જાણો કોનું દૂધ સ્વાસ્થ્ય માટે છે ફાયદાકારક- ગાય કે ભેસ? 

આપણે સૌ જાણીએ જ છીએ કે, દૂધમાં અનેક પોષકતત્વોનો ભંડાર રહેલો હોય છે અને ભારતમાં તો દૂધને સૌથી મહત્વનું માનવામાં આવે છે. દૂધમાં મેળવવામાં આવતા કાર્બ્સ, પ્રોટીન અને ફેટ સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોય છે. એટલાં માટે દરેકને દૂધનું સેવન કરવા પર જોર હોય છે. આમ તો ગાય અને ભેંસ સિવાય બકરી, ઊંટણીનું દૂધ પણ પીવામાં આવે છે. પરંતુ, લોકો સૌથી વધારે ગાય અને ભેંસના દૂધનો ઉપયોગ કરે છે.

આવામાં અનેક વાર મગજમાં એ પણ સવાલ ઊભો થાય છે કે, ‘જો સ્વાસ્થ્યના હિસાબથી જોવામાં આવે તો શું ગાયનું દૂધ શરીર માટે વધારે ફાયદાકારક હોય છે કે પછી ભેંસનું દૂધ. સામાન્ય રીતે લોકો ભેંસના દૂધ પર વધારે ભાર આપતા હોય છે. જે ગાયના દૂધ કરતા પણ મોંઘુ હોય છે. પરંતુ કેટલીક દ્રષ્ટિએ ગાયનું દૂધ સ્વાસ્થ્ય માટે વધારે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આજે અહીં જાણીશું કે, આખરે ગાય અને ભેંસના દૂધમાં સૌથી વધારે કયું દૂધ તમારા શરીર માટે સૌથી વધારે લાભદાયી હોય છે.

ગાયનું દૂધ હલ્કું હોય છે અને ભેંસના દૂધમાં ફેટ ઓછી હોય છે. આ સાથે જ ગાયનું દૂધ સરળતાથી પચી જાય છે અને આ જ કારણ છે કે, બાળકોને ગાયનું દૂધ જ પીવડાવામાં આવે છે. આ સાથે જ ભેંસનું દૂધ મલાઇદાર અને ગાઢ હોય છે. એટલાં માટે પનીર, ખીર, કુલ્ફી, દહીં અને ઘી જેવી ભારે વસ્તુઓ બનાવવા માટે કરવામાં આવે છે. ગાયના દૂધને 1-2 દિવસ સંગ્રહ કરી શકાય છે. જ્યારે ભેંસના દૂધને અનેક રીતે વધારે દિવસો સુધી રાખી શકાય છે.

આ ઉપરાંત જો દૂધમાં ઉપલબ્ધ તત્વોની વાત કરીએ તો ભેંસના દૂધમાં પ્રોટીનની માત્રા વધારે હોય છે. આ સાથે જ વધારે ફેટ હોવાને કારણે ભેંસના દૂધમાં કેલરી પણ વધારે ઉપલબ્ધ હોય છે. ગાયના દૂધમાં વધારે પાણીની માત્રા, ઓછાં પદાર્થ અને 90% દૂધ પાણીથી બન્યું હોય છે. જ્યારે ભેંસના દૂધમાં કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ, મેગ્નેશિયમ અને પોટેશિયમ જેવાં વધારે ખનીજ જોવા મળે છે. પોષક તત્વના આધાર પર અહીં જાણીશું કે બંનેમાં શું તફાવત છે.