November 28, 2024
ગુજરાત પ્રાંતના કાઠિયાવાડ વિસ્તારમાં દરિયા કિનારે સોમનાથ નામનું વિશ્વ વિખ્યાત મંદિર છે. અહીં પ્રથમ જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. તે ભારતના સૌથી પ્રાચીન મંદિરોમાંનું એક છે. આ મંદિરનું વર્ણન ઋગ્વેદમાં પણ કરવામાં આવ્યું છે. આ સ્થાન હિન્દુ ધર્મમાં ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. સોમનાથ મંદિરનું નિર્માણ ભગવાન ચંદ્ર દેવ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રથમ જ્યોતિર્લિંગ હોવાથી તેને ઘણી ધાર્મિક માન્યતા છે.
ધન, સંપત્તિ, વૈભવ અને દ્રઢ શ્રદ્ધાને કારણે આ મંદિર માત્ર દેશ માટે જ નહીં પરંતુ વિશ્વ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. ભારતના વિદેશી આક્રમણ દરમિયાન, મહમૂદ ગઝનવીથી અલાઉદ્દીન ખિલજી સુધી, આ મંદિર 17 વખત તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું અને દરેક વખતે તે જ વૈભવ સાથે ફરીથી બનાવવામાં આવ્યું હતું. સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કર્યા પછી, સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ અને કે.એમ.મુનશીએ આ મંદિરનું પુન:નિર્માણ કરાવ્યું અને 11 મે 1951 ના રોજ ભારતના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ ડો.રાજેન્દ્ર પ્રસાદે તેનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
પ્રકૃતિની કથા સોમનાથ સાથે સંકળાયેલી છે:
પ્રકૃતિની કથા સોમનાથ મંદિર સાથે સંકળાયેલી છે. એકવાર ભગવાન સોમા એટલે કે ચંદ્રએ પ્રજાપતિ દક્ષના શાપને કારણે પોતાનો પ્રકાશ ગુમાવ્યો હતો. જેના કારણે પૃથ્વી પર સંકટ આવી પહોચ્યું. ચંદ્રનું કામ પૃથ્વીને ઠંડક આપવાનું હતું. ચંદ્ર પ્રકાશહીન હોવાને કારણે પૃથ્વી પરના તમામ કામો અટકી ગયા. પછી ભગવાન સોમાએ ભગવાન શિવ માટે ખુબ જ તપસ્યા કરી. તેનાથી પ્રસન્ન થઈને, શિવે સોમના શાપને છોડાવ્યો અને પ્રજાપતિ દક્ષના શબ્દોનું પણ રક્ષણ કર્યું.
Trending News
અહીં જ ભગવાન કૃષ્ણએ જરા નામના શિકારીના બાણને સાધન બનાવીને પોતાની લીલાનું વર્ણન કર્યું હતું. સ્કંદ પુરાણમ, શ્રીમદ ભાગવત ગીતા, શિવ પુરાણ વગેરે જેવા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે. સાથે જ સોમેશ્વર મહાદેવનો મહિમા પણ ઋગ્વેદમાં જણાવવામાં આવ્યો છે.
આ છે ભગવાન સોમની કથા:
ખરેખર, પ્રજાપતિ દક્ષને સત્તાવીસ છોકરીઓ હતી. તે બધાના લગ્ન ચંદ્રદેવ સાથે થયા હતા. પણ ચંદ્રનો તમામ સ્નેહ અને પ્રેમ માત્ર રોહિણી માટે જ હતો. આને કારણે દક્ષા પ્રજાપતિની અન્ય પુત્રીઓ ખૂબ નાખુશ હતી. તે બધાએ તેમના પિતાને તેમની વ્યથા જણાવી. દક્ષ પ્રજાપતિએ ચંદ્રદેવને ઘણું સમજાવ્યું, પણ રોહિણીના વશ થયેલા સોમદેવ પર કોઈ અસર થઈ નહિ. આથી પ્રજાપતિ ગુસ્સે થયા અને તેમણે સોમદેવને તરત જ ક્ષીણ થવાનો શ્રાપ આપ્યો. આ શાપને કારણે, પૃથ્વી પર અને ઠંડા વરસાદનું તમામ કામ બંધ થઈ ગયું. ચારે બાજુ હાહાકાર મચી ગયો. બધા દેવોએ બ્રહ્માજીને વિનંતી કરી. બ્રહ્માજીએ દેવાધિદેવ મહાદેવને પ્રસન્ન કરવાના ઉપાયો જણાવ્યા.
આ પછી સોમદેવે આ સ્થાન પર દસ કરોડ વખત મૃત્યુજય મંત્રનો જાપ કર્યો. તેનાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન શિવે તેમને અમરત્વનું વરદાન આપ્યું. તેણે કહ્યું- ‘ચંદ્રદેવ! તમારા શ્રાપ અને વિમોચનથી જ થશે, પરંતુ પ્રજાપતિ દક્ષના શબ્દોનું પણ રક્ષણ થશે. કૃષ્ણ પક્ષમાં દરરોજ તમારી એક કળા ઘટશે, પણ શુક્લ પક્ષમાં ફરી તમારી દરેક કળા સમાન ક્રમમાં વધશે. આ રીતે તમને દરેક પૂર્ણિમા પર પૂર્ણિમા મળતી રહેશે. ચંદ્રને આપેલા આ વરદાનથી તમામ જગતના લોકો ખુશ થયા.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. અમારું ફેસબુક પેજ લાઈક કરો અને ફોન પર અપડેટ્સ મેળવતા રહો. વોટ્સેપ પર સમાચાર મેળવવા અહીં ક્લિક કરીને Hi લખી મેસેજ કરો.