહરણ તરીકે, પ્રોફેશનલ ટેક્સના નામે, એમ્પ્લોયર કામદારોના વેતનમાંથી દર મહિને 200 કાપે છે. “જો કોઈ વ્યક્તિ કરાર આધારિત કામદારો ન હોય તો વ્યાવસાયિક કર ચૂકવવાનું કેવી રીતે કહી શકાય? એમ્પ્લોયરોની કામદારો પ્રત્યે કોઈ જવાબદારી હોતી નથી.”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *