પૈસા તમારી જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. શું તમે જાણો છો કે નોટો જે આપણે રૂપિયાના રૂપમાં વાપરીએ છીએ, તે નોટો ક્યાં બનાવવામાં આવે છે, ક્યાં પ્રિન્ટિંગ થાય છે, કેવા પ્રકારની શાહી વપરાય છે. ચાલો જાણીએ તેના વિશે વિગતવાર…
ભારતીય ચલણી નોટો ભારત સરકાર અને રિઝર્વ બેંક દ્વારા છાપવામાં આવે છે. આ ફક્ત સરકારી પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં છાપવામાં આવે છે. દેશભરમાં ચાર પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ છે. નોટ છાપવાનું કામ નાસિક, દેવાસ, મૈસુર અને સાલ્બોની (પશ્ચિમ બંગાળ) માં કરવામાં આવે છે.
શાહી ક્યાંથી આવે છે?
છાપ શાહી મુખ્યત્વે સ્વિસ કંપની એસઆઈસીપીએમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે. જેમાં ઇન્ટાગ્લિયો(Intaglio), ફ્લોરોસન્ટ(Fluorescent) અને ઓપ્ટીકલ વેરીએબલ શાહી (Optically variable ink (OVI) નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. જ્યારે પણ શાહીની આયાત કરવામાં આવે ત્યારે તેની રચનામાં ફેરફાર કરવામાં આવે છે, જેથી કોઈ દેશ તેની નકલ ન કરી શકે.
તે કેવી રીતે કામ કરે છે?
ઇન્ટાગ્લિયો શાહી: નોટ પર દેખાતા મહાત્મા ગાંધીની તસવીર છાપવા માટે તેનો ઉપયોગ થાય છે. ફ્લોરોસન્સ શાહી: આ શાહી નોટની નંબર પેનલ છાપવા માટે થાય છે. ઓપ્ટીકલ વેરીએબલ શાહી : નોટ કોપી કરવામાં ન આવે તે માટે આ શાહીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
પેપર ક્યાંથી આવે છે?
ભારતમાં પેપર મિલ સિક્યોરિટી પેપર મિલ (હોશંગાબાદ) પણ છે. તે નોટો અને સ્ટેમ્પ્સ માટે કાગળ બનાવે છે. જો કે, ભારતની નોટોમાં મોટાભાગના કાગળ જર્મની, જાપાન અને યુકેથી આયાત કરવામાં આવે છે.
કેવી રીતે રૂપિયાની નોટ છાપવામાં આવી હતી?
યુદ્ધને કારણે, સરકાર ચાંદીના સિક્કાને ઘાટ અપાવવામાં અસમર્થ હતી અને આમ 1917 માં પહેલીવાર તે રૂપેરી સિક્કો બદલી, લોકોની સામે રૂપિયાની નોટ આવી . બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા પ્રથમ નોટ 1862 માં છાપવામાં આવી હતી, જે યુકેની કંપની દ્વારા છાપવામાં આવી હતી.30 નવેમ્બર 1917 ના રોજ એક રૂપિયાની નોટ આવી, જેના પર બ્રિટનના રાજા જ્યોર્જ- 5 નું ચિત્ર છાપવામાં આવ્યું.RBI ની વેબસાઇટ અનુસાર, આ નોટનું છાપકામ પ્રથમ 1926 માં બંધ કરાયું હતું કારણ કે તેની કિંમત વધુ છે. ત્યારબાદ તે 1940 માં ફરીથી છાપવાનું શરૂ થયું જે 1994 સુધી ચાલુ રહ્યું.
નીચે આપેલી લીંક પર ક્લિક કરીને જોડાઓ ત્રિશુલ ન્યૂઝ Trishul News સાથે. લેટેસ્ટ ન્યૂઝ અપડેટ્સ તમારા ફોન પર સૌથી પહેલા મેળવવા માટે આજે જ ડાઉનલોડ કરો ત્રિશુલ ન્યુઝની એન્ડ્રોઇડ એપ મોબાઇલ એપ્લિકેશન. અથવા Google Play Store માં જઈને Trishul News સર્ચ પણ કરી શકો છો.
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.trishul.news