શું આવી રીતે ભણશે ગુજરાત? રાજ્યની આટલી સરકારી સ્કૂલોમાં માત્ર એક જ શિક્ષક ઉપાડે છે ભણતરનો ભાર- આંકડો જાણીને ચોંકી જશો

ગુજરાત(Gujarat): યુનેસ્કોના સ્ટેટ એજ્યુકેશન રિપોર્ટ -2021(UNESCO State Education Report-2021) મુજબ સમગ્ર ભારતમાં 1.10 લાખ સ્કૂલો એવી છે જે ફક્ત એક જ શિક્ષકથી ચાલે છે અને જેમાં ગુજરાતમાં 1275 પ્રાથમિક સ્કૂલો એવી છે કે જેમાં એક જ શિક્ષક છે અને તે એક જ શિક્ષક વિધાર્થીઓને અભ્યાસ કરાવે છે. ગુજરાત સરકારના આંકડા મુજબ 32 હજારથી વધારે સરકારી પ્રાથમિક સ્કૂલો છે અને સરકારના દાવા મુજબ 700થી વધુ સરકારી પ્રાથમિક સ્કૂલોમાં એક જ શિક્ષક છે. માનવ અધિકાર આયોગે પણ નોંધ લીધી છે કે, ગુજરાત સરકાર પાસે એક જ શિક્ષક હોવા મુદ્દે ખુલાસો માંગ્યો છે.

યુનેસ્કો દ્વારા તાજેતરમાં નો ટીચર, નો ક્લાસ – સ્ટેટ ઓફ ધ એજ્યુકેશન રિપોર્ટ ફોર ઈન્ડિયા 2021 નામનો રિપોર્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. જેમાં ભારતની તમામ પ્રકારની સ્કૂલોમાં ક્લાસૃમની સ્થિતિ, શિક્ષકોની સંખ્યા, શિક્ષકોની લાયકાત સહિતની તમામ બાબતો અંગે કહેવામાં આવ્યું છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર મુજબ સમગ્ર દેશમાં 15,51,000 સ્કૂલોમાંથી 1,10,971 સ્કૂલોમાં માત્રને માત્ર એક જ શિક્ષક છે અને જેમાં રાજ્યવાર અપાયેલા આંકડા મુજબ ગુજરાતમાં કુલ 54581 સ્કૂલોમાંથી 1275 સ્કૂલોમાં ફક્ત એક જ શિક્ષક છે.

એટલે કે 1275 સ્કૂલોનો સમાવેશ સિંગલ ટીચર સ્કૂલોની શ્રેણીમાં થાય છે. જેમાંથી 87 ટકા તો ગ્રામ્ય વિસ્તારો કે જ્યાં ખરેખર શિક્ષકોની વધારે પ્રમાણમાં જરૂર હોય ત્યાં જ એક શિક્ષકથી ચાલે છે. આ રિપોર્ટ મુજબ રાજ્યમાં કુલ 4,01,939 શિક્ષકો છે, જેમાંથી 66 ટકા ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ફરજ બજાવી રહ્યા છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, ગુજરાતની બે ટકા સ્કૂલોમાં એક જ શિક્ષક છે અને જે અન્ય રાજ્યોની સરખામણીએ ખૂબ જ ઓછુ પ્રમાણ જોવા મળી રહ્યું છે. કારણ કે, દેશમાં સૌથી વધુ 21 હજાર સ્કૂલો મધ્યપ્રદેશમાં ફક્ત એક જ શિક્ષકથી ચાલે છે. આ ઉપરાંત મહારાષ્ટ્ર, આસામ, બિહાર, આંધ્રપ્રદેશ, ઝારખંડ, કર્ણાટક સહિતના રાજ્યોમાં ગુજરાતની સરખામણીએ ખૂબ જ મોટી સંખ્યામાં એક જ શિક્ષક ધરાવતી શાળાઓ છે.

ત્યારે પ્રશ્ન એ ઉઠી રહ્યો છે કે, શું શાળામાં ફક્ત એક જ શિક્ષકથી તમામ વિધાર્થીઓને પુરતું શિક્ષણ મળી રહેશે? આ પરથી જોતા તો એવું લાગી રહ્યું છે કે, ગુજરાતના બાળકોનું ભવિષ્ય ખતરામાં હોય… શું આ મુદ્દા અંગે સરકાર દ્વારા કોઈ નક્કર પગલાં ભરવામાં આવશે કે નહિ? તે તો આગામી સમયમાં જોવું જ રહ્યું.