November 15, 2024
કોરોના યુગમાં ટ્રાન્ઝેક્શનના વધતા ઓનલાઇન વલણને કારણે સાયબર ક્રાઇમ પણ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. છેલ્લા છ મહિનામાં તે લગભગ બે ગણો વધ્યો છે. જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરીમાં આવા ગુનાઓ સાથે સંબંધિત 47 ફરિયાદો આવી હતી, માર્ચથી ઓગસ્ટની વચ્ચે તેમની સંખ્યા 110 થઈ ગઈ છે. મે મહિનામાં સૌથી વધુ આના કેસ નોંધાયા હતા. તેમાંથી લગભગ 25 ટકા કેસ ફક્ત દિલ્હીના છે.
ખાસ વાત એ છે કે, દેશના જુદા જુદા ભાગોમાંથી થતાં સાયબર ક્રાઇમની રીતભાત પણ જુદી છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓએલએક્સ, ક્યૂડબ્લ્યુઆર અને ક્યુઆર કોડ સિરીકે પ્લેટફોર્મથી ટ્રાઇ જંકશન, મેવાત-મથુરા-ભરતપુર તરફ ફેરવવામાં આવી રહ્યા છે. જ્યારે ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ અને બિહારના ઠગ કેવાયસી અને યુપીઆઈના નામે આગળ છે. પોલીસ અધિકારીઓ પણ માને છે કે, સાયબર ક્રાઇમ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. ઠગ લોકો ડેબિટ ક્રેડિટ કાર્ડ, ઇ-વોલેટ્સ, નોકરીઓ મેળવવી, મહિલાઓને ઓનલાઇન બ્લેકમેઇલ કરવા અને કોવિડ કેરના નામે મદદ માંગવા સહિતની અન્ય રીતે લોકોને મૂર્ખ બનાવી રહ્યા છે.
સાયબર ક્રાઇમ યુનિટના ડેપ્યુટી કમિશનર ઓફ પોલીસ, અનિશ રોય કહે છે કે, દિલ્હી પોલીસ સાયબર ઠગ સામે સતત અભિયાન ચલાવી રહી છે. છેલ્લા છ મહિના દરમિયાન પોલીસે 125 જેટલા સાયબર ઠગની ધરપકડ કરી છે. પોલીસ લોકોને અપીલ કરે છે કે, સાવચેતી રાખીને જ સાયબર ફ્રોડ ટાળી શકાય. ઓનલાઇન વ્યવહાર કરતી વખતે સંપૂર્ણ કાળજી લો.
Trending News
કેવી રીતે થઇ રહ્યા છે આ સાઈબર ક્રાઈમ..
વીઓઆઈપી ( વોઇસ ઓવર ઇન્ટરનેટ પ્રોટોકોલ) કોલ ફેસબુક પર અથવા મેટ્રિમોનિયલ વેબસાઇટ પર મિત્રતાના નામે કરવામાં આવે છે. લોકડાઉનમાં ઓનલાઇન વાત કરતા. ખાસ કરીને યુવાનોમાં આ ફોર્ડ વધારે થઇ રહ્યો છે, કારણ કે પ્રેમીપંખીડાઓ જે વિડીયો કોલમાં વાત કરે છે, તેના ફોટા અને વિડીયો ઉતારી તેઓને બ્લેકમેલ કરે છે અને ઉંચી ઉંચી રકમો માંગે છે, અને આવી રીતે આ ઘટનાને અંજામ આપે છે. સોસીયલ મીડિયામાં વાયરલના ભય બતાવીને, તેઓ છોકરા અથવા છોકરી પાસેથી મોટી રકમ વસૂલ કરે છે. આવા કોલ મોડી રાત્રે આવે છે અને તેઓ સવાર સુધીમાં ઉઠાવી પણ લે છે.
સૌથી વધુ નાણાકીય છેતરપિંડીના કેસો…
દિલ્હી પોલીસના અધ્યયનમાં જાણવા મળ્યું છે કે, આર્થિક છેતરપિંડીના 59 ટકા કેસો નોંધાયા છે. તે જ સમયે, 24 ટકા લોકોએ સોશિયલ મીડિયા દ્વારા છેતરપિંડી કરી છે. બાકીની અન્ય રીતે પણ છેતરપિંડી કરવામાં આવી હતી. ડેટાના આધારે, ઓગસ્ટ મહિનામાં જ દરરોજ સાયબર ફ્રોડના 123 થી વધુ કેસ બહાર આવતા હતા, આ વલણ સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ચાલુ રહયું છે.
દરેક ક્ષેત્રની પોતાની રીત છે…
ઓએલએક્સ, ક્વેઇર અને ક્યુઆર કોડ્સ જેવા કે થુગી ટ્રાઇ જંક્શન, મેવાત-મથુરા-ભરતપુર. ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ અને બિહારથી કેવાયસી અને યુપીઆઈના નામે છેતરપિંડી. દિલ્હીમાં એનસીઆરમાંથી નોકરીના નામે છેતરપિંડી. સરકારી વેબસાઇટ્સ પર જાહેરાત મૂકીને ઉત્તર રાજસ્થાનથી છેતરપિંડીના કેસો. અને પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના સોશ્યલ મીડિયા સાથે છેતરપિંડીના કેસો સામે આવી રહ્યા છે.
આ રીતે સાયબર ફ્રોડ થાય છે…
ક્રેડિટ કાર્ડ અથવા ડેબિટ કાર્ડ માહિતી એકત્રિત કરીને છેતરપિંડી. નકલી શોપિંગ સાઇટ અને ઇ-કોમર્સ પોર્ટલ બનાવીને બનાવટી. કોવિડ કેર અથવા માનવતાના નામે છેતરપિંડી. નોકરીની જાહેરાત કાઢીને છેતરપિંડી. પીએમ કેર ફંડ અને વડાપ્રધાન વિમા યોજનાના નામે છેતરપિંડી. ઓએલએક્સ, ફેસબુક અને ક્વેકર જેવી ઇ-કોમર્સ વેબસાઇટ પર માલ વેચવા અને ખરીદવાના નામે છેતરપિંડી. ઓનલાઇન બ્લેકમેઇલિંગના કેસો…
કેવી રીતે રાખવું ધ્યાન…
કોઈને પણ ક્રેડિટ કાર્ડ અને ડેબિટ કાર્ડ અને ઓટીપી કહો નહીં. જો તમે માહિતી શેર કરો છો, તો તમારા એકાઉન્ટ બધી જ માહિતી તેને સુધી પહોંચી જાય છે, અને ખાલી પણ થઇ જઈ શકે છે. જો તમે કોઈ એપ્લિકેશન અથવા ક્યૂઆર કોડને સિમ, એટીએમ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડને અવરોધિત કરવા માટે પૂછતા હોવ તો આ બિલકુલ ન કરો. આ કરવાથી તમાર ખાતા માંથી સરળતાથી પૈસા ઉપાડી શકે છે. ઓનલાઇન ખરીદી કરતી વખતે, માલની કિંમત જુઓ, ત્યાં કોઈ છે જેણે માલ પર વધુ છૂટ આપી છે. આવી સાઇટ પરથી માલ ખરીદતી વખતે સાવચેતી રાખવી. જો તમને ઓનલાઇન માલ ખરીદતી વખતે સાઇટની શંકા હોય, તો તમે કેશ ઓન ડિલીવરી વિકલ્પ પર જઈને છેતરપિંડીથી બચી શકો છો.
જો કોઈ કોવિડના નામે મદદ માંગશે તો તપાસ કર્યા વિના કોઈને પૈસા ન આપો. સંપૂર્ણ તપાસ કર્યા પછી તમે જરૂરિયાતમંદ લોકોની મદદ કરી શકો છો. સરકારી યોજનાઓ અને સરકારી વિભાગોને લગતી લાભકારી યોજનાઓ માટે રૂપિયા ખર્ચતા પહેલા આ સાઇટ્સની સંપૂર્ણ તપાસ થવી જોઈએ. ઓએલએક્સ અને ક્વેકર જેવી વેબસાઇટ્સમાંથી માલ ખરીદતી વખતે, વેચનાર અને ખરીદનારને તપાસો. જો શક્ય હોય તો, કોઈપણ માલ લીધા વિના તેના માટે ચૂકવણી ન કરો.
સાયબર ઠગના આંકડા…
જાન -1479, ફેબ્રુ -2091, માર્ચ -1895, એપ્રિલ -3367, મે – 4184, જૂન -3205, જુલાઈ -4113, ઓગસ્ટ -3821
જાન્યુઆરીમાં દરરોજ લગભગ 45 કેસ નોંધાયા હતા. ઓગસ્ટમાં દરરોજ લગભગ 123 કેસ નોંધાયા હતા. માર્ચથી ઓગસ્ટની વચ્ચે, દરરોજ સરેરાશ 112 કેસ નોંધાયા હતા.
(નોંધ: બધા આંકડા 1 જાન્યુઆરી 2020 થી 31 ઓગસ્ટ 2020 ના છે).