February 05, 2025
Uniform Civil Code: ઉત્તરાખંડ પછી હવે ગુજરાત પણ રાજ્યમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવા માંગે છે અને માર્ગદર્શિકાનો મુસદ્દો તૈયાર કરવા માટે એક સમિતિની (Uniform Civil Code) રચનાની જાહેરાત મુખ્યમંત્રી દ્વારા કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. ત્યારે અમે તમને જણાવીશું કે આખરે આ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ એટલે કે સમાન નાગરિક સંહિતા શું છે.
ઉત્તરાખંડમાં UCC લાગુ કરી
સોમવારે પુષ્કર સિંહ ધામીની સરકારે ઉત્તરાખંડમાં સમાન નાગરિક સંહિતા (UCC) લાગુ કરી હતી. જ્યારે મધ્યપ્રદેશ સરકાર છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી આ મુદ્દે નરમ વલણ અપનાવી રહી છે. ઉત્તરાખંડ બીજેપીના મુખ્ય એજન્ડાઓમાંથી એકને લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. હવે UCC ગુજરાતમાં લાગુ પાડવાની વાત ચાલી રહી છે.
સમગ્ર દેશ માટે એક કાયદો સુનિશ્ચિત
સમાન નાગરિક સંહિતા સમગ્ર દેશ માટે એક કાયદો સુનિશ્ચિત કરશે, જે તમામ ધાર્મિક અને આદિવાસી સમુદાયોને તેમની વ્યક્તિગત બાબતો જેમ કે મિલકત, લગ્ન, વારસો અને દત્તક વગેરેમાં લાગુ પડશે. આનો અર્થ એ થયો કે ધર્મ પર આધારિત હાલના અંગત કાયદાઓ, જેમ કે હિંદુ મેરેજ એક્ટ (1955), હિંદુ ઉત્તરાધિકાર અધિનિયમ (1956) અને મુસ્લિમ પર્સનલ લો એપ્લિકેશન એક્ટ (1937) લાગુ રહેશે નહીં.
Trending News
હાનિકારક દવાઓના વપરાશ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્દેશ…
ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 44 મુજબ, ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને એક સમાન નાગરિક સંહિતા સુરક્ષિત કરવાનો પ્રયાસ કરશે. એટલે કે, બંધારણ સરકારને નિર્દેશ કરી રહ્યું છે કે તે તમામ સમુદાયોને એવી બાબતો પર એકસાથે લાવવા જે હાલમાં તેમના સંબંધિત અંગત કાયદાઓ દ્વારા સંચાલિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, કલમ 47 રાજ્યને નશાકારક પીણાં અને આરોગ્ય માટે હાનિકારક દવાઓના વપરાશ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો નિર્દેશ આપે છે. જોકે, દેશના મોટાભાગના રાજ્યોમાં દારૂ વેચાય છે.
કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને કાયદો બનાવી શકે છે
કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસા અને સંપત્તિના અધિકારો જેવા મુદ્દાઓ બંધારણની સમવર્તી સૂચિ હેઠળ આવે છે, જે 52 વિષયોની સૂચિ છે જેના પર કેન્દ્ર અને રાજ્યો બંને કાયદો બનાવી શકે છે, રાજ્ય સરકારો પાસે આવું કરવાની સત્તા છે. જો કે, કલમ 44 કહે છે કે UCC ‘ભારતના સમગ્ર પ્રદેશમાં નાગરિકોને’ લાગુ પડશે, જે દર્શાવે છે કે વ્યક્તિગત રાજ્યો પાસે તે સત્તા નથી. યુસીસીમાં લાવવા માટે રાજ્યોને સત્તા આપવાથી કેટલાક વ્યવહારુ મુદ્દાઓ પણ ઊભા થઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ગુજરાતમાં UCC હોય અને તે રાજ્યમાં લગ્ન કરનાર બે લોકો રાજસ્થાનમાં જાય તો શું? તેઓ કયા કાયદાનું પાલન કરશે?
કાયદાના સંહિતાકરણમાં એકરૂપતાની જરૂરિયાત પર ભાર
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડનો ઉદ્ભવ વસાહતી ભારતમાં થયો હતો, જ્યારે બ્રિટિશ સરકારે 1835માં તેનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો, જેમાં ગુનાઓ, પુરાવાઓ અને કરારો સંબંધિત ભારતીય કાયદાના સંહિતાકરણમાં એકરૂપતાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. હિંદુઓ અને મુસ્લિમોના અંગત કાયદાઓને આવા સંહિતાની બહાર રાખવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી હતી.
UCC થી શું બદલાશે?
હિન્દુઓ, શીખો, જૈનો અને બૌદ્ધોના અંગત બાબતો હિન્દુ લગ્ન કાયદા દ્વારા સંચાલિત થાય છે. મુસ્લિમો, ખ્રિસ્તીઓ અને પારસીઓના અલગ અલગ અંગત કાયદા છે. આવી સ્થિતિમાં, જો સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવામાં આવે તો બધા ધર્મોના હાલના કાયદાઓ નાબૂદ થઈ જશે. લગ્ન, છૂટાછેડા, દત્તક, વારસો અને મિલકત સંબંધિત બાબતોમાં બધા ધર્મોમાં ફરીથી સમાન કાયદા હશે.
યુસીસીની શું અસર થશે?
હિન્દુ-શીખ-ખ્રિસ્તી-બૌદ્ધ-પારસી અને જૈન ધર્મોમાં ફક્ત એક જ લગ્નની મંજૂરી છે. જો કોઈ વ્યક્તિ તેની પહેલી પત્ની કે પતિથી છૂટાછેડા લીધેલ હોય તો જ તે બીજી વાર લગ્ન કરી શકે છે. પરંતુ મુસ્લિમોમાં, પુરુષોને 4 વાર લગ્ન કરવાની છૂટ છે. UCC ના આગમન સાથે, એકથી વધુ પત્ની પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
- ગુગલ ન્યુઝમાં Trishul News Gujarati ની અપડેટ મેળવવા ક્લિક કરો: Trishul News Gujarati
- નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે.
- વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.
- યુટ્યુબ ચેનલ સબસ્ક્રાઈબ કરીને જોતા રહો વિડીયો ન્યુઝ: Trishul News YouTube
- એન્ડ્રોઇડ એપ ડાઉનલોડ કરો: Trishul News Gujarati Android App આઈફોન માટે એપ ડાઉનલોડ કરો:
- Trishul News Gujarati iPhone App