Tilak Sindoor Mandir

Tilak Sindoor Mandir: નર્મદાપુરમ જિલ્લાના મુખ્યાલયથી 36 કિમી દૂર સાતપુરાની ટેકરીઓ માં સ્થિત એક ગુફામાં તિલક સિંદૂર શિવલિંગ(Tilak Sindoor Mandir) ઉપસ્થિત છે, આ શિવલિંગ પર સિંદૂર લગાવવાથી દરેક ભક્તની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. ભગવાન શિવના દર્શન કરવા માટે તમામ પેગોડામાં ભક્તોની કતાર લાગે છે. સિવની માલવા વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં સતપુરાના રમણીય મેદાનોમાં તિલક સિંદૂર ભોલેનાથનું પ્રખ્યાત નિવાસસ્થાન છે.

તિલક સિંદૂર મંદિરમાં એક વિશાળ શિવલિંગ સ્થાપિત છે. અહીં શિવલિંગ પર સિંદૂર ચઢાવવામાં આવે છે. દાવો કરવામાં આવે છે કે આવું કર્યા પછી જ ભગવાન ભોલેનાથ ભક્ત પર પ્રસન્ન થાય છે. મંદિરના પૂજારી રામદયાલ નાગલે દાવો કરે છે કે પૂજાની પદ્ધતિને કારણે વિશ્વમાં આ એકમાત્ર શિવલિંગ છે. અહીં ભગવાનને અભિષેક સિંદૂરથી પૂજન કરવામાં આવે છે.

આ મંદિર ગોંડ જનજાતિ સાથે સંબંધિત છે. આદિવાસીઓ પૂજા દરમિયાન સિંદૂરનો ઉપયોગ કરે છે. આજે પણ અહીંની પ્રથમ પૂજા ભૌમકા નામના આદિવાસી સમુદાયના વડાના પરિવારની છે. આદિવાસી સમુદાયના લોકો ભગવાન ભોલેનાથની બડે દેવના નામથી પૂજા કરે છે.

આ મંદિરમાં ભગવાન શિવને સિંદૂરથી અભિષેક કરવા માટે મોટી સંખ્યામાં ભક્તો શવન સોમવારના દિવસે પહોંચે છે. મહાશિવરાત્રી નિમિત્તે અહીં મેળો પણ ભરાય છે. જેને લઈને વહીવટી તંત્ર દ્વારા સુરક્ષા માટે નક્કર વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે.

પૂજારી રામદયાલ નાગલેએ જણાવ્યું કે એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ભસ્માસુર રાક્ષસ ભગવાન શિવ પર હાથ મૂકવા આવ્યો ત્યારે ભગવાન શિવ આ સ્થાન પર સંતાયા હતા. અહીંથી તેઓ ગુફા કરીને પચમઢી પહોંચ્યા હતા. એવું કહેવાય છે કે તે સુરંગ હજુ પણ અહીં મોજૂદ છે. લોકો અહીં આવીને પૂજા કરે છે. ભગવાન શિવને સિંદૂરનું તિલક લગાવાના કારણે આ મંદિરને તિલકના મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સિંદૂરનું તિલક લગાવવાની પરંપરા અહીં આદિવાસીઓ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. તિલક સિંદૂર મંદિરમાં આદિવાસી પૂજારીઓ દ્વારા પણ ભગવાનની પૂજા કરવામાં આવે છે.