November 20, 2024
મહારાષ્ટ્ર(Maharashtra)માં ચાલી રહેલા રાજકીય ડ્રામાનો એક અધ્યાય બુધવારે પૂરો થયો. સુપ્રીમ કોર્ટે(Supreme Court) ગુરુવારે જ ફ્લોર ટેસ્ટ(Floor test) કરાવવાનો આદેશ આપ્યા બાદ તરત જ મુખ્યમંત્રી ઉદ્ધવ ઠાકરે(Uddhav Thackeray)એ રાજીનામું આપી દીધું હતું. ઉદ્ધવે ફેસબુક પર લાઈવ કરીને રાજીનામાની જાહેરાત કરી હતી.
હવે સવાલ એ થાય છે કે આ રાજકીય સંકટમાં આગળ શું થશે? હવે રાજ્યપાલના ફ્લોર ટેસ્ટના આદેશનું શું થશે? બળવાખોર ધારાસભ્યોનું શું થશે? નવી સરકાર કેવી હશે? આવો જાણીએ…
આ રાજકીય સંકટમાં આગળ શું થશે?
ઉદ્ધવ ઠાકરેના રાજીનામા સાથે, ગુરુવારે યોજાનાર ફ્લોર ટેસ્ટ હવે થશે નહીં. હવે રાજ્યમાં નવી સરકારની રચનાની કવાયત શરૂ થશે. રાજ્યપાલ હવે સૌથી મોટી પાર્ટી ભાજપને સરકાર બનાવવા માટે આમંત્રણ આપી શકે છે. જો કે, પરિસ્થિતિને જોતા ભાજપ પોતે જ સરકાર બનાવવાનો દાવો કરી શકે છે. ભાજપની છાવણીમાં ઉજવણી શરૂ થઈ ગઈ છે. આનાથી સ્પષ્ટ છે કે ભાજપ હવે સરકાર બનાવવાની નજીક છે.
Trending News
શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યોનું શું થશે?
શિવસેનાના બળવાખોર ધારાસભ્યો સતત ભાજપ સાથે ગઠબંધનની વાત કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં એવું માનવામાં આવે છે કે આ બળવાખોર જૂથ ભાજપને સમર્થન આપશે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે બળવાખોર ધારાસભ્યો પણ નવી સરકારનો હિસ્સો હશે. દેવેન્દ્ર ફડણવીસ(Devendra Fadnavis) મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી તો એકનાથ શિંદે(Eknath Shinde)ને નાયબ મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવી શકે છે. બળવાખોર જૂથના નવ ધારાસભ્યો ઉદ્ધવ ઠાકરે સરકારમાં મંત્રી હતા. નવી સરકારમાં આ સંખ્યા વધી શકે છે.
શિવસેનાનું શું થશે?
બળવાખોર ધારાસભ્યો સતત કહી રહ્યા છે કે તેઓ શિવસેનામાં છે. એટલે કે બળવાખોર ધારાસભ્યો પણ શિવસેના પર દાવો કરી રહ્યા છે. સંખ્યાની વાત કરીએ તો, બળવાખોર જૂથને ધારાસભ્યોની સાથે મોટાભાગના સાંસદોનું સમર્થન હોવાનું કહેવાય છે. જો પાર્ટી પર દાવાની લડાઈ વધે તો મામલો ચૂંટણી પંચમાં પણ જઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં ચૂંટણી પંચ નક્કી કરશે કે અસલી શિવસેના કોની પાસે છે.
શું શિંદે શિવસેનાને વિખેરી નાખ્યા પછી તેનું ચિન્હ પણ આંચકી શકશે?
1968નો ચૂંટણી પ્રતીકો (આરક્ષણ અને ફાળવણી) આદેશ ચૂંટણી પંચ (EC)ને પક્ષના ચિન્હ અંગે નિર્ણય લેવા માટે સત્તા આપે છે. આ નિયમ હેઠળ, EC પાર્ટીના ચૂંટણી ચિન્હ નક્કી કરે છે અને તેના વિતરણ પર પણ પોતાનો નિર્ણય આપે છે.
જો રજિસ્ટર્ડ અને માન્ય પક્ષના બે જૂથો રચાય છે, તો ચૂંટણી પ્રતીક ઓર્ડરના પેરા 15 કહે છે કે ચૂંટણી પંચ કોને ચૂંટણી પ્રતીક મળશે તે નક્કી કરવા માટે સંપૂર્ણપણે સ્વતંત્ર છે. એવું પણ બની શકે છે કે EC કોઈને ચૂંટણી ચિન્હ ન આપે.
આ નિયમ અનુસાર, “ચૂંટણી પંચ એક જ પક્ષના બે વિપક્ષી જૂથોના મંતવ્યો સારી રીતે સાંભળશે અને તમામ તથ્યો અને સંજોગો પર વિચાર કરશે. આ ઉપરાંત, ચૂંટણી પંચ બંને પક્ષોના પ્રતિનિધિઓને પણ સાંભળશે. જો જરૂરી હોય તો, ચૂંટણી પંચ. પંચ તૃતીય પક્ષને પણ સાંભળશે.” અને પછી કોઈ એક જૂથને ચૂંટણી પ્રતીક આપવું કે નહીં તે અંગે નિર્ણય લેશે. આ નિયમની સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે કમિશનનો નિર્ણય તમામ પક્ષકારોને સાર્વત્રિક રીતે સ્વીકાર્ય હશે.
ચૂંટણી પંચ કોને ચૂંટણી ચિહ્ન આપી શકે?
કોઈપણ વિવાદના કિસ્સામાં, ચૂંટણી પંચ પહેલા બંને જૂથોના સમર્થનની તપાસ કરશે. પક્ષ સંગઠન અને ધારાસભ્ય પક્ષ કરતાં કયા જૂથને વધુ સમર્થન છે. પછી કમિશન તે રાજકીય પક્ષની ઉચ્ચ સમિતિઓ અને નિર્ણય લેવાની સંસ્થાઓ વિશે માહિતી એકત્રિત કરે છે અને પક્ષના બંને જૂથો દ્વારા સમર્થિત નેતાઓની સંખ્યાની પુષ્ટિ કરે છે. અંતે, EC આ પક્ષોને ટેકો આપતા સાંસદો અને ધારાસભ્યોની માહિતી લે છે.
પક્ષ ભંગાણના આવા તાજેતરના કેસોમાં, ચૂંટણી પંચે પક્ષના પદાધિકારીઓ અને ચૂંટાયેલા નેતાઓના આધારે તેના નિર્ણયો આપ્યા છે. જો કોઈ કારણસર કોઈ સંગઠનમાં બે જૂથના સમર્થનનું ચિત્ર સ્પષ્ટ ન થાય, તો પંચ વધુ સાંસદો અને ધારાસભ્યોના સમર્થન સાથેના જૂથને તે પક્ષના વાસ્તવિક અધિકારી માને છે.
જો કે ચૂંટણી પંચ સામે પણ આવી જ જટિલ સ્થિતિ ઊભી થઈ છે. વાસ્તવમાં, 1987માં જ્યારે એમજી રામચંદ્રનનું તમિલનાડુમાં અવસાન થયું હતું. ત્યારે પાર્ટીનો એક વર્ગ એમજીઆરની પત્ની જાનકી સાથે હતો. અન્ય જૂથ જે જયલલિતા સાથે હતું. મજાની વાત એ છે કે જ્યારે જાનકીને મોટાભાગના ધારાસભ્યો અને સાંસદોનું સમર્થન હતું, ત્યારે જયલલિતાને પાર્ટીના સભ્યો અને કાર્યકરોનું સમર્થન મળ્યું હતું. જો કે, ECએ આ મામલે નિર્ણય લેવાની જરૂર ન હતી, કારણ કે બંને જૂથો પાછળથી સમજૂતી પર પહોંચી ગયા હતા.
ચૂંટણી પંચ સમક્ષ અન્ય વિકલ્પો શું છે?
ચૂંટણી પંચ બે જૂથોના દાવા પર ચુકાદો આપી શકે છે. આ સિવાય તે અન્ય જૂથને અલગ ચૂંટણી ચિન્હ સાથે નવો રાજકીય પક્ષ બનાવવાની પરવાનગી પણ આપી શકે છે. જો એવી તક હોય કે ચૂંટણી પંચ કોઈપણ જૂથની તરફેણમાં ચુકાદો આપી શકતું નથી, તો તે પક્ષના પ્રતીકને ફ્રીઝ કરે છે અને બંને જૂથોને અલગ-અલગ પ્રતીક અને નામ સાથે નોંધણી કરાવવાનો નિર્દેશ કરે છે.
પ્રક્રિયા લાંબી હોવાથી, ચૂંટણી દરમિયાન વિવાદના કિસ્સામાં, કમિશન પક્ષના ચિન્હ અને નામને ફ્રીઝ કરે છે અને અસ્થાયી રૂપે બંને જૂથોમાંથી અલગ ચિન્હ પસંદ કરવાનો વિકલ્પ આપે છે. જો ક્યારેય આ બંને જૂથો સમાધાન કરીને એકસાથે આવે છે અને પાર્ટીનું જૂનું ચિહ્ન પરત લેવા માંગે છે, તો ચૂંટણી પંચ તેમને પાર્ટીનું નામ અને પ્રતીક પરત કરી શકે છે.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.