EVMને કઈ કંપની બનાવે છે, તેની કિંમત અને અંદર શું હોય છે? જાણો લોકસભા ચુંટણી પહેલાં ઈવીએમ વિશેની તમામ માહિતી…

Know About EVM: દેશમાં 19મી એપ્રિલથી સામાન્ય ચૂંટણીઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. ચૂંટણીમાં EVM ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ખરેખર, EVM દરેક વખતે રાજકારણમાં…

Know About EVM: દેશમાં 19મી એપ્રિલથી સામાન્ય ચૂંટણીઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. ચૂંટણીમાં EVM ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ખરેખર, EVM દરેક વખતે રાજકારણમાં નિશાનના પર હોય છે. તમામ આરોપો છતાં ઈવીએમ દેશને નવી સરકાર આપવામાં મદદ કરે છે. અન્ય ચૂંટણીઓમાં(Know About EVM) પણ તેનો ઉપયોગ થાય છે.

લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણીમાં EVM એટલે કે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનનો ઉપયોગ કેવી રીતે શરૂ થયો. ભારતમાં બેલેટ પેપરના ઉપયોગનું સ્થાન EVMએ લીધું છે. ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનો પર અનેક વખત આક્ષેપો કરવામાં આવ્યા છે, પરંતુ આજ સુધી કોઈ તેને સાબિત કરી શક્યું નથી. આ આરોપો બાદ ચૂંટણી પંચે વોટર વેરિફાઈડ પેપર ઓડિટ ટ્રાયલ એટલે કે VVPAT સિસ્ટમ દાખલ કરી છે. જો કે, આ સિસ્ટમ હજુ સંપૂર્ણ રીતે અમલમાં આવી નથી. તેની શરૂઆત વર્ષ 2014માં પાયલોટ પ્રોજેક્ટ તરીકે કરવામાં આવી હતી.

EVMની શુરુઆત કેવી રીતે થઈ?
વર્ષ 1980, M.B. હનીફાએ પહેલું વોટિંગ મશીન બનાવ્યું હતું. આ સમયે તેને ઈલેક્ટ્રોનિકલી ઓપરેટેડ વોટ કાઉન્ટીંગ મશીન નામ આપવામાં આવ્યું હતું. તમિલનાડુના 6 શહેરોમાં યોજાયેલા સરકારી પ્રદર્શનમાં સામાન્ય લોકોને તેની અસલ ડિઝાઇન બતાવવામાં આવી હતી. ઈવીએમનો ઉપયોગ સૌપ્રથમવાર 1982માં કેરળના ઉત્તર પરાવુરમાં યોજાયેલી પેટાચૂંટણીમાં કરવામાં આવ્યો હતો.

શરૂઆતના દિવસોમાં ઈવીએમના ઉપયોગને લઈને ચૂંટણી પંચને ઘણા વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. વર્ષ 1998માં 16 વિધાનસભાઓમાં ઈવીએમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, 1999 માં તેનો વિસ્તાર કરવામાં આવ્યો અને તેનો ઉપયોગ 46 લોકસભા બેઠકો પર કરવામાં આવ્યો. વર્ષ 2004માં લોકસભા ચૂંટણીમાં તમામ સીટો પર ઈવીએમનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

EVM કેવી રીતે કામ કરે છે?
EVMમાં બે યુનિટ છે – કંટ્રોલ અને બેલેટ. એટલે કે, એક યુનિટ કે જેના પર તમે બટન દબાવીને તમારો મત આપો છો અને બીજું એકમ કે જેમાં તમારો મત સંગ્રહિત છે. કંટ્રોલ યુનિટ પોલિંગ ઓફિસર પાસે છે, જ્યારે બેલેટ યુનિટ બીજી બાજુ રાખવામાં આવે છે, જ્યાંથી લોકો પોતાનો મત આપી શકે છે.

બેલેટ યુનિટ પર, તમને વિવિધ પક્ષોના પ્રતીકો અને ઉમેદવારોના નામ આપવામાં આવે છે, જેની બાજુમાં વાદળી બટન છે. આ બટનો દબાવીને તમે તમારો મત આપો છો. કંટ્રોલ યુનિટ પર બેલેટ ચિહ્નિત એક બટન છે, જેને દબાવ્યા પછી બીજો મતદાર પોતાનો મત આપી શકે છે. મતદાન મથક પર છેલ્લો મતદાન થતાંની સાથે જ મતદાન અધિકારી કંટ્રોલ યુનિટ પર ક્લોઝ બટન દબાવશે. આ પછી, EVM પર વોટ આપી શકાશે નહીં. મતદાન પૂર્ણ થયા પછી, નિયંત્રણ એકમને યુદ્ધ એકમથી અલગ રાખવામાં આવે છે. પરિણામ મેળવવા માટે કંટ્રોલ યુનિટ પર આપેલ પરિણામ બટન દબાવવું પડશે.

આ બટન આકસ્મિક રીતે દબાઈ ન જાય તેની ખાતરી કરવા માટે બે સલામતી છે. આ બટનનો ઉપયોગ જ્યાં સુધી ક્લોઝ બટન દબાવવામાં ન આવે અને મતદાન પ્રક્રિયા પૂર્ણપણે પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી કરી શકાતી નથી. આ બટન છુપાયેલું છે અને સુરક્ષાના કારણોસર સીલબંધ રાખવામાં આવે છે. આ સીલ માત્ર મતગણતરી કેન્દ્ર પર તૂટે છે.

EVMની અંદર શું થાય છે?
નિષ્ણાતોના મતે EVMમાં માઇક્રોપ્રોસેસર લગાવવામાં આવે છે. આ પ્રોસેસરને માત્ર એક જ વાર પ્રોગ્રામ કરી શકાય છે. એટલે કે એકવાર પ્રોગ્રામ લખાઈ જાય પછી તમે તેમાં ફેરફાર કરી શકતા નથી. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તેના પર અન્ય કોઈ સોફ્ટવેર લખી શકાય નહીં. જો કે તેમાં કઈ ચિપ કે પ્રોસેસરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે તેની કોઈ માહિતી નથી.

ઈવીએમનો ઉપયોગ કરવા માટે વીજળીની જરૂર નથી. EVM 7.5-વોલ્ટ આલ્કલાઇન પાવર પેક એટલે કે બેટરી સાથે આવે છે, જે ભારત ઈલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ કોર્પોરેશન ઑફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ દ્વારા સપ્લાય કરવામાં આવે છે. ઈવીએમના જૂના મોડલમાં 3840 વોટ સ્ટોર કરી શકાય છે. જો કે, તેના નવા સંસ્કરણમાં ફક્ત 2000 મતો જ સંગ્રહિત છે. ઈવીએમમાં ​​સંગ્રહિત ડેટાને 10 વર્ષ કે તેથી વધુ સમય માટે સુરક્ષિત રાખી શકાય છે. ઈવીએમના એક યુનિટની કિંમત અંદાજે 8,670 રૂપિયા છે. અગાઉ આ કિંમત પણ ઓછી હતી.

ઇવીએમ બે કંપનીઓ દ્વારા સંયુક્ત રીતે બનાવવામાં આવે છે. તે ચૂંટણી પંચ દ્વારા ભારત ઈલેક્ટ્રોનિક્સ લિમિટેડ, બેંગલુરુ (રક્ષા મંત્રાલય) અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ, હૈદરાબાદ (પરમાણુ ઉર્જા વિભાગ)ના સહયોગથી તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે.